«Δεν θα εγκαινιάσουμε απλά έναν αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, αλλά μία καθοριστική ενεργειακή γέφυρα που ενώνει τον γεωγραφικό νότο με τον βορρά”, επισήμανε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά την ομιλία του στη σημερινή τελετή εγκαινίων του ελληνοβουλγαρικού αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου IGB, πού έγινε στη βιομηχανική περιοχή της Κομοτηνής, παρουσία του πρωθυπουργού της Βουλγαρίας,Κιρίλ Πετκόφ και των υπουργών Ενέργειας της Ελλάδας,Κώστα Σκρέκα,της Βουλγαρίας, Αλεξάντερ Νικόλοφ και του Αζερμπαιτζάν,Parviz Shahbazov.
“Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία καθιστά ήδη αναγκαία όσο ποτέ την συντονισμένη δράση των χωρών της ηπείρου μας, απέναντι στη συνειδητή επιλογή της Μόσχας να μετατρέψει τις φυσικές πηγές σε μοχλό άσκησης πολιτικών πιέσεων, σε έναν ωμό εκβιασμό. Η δική μας απάντηση είναι να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια ως ένα μέσο αλληλοβοήθειας, αλληλοϋποστήριξης και αμοιβαίας προόδου», τόνισε ο πρωθυπουργός και συνέχισε:”Ο αγωγός θα αποτελέσει μαζί με τις υπόλοιπες ενεργειακές υποδομές οι οποίες δρομολογούνται, μαζί με τους διασυνδετήριους άξονες με τη Βόρεια Μακεδονία, με την Ιταλία, ένα αξιόπιστο δίκτυο διακίνησης φυσικού αερίου προς τις αγορές πρώτα και πάνω απ’ όλα των Βαλκανίων, δευτερευόντως της ίδιας της Ευρώπης, διαφοροποιώντας ταυτόχρονα τις πηγές προμήθειας του. Ενισχύουν έτσι την ενεργειακή ασφάλεια, την εφοδιαστική ασφάλεια όλων των συνδεδεμένων χωρών. Και γίνονται ένα “ανάχωμα” στο τεχνητό ράλι τιμών ενέργειας που -όπως ξέρετε- ροκανίζουν προϋπολογισμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Ο IGB είναι ένας ενεργειακός αγωγός. Αλλά, ταυτόχρονα είναι και ένας “αγωγός αξιών”, που θα μεταφέρει το μήνυμα της εθνικής ασφάλειας, της Βαλκανικής αλληλεγγύης, της διακρατικής συνεργασίας και ευημερίας των λαών. Είναι μηνύματα που αποκτούν στον ταραγμένο μας κόσμο, ιδιαίτερη σημασία. Σε μια περιοχή, όπου δυστυχώς ακόμα διατηρείται μία εξαίρεση ανιστόρητης επιθετικότητας, στην οποία πάντως απαντούν και η διεθνής πραγματικότητα, αλλά και η εθνική μας ετοιμότητα».
Ο κ. Μητσοτάκης στάθηκε ιδιαίτερα στην προσωπική συμβολή του πρωθυπουργού της Βουλγαρίας για την επιτάχυνση και ολοκλήρωση του έργου: «Θέλω να σταθώ εδώ στην πολύ μεγάλη, προσωπική επιμονή του φίλου Kiril για την ολοκλήρωση αυτού του έργου. Ίσως έβλεπε πιο μπροστά από τις εξελίξεις. Όταν συναντηθήκαμε για πρώτη φορά -τον είχα επισκεφτεί λίγο αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του στη Σόφια- μου είπε “πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να τελειώσουμε τον IGB μια ώρα αρχύτερα”. Και πράγματι, υπήρχε εβδομαδιαία επικοινωνία, γίναμε σχεδόν de facto project managers του έργου αυτού και ίσως διαβλέπαμε πόσο κρίσιμη είναι η ολοκλήρωση του IGB σε μία συγκυρία όπου ουσιαστικά η Βουλγαρία έχει πάψει να έχει πρόσβαση στο ρωσικό φυσικό αέριο», είπε ο πρωθυπουργός.
«Ο συντονισμός δεν είναι κάτι που συμβαίνει αυτόματα. Χρειάζεται ένας αφοσιωμένος ηγέτης, ένας αφοσιωμένος φίλος που συμμερίζεται τον ίδιο σκοπό. Αυτό αποδείξαμε τους τελευταίους έξι μήνες. Θυμάμαι τα μηνύματα και τις κλήσεις που ανταλλάσσαμε σε εβδομαδιαία βάση για να φέρουμε το έργο εις πέρας. Εκτιμώ επίσης την άμεση επικοινωνία που είχαμε με την ηγεσία του ICGB και της ΑΒΑΞ. Είναι και οι δύο επίτιμοι καλεσμένοι εδώ. Αποδείξαμε ότι όταν έχουμε ένα σκοπό και μια αποστολή και όταν υπάρχει πραγματική ηγεσία και από τις δύο πλευρές, τότε μπορούμε να πετύχουμε τον σκοπό μας», τόνισε στη δική του ομιλία ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας Kiril Petkov.
Στην τελετή εγκαινίων μίλησε επίσης ο υπουργός Ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν Parviz Shahbazov. Χαιρετισμούς απηύθυναν ο διευθύνων σύμβουλος του ICGB Κωνσταντίνος Καραγιαννάκος και η διευθύνουσα σύμβουλος της κοινοπραξίας ICGB AD Teodora Georgieva. Παρέστησαν ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, ο υπουργός Ενέργειας της Βουλγαρίας Alexander Nikolov, ο υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας-Θράκης Σταύρος Καλαφάτης, ο περιφερειάρχης Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Χρήστος Μέτιος, ο βουλευτής Ροδόπης της Νέας Δημοκρατίας Ευριπίδης Στυλιανίδης, ο γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ Παύλος Μαρινάκης, και ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας, Κωνσταντίνος Ξιφαράς.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Kiril Petkov μετέβησαν στις εγκαταστάσεις του αγωγού, όπου «άνοιξαν» συμβολικά την στρόφιγγα παροχής φυσικού αερίου. Μετά την ολοκλήρωση των εγκαινίων, οι δυο Πρωθυπουργοί είχαν κατ’ ιδίαν συνάντηση.
Η ταυτότητα του έργου
Ο αγωγός φυσικού αερίου IGB, μήκους 182 χιλιομέτρων, συνδέει το εθνικό σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου της Ελλάδας, στην περιοχή της Κομοτηνής, με το αντίστοιχο δίκτυο της Βουλγαρίας στην περιοχή Stara Zagora.
Σε πρώτη φάση, ο αγωγός έχει τη δυνατότητα να μεταφέρει 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου ανά έτος, ενώ η δυναμικότητά του μπορεί να αυξηθεί σε 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ανά έτος.
Ο IGB, που συμπεριλήφθηκε στα Έργα Κοινού Ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και υποστηρίχθηκε ως έργο εθνικής προτεραιότητας από τις κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Βουλγαρίας, αποτελεί σημαντικό μέρος των ευρωπαϊκών ενεργειακών υποδομών καθώς βελτιώνει τη σύνδεση των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης με τον Νότιο Διάδρομο εφοδιασμού με φυσικό αέριο.
Η λειτουργία του IGB, η οποία προγραμματίζεται να αρχίσει σε εμπορικό επίπεδο το φθινόπωρο, το αργότερο την 1η Οκτωβρίου, πιστοποιεί και αναβαθμίζει τη θέση της Ελλάδας ως πύλης για την εισροή ενέργειας στην Ευρώπη μέσω εναλλακτικών οδεύσεων, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση εργάζεται για την απεξάρτησή της από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα.
Το έργο υπογραμμίζει επίσης τη στρατηγική σημασία της βόρειας Ελλάδας στον σχεδιασμό της κυβέρνησης και στον ενεργειακό χάρτη της ευρύτερης περιοχής, καθώς σε συνδυασμό με τον υπό κατασκευή πλωτό σταθμό αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου ανοιχτά της Αλεξανδρούπολης (FSRU) βελτιώνει ουσιαστικά την κάθετη διασύνδεση του ελληνικού συστήματος με τις αγορές των Βαλκανίων και της ανατολικής Ευρώπης.
Ολόκληρη η ομιλία του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έχει ως εξής:
“Κύριε Πρωθυπουργέ της Βουλγαρίας, φίλε Kiril, κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι, επιτρέψτε μου να ξεκινήσω εκφράζοντας τον αποτροπιασμό μου για τη στυγερή δολοφονία του πρώην Πρωθυπουργού της Ιαπωνίας, του Shinzo Abe. Ήταν ένας σπουδαίος πολιτικός, ο μακροβιότερος Πρωθυπουργός στην Ιστορία της Ιαπωνίας και το τραγικό αυτό γεγονός μας έχει συγκλονίσει όλους.
Κυρίες και κύριοι, σήμερα είναι μία στιγμή πολύ σημαντική για την Κομοτηνή, για την Ελλάδα, για τη Βουλγαρία, είναι όμως μία σημαντική στιγμή για ολόκληρα τα Βαλκάνια, για ολόκληρη την Ευρώπη. Γιατί εδώ σε λίγο δεν θα εγκαινιάσουμε απλά έναν αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, αλλά μία καθοριστική ενεργειακή γέφυρα που ενώνει τον γεωγραφικό νότο με τον βορρά, φέρνοντας σε πρώτη φάση πιο κοντά την Ελλάδα και τη Βουλγαρία, την Αθήνα και τη Σόφια. Και αυτή τη σημασία του IGB για τις δύο φίλες χώρες δηλώνει εξάλλου η παρουσία του Kiril σήμερα μαζί μας.
Οι βάσεις αυτού του έργου είχαν τεθεί από το 2009, όταν οι δύο χώρες υπέγραψαν το σχετικό μνημόνιο συνεργασίας. Αργότερα, τα Κοινοβούλια μας το χαρακτήρισαν ως ένα έργο εθνικής προτεραιότητας, υπογραμμίζοντας τις σημαντικές ευκαιρίες που δημιουργεί για το αύριο. Η ολοκλήρωσή του ωστόσο, στην παρούσα εξαιρετικά ταραγμένη διεθνή συγκυρία -και αφού αντιμετωπίσαμε από κοινού και με αποφασιστικότητα τις όποιες τελευταίες προκλήσεις- αναδεικνύει τη μεγάλη του αξία σήμερα, δίνοντας μία ισχυρή ώθηση προς την επίτευξη του κοινού ευρωπαϊκού στόχου: Της ενεργειακής αυτονομίας της ηπείρου μας.
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία καθιστά ήδη αναγκαία όσο ποτέ την συντονισμένη δράση των χωρών της ηπείρου μας, απέναντι στη συνειδητή επιλογή της Μόσχας να μετατρέψει τις φυσικές πηγές σε μοχλό άσκησης πολιτικών πιέσεων, σε έναν ωμό εκβιασμό. Είναι κάτι που οι Βούλγαροι γείτονες μας το γνωρίζουν ήδη πολύ καλά, από πρώτο χέρι. Η δική μας απάντηση, λοιπόν, είναι να χρησιμοποιήσουμε την ενέργεια ως ένα μέσο αλληλοβοήθειας, αλληλοϋποστήριξης και αμοιβαίας προόδου. Και δράσεις όπως οι σημερινές αποδεικνύουν, ότι αυτός ο στόχος είναι απολύτως εφικτός.
Η Ελλάδα πρωτοστατεί σε αυτήν την προσπάθεια, ενισχύοντας διπλά το αποτύπωμά της στον νέο χάρτη που διαμορφώνεται στον συγκεκριμένο τομέα. Απ’ τη μία θωρακίζοντας τη δική της ενεργειακή ανεξαρτησία, καθώς έχει πετύχει να είναι μία από τις χώρες εκείνες που είναι λιγότερο εκτεθειμένες σε περίπτωση οριστικής και πλήρους διακοπής παροχής του ρωσικού φυσικού αερίου και από την άλλη λειτουργώντας ως μια κομβική πύλη ενέργειας προς ολόκληρη την Ευρώπη. Με στόχο φυσικά πάντα τη συνολική πράσινη μετάβαση της ηπείρου.
Ο αγωγός που εγκαινιάζουμε σήμερα θα ενωθεί με τον ΤΑΡ και έχει ιδιαίτερη συμβολική αξία η παρουσία εδώ του υπουργού Ενέργειας του Αζερμπαϊτζάν, χώρας της οποίας το αέριο τροφοδοτεί τον TAP. Σας ευχαριστώ πολύ, υπουργέ, για την παρουσία σας. Και θα αποτελέσει μαζί με τις υπόλοιπες ενεργειακές υποδομές οι οποίες δρομολογούνται, μαζί με τους διασυνδετήριους άξονες με τη Βόρεια Μακεδονία, με την Ιταλία, ένα αξιόπιστο δίκτυο διακίνησης φυσικού αερίου προς τις αγορές πρώτα και πάνω απ’ όλα των Βαλκανίων, δευτερευόντως της ίδιας της Ευρώπης, διαφοροποιώντας ταυτόχρονα τις πηγές προμήθειάς του. Ενισχύουν έτσι την ενεργειακή ασφάλεια, την εφοδιαστική ασφάλεια όλων των συνδεδεμένων χωρών. Και γίνονται ένα «ανάχωμα» στο τεχνητό ράλι τιμών ενέργειας που -όπως ξέρετε- ροκανίζουν προϋπολογισμούς νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Θέλω να σταθώ εδώ στην πολύ μεγάλη, προσωπική επιμονή του φίλου Kiril για την ολοκλήρωση αυτού του έργου. Ίσως έβλεπε πιο μπροστά από τις εξελίξεις. Όταν συναντηθήκαμε για πρώτη φορά -τον είχα επισκεφτεί λίγο αφότου ανέλαβε τα καθήκοντά του στη Σόφια- μου είπε «πρέπει να κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να τελειώσουμε τον IGB μια ώρα αρχύτερα». Και πράγματι, πρέπει να σας πω, ότι υπήρχε μία εβδομαδιαία επικοινωνία, γίναμε σχεδόν de facto project managers του έργου αυτού και ίσως διαβλέπαμε πόσο κρίσιμη είναι η ολοκλήρωση του IGB σε μία συγκυρία όπου ουσιαστικά η Βουλγαρία έχει πάψει να έχει πρόσβαση στο ρωσικό φυσικό αέριο.
Χαίρομαι, λοιπόν, που είσαι σήμερα μαζί μας και που η επιμονή σου αυτή κινητοποίησε και όλους μας ώστε να ξεπεραστούν οι όποιες δυσκολίες και να μπορούμε σήμερα να εγκαινιάσουμε αυτό το σημαντικό έργο.
Για να επανέλθω, όμως, στη μεγάλη γεωγραφική σημασία της Ελλάδος ως πύλης εισόδου ενέργειας για όλη την ευρωπαϊκή ήπειρο, να σταθώ ιδιαίτερα στην προτεραιότητα που δίνει η χώρα μας, που δίνει το αρμόδιο υπουργείο, στις υποδομές του υγροποιημένου φυσικού αερίου, του LNG. Διότι η προμήθεια, η αποθήκευση και η επαναεριοποίηση γίνονται έτσι κλειδί για να μπορέσουμε να διευρύνουμε την πρόσβασή μας σε φυσικό αέριο και να μειώσουμε, εκ των πραγμάτων, την εξάρτησή μας από το φυσικό αέριο το οποίο μεταφέρεται μέσω δικτύου αγωγών από τη Ρωσία.
Σε αυτή την κατεύθυνση, στρατηγική, καθοριστική είναι και η λειτουργία του νέου σταθμού στην Αλεξανδρούπολη. Είχαμε πάλι βρεθεί με τον Kiril πριν από δύο μήνες στην επίσημη παρουσίαση αυτού του σπουδαίου έργου και από τις εγκαταστάσεις του οποίου -δεν απέχουν πολύ από εδώ- θα ξεκινούν ποσότητες οι οποίες θα τροφοδοτούν πλέον και αυτόν τον αγωγό.
Θέλω να υπενθυμίσω, ότι έχει ήδη δρομολογηθεί από το υπουργείο και από τον ΔΕΣΦΑ, η προσθήκη σημαντικής αποθηκευτικής δυνατότητας υγροποιημένου φυσικού αερίου και στη Ρεβυθούσα, το σχετικό πλοίο έχει ήδη καταφθάσει και αναμένεται η αδειοδότησή του. Έτσι, αυξάνουμε σημαντικά την δυνατότητα υποδοχής υγροποιημένου φυσικού αερίου από την Ελλάδα και φυσικά διοχέτευσης του από την Ελλάδα, σε πρώτη φάση στους Βαλκάνιους φίλους μας, αύριο -γιατί όχι- και σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το φυσικό αέριο από το ελληνικό σύστημα, το οποίο ήδη φτάνει μέχρι την κεντρική Ευρώπη με βάση το υφιστάμενο δίκτυο, μας βοηθάει να επιταχύνουμε αυτήν την απαραίτητη απεξάρτηση από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες. Ενώ ταυτόχρονα η Ελληνική λυβέρνηση δρομολογεί και μία σειρά από άλλα πολύ σημαντικά ενεργειακά έργα κοινού ενδιαφέροντος για την Ευρώπη, όπως παραδείγματος χάρη η ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου και Ισραήλ αλλά και η πολύ σημαντική ηλεκτρική διασύνδεση με την Αίγυπτο, μέσα από την οποία μπορούμε να φέρουμε καθαρή ενέργεια από τον ήλιο της Αιγύπτου και της Μέσης Ανατολής στην Ελλάδα και από την Ελλάδα στην Ευρώπη.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως ειπώθηκε ήδη από τους προλαλήσαντες, έχει κατ’ επανάληψη και με όλους τρόπους αναγνωρίσει τη μεγάλη στρατηγική σημασία του IGB. Αντλήθηκαν 45 εκατομμύρια ευρώ από το ενεργειακό πρόγραμμα ανάκαμψης για την κατασκευή του, τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία διέθεσαν άλλα 39 εκατομμύρια. Η βουλγαρική πλευρά 150 εκατομμύρια, ενώ καθοριστική για την ολοκλήρωση του έργου ήταν και η συνεισφορά, η συμμετοχή της ΔΕΠΑ.
Θέλω να ευχαριστήσω των Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΔΕΠΑ Εμπορίας, αλλά και όλο το προσωπικό που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην ολοκλήρωση του.
Οπως πολύ σημαντική είναι και η συνεισφορά δύο ελληνικών εταιρειών, τα Σωληνουργεία Κορίνθου, τα οποία προσέφεραν την πρώτη ύλη, αλλά να σταθώ και ιδιαίτερα στην κατασκευαστική εταιρεία -ελληνική- τον ‘Αβακα, ο οποίος και αυτός υπερέβαλε εαυτόν και είμαστε σήμερα στην ευχάριστη θέση να μπορούμε να παραδώσουμε αυτό το έργο, παρά το γεγονός ότι, όπως γνωρίζετε, τα τελευταία δύο χρόνια ήταν εξαιρετικά σύνθετα στον κατασκευαστικό κλάδο, διότι έπρεπε και αυτός να διαχειριστεί τις επιπτώσεις του Covid.
Το έργο, λοιπόν, αυτό επισφραγίζει, αγαπητέ Kiril, τη βούληση της Αθήνας να βρεθεί στο πλευρό της Σόφιας και ήδη ο σταθμός της Ρεβυθούσας καλύπτει το 80% της καθημερινής ζήτησης της φίλης χώρας. Και φυσικά ο εφοδιασμός αυτός τώρα θα ενισχυθεί, θα διευκολυνθεί με έναν αγωγό 182 χιλιομέτρων, ο οποίος θα μπορεί σε πρώτη φάση να διακινεί 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα με προοπτική, όπως ειπώθηκε, να φτάσει στα 5 δισεκατομμύρια. Είναι γεμάτος, μόλις αδειοδοτηθεί θα ξεκινήσει η παράδοση του αερίου. Και μάλιστα έχει προβλεφθεί ο αγωγός αυτός να είναι διπλής ροής στην περίπτωση που χρειαστεί.
Είναι, λοιπόν, ο IGB ένας ενεργειακός αγωγός. Αλλά, ταυτόχρονα είναι και ένας «αγωγός αξιών», που θα μεταφέρει το μήνυμα της εθνικής ασφάλειας, της Βαλκανικής αλληλεγγύης, της διακρατικής συνεργασίας και ευημερίας των λαών. Είναι μηνύματα που αποκτούν στον ταραγμένο μας κόσμο, ιδιαίτερη σημασία. Σε μια περιοχή, όπου δυστυχώς ακόμα διατηρείται μία εξαίρεση ανιστόρητης επιθετικότητας, στην οποία πάντως απαντούν και η διεθνής πραγματικότητα, αλλά και η εθνική μας ετοιμότητα.
Αντίθετα, το δικό μου μήνυμα αγαπητέ Kiril προς εσένα και προς στον φίλο λαό της Βουλγαρίας, είναι ένα μήνυμα ειρήνης και ένα μήνυμα κοινής προόδου. Και μiα απόδειξη ότι η Ελλάδα και Βουλγαρία, παρά τις δυσκολίες, θέλουν και μπορούν να βαδίζουν μαζί στη λεωφόρο της ανάπτυξης. Σε καλώ λοιπόν να δρομολογήσουμε μαζί το έργο αυτό, το οποίο συμβολίζει και τη φιλία μας, εκπέμποντας μαζί τη βεβαιότητα ότι οι δύο χώρες μας, αλλά και η Ευρώπη συνολικά, θα ξεπεράσουν τις τρικυμίες και θα οδηγηθούμε σύντομα στα ήρεμα νερά που όλοι θέλουμε.
Σας ευχαριστώ πολύ και συγχαρητήρια σε όσους εργάστηκαν για να υλοποιηθεί αυτό το σπουδαίο έργο”.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
