Κλείνουν σήμερα 1η Μαρτίου 2023, 50 χρόνια από την κυκλοφορία του Dark Side of The Moon των Pink Floyd. Πρόκειται για ένα από τα δημοφιλέστερα άλμπουμς όλων των εποχών (Νο 3 στην παγκόσμια λίστα ) και εκείνο που έκανε τους Floyd σούπερ σταρς και το είδος του προγκρέσιβ ροκ φοβερά δημοφιλές. Με αυτό ο Roger Waters πήρε για πρώτη φορά τα ηνία για την δημιουργία ενός άλμπουμ και άφηνε πίσω το ψυχεδελικό space rock στυλ του συγκροτήματος. Ενώ ο τίτλος του αναφερόταν σε όλα αυτά που μπορούν να τρελλάνουν έναν άνθρωπο, έχοντας υπ’οψιν την τρέλλα στην οποία οδηγήθηκε ο Syd Barett.
Εμείς ρίχνουμε μια διαφορετική ματιά στο αριστούργημα των Pink Floyd με τον ειδικό μας συνεργάτη Τακη Χιωτακάκο να το βλέπει μέσα από το πρίσμα του παντρέματος τέχνης και τεχνολογίας (Άβαλον των Τεχνών”)
του Τάκη Χιωτακάκου, μουσικού
Dark Side of the Moon Ένας δίσκος που άλλαξε για πάντα την πορεία της rock μουσικής. Ένας δίσκος, που παραλίγο να τιτλοφορηθεί “Eclipse” και που αποτέλεσε ορόσημο για την καινοτομία του – από κάθε άποψη, καλλιτεχνική ή τεχνολογική.
Ένας δίσκος που αδιαμφισβήτητα συνόψισε, υπογράμμισε και επέκτεινε με τον βέλτιστο τρόπο, ολόκληρο το μέχρι τότε έργο των Pink Floyd. Τα πάντα ενσωματώνονται ιδανικά και δομούν με άνεση ένα αυτούσιο και αδιαίρετο σύνολο. Ως αποτέλεσμα, προσδίδεται ικανοποιητικά από τους δημιουργούς η απαιτούμενη έμφαση στο μουσικό περιεχόμενο. Η τέχνη και η τεχνολογία, σε ένα ιδανικό λόγο συνύπαρξης.
Ένα εννοιολογικό (conceptual) άλμπουμ, που πραγματεύεται την ζωή, τον χρόνο, τον θάνατο, τις διάφορες διενέξεις, την ανθρώπινη απληστία, ακόμα και τις σοβαρές νοητικές παθήσεις. Ένα άλμπουμ που υπήρξε το πρώτο όπου ο Roger Waters πήρε τα ηνία για ένα άλμπουμ των Pink Floyd.
Πολλά από τα φωνητικά που ακούγονται στο δίσκο, είναι διπλά ηχογραφημένα (double-tracked), με σκοπό να αποδοθεί ένας πληρέστερος και πλουσιότερος ήχος, τονισμένος ασφαλώς και από τα διάφορα εφέ βάθους και χρονικής καθυστέρησης, ενώ τα περίφημα πυκνωτικά μικρόφωνα της Neumann με προενίσχυση λυχνίας VF14 (κυρίως τα vintage U 47, U 67 και U 87), αποτυπώνουν με ακρίβεια κάθε λεπτομέρεια.
Καθήκοντα μηχανικού ήχου είχε αναλάβει ο μεγάλος Alan Parsons (πασίγνωστος και από το εξαιρετικό progressive rock συγκρότημά του “The Alan Parsons Project”) έχοντας μπροστά του την γνωστή αναλογική κονσόλα μίξης ΕΜΙ TG12345 και μαγνητόφωνα 16 καναλιών (16-track), τα οποία, για τα δεδομένα των ‘70s, αποτελούσαν τεχνολογία αιχμής. Η εύστοχη και σχολαστική μίξη των κομματιών έγινε με βάση την γνωστή τεχνική “Cross-fading”, οπότε και συνενώθηκαν τα επί μέρους κομμάτια σε ένα ενιαίο έργο με συναρπαστική αλληλοδιαδοχή, άλλοτε με μετατροπίες και άλλοτε με ανακρούσεις που είχαν ως αφετηρία τα μηχανήματα παραγωγής ειδικών εφέ.
Ο Alan Parson και ο David Gilmour κατά την διάρκεια ηχογραφήσεων του Dark Side of The Moon
Ο ήχος της ανθρώπινης καρδιάς που ακούγεται στο “Speak to me/Breathe” παίχτηκε από τον Nick Mason με μία γκρανκάσα που είχε ειδική επίστρωση, ώστε να μιμείται με ακρίβεια τον ήχο αυτό. To αγωνιώδες ορχηστρικό κομμάτι “On the Run” που ακολουθεί, βρίθει από καθηλωτικά εφέ που δημιουργήθηκαν με το “EMS Synthi AKS” ένα φορητό, αρθρωτό, αναλογικό συνθεσάϊζερ με ενσωματωμένα πλήκτρα και “sequencer”.
Φθάνουμε στο περίφημο “Time”. Το θέμα του κομματιού είναι ο «πανδαμάτωρ χρόνος» και η φθορά που προξενεί στον άνθρωπο. Οι ήχοι των ρολογιών που ακούγονται στην εισαγωγή, ηχογραφήθηκαν τετραφωνικά από τον Alan Parsons σε ένα παλαιοπωλείο, ενώ έμφαση προσδίδουν τόσο τα roto-toms (ειδικά τύμπανα) του Nick Mason, όσο και τα όγδοα του Roger Waters στο μπάσο (ο “tick-tock” ήχος), με χρήση της τεχνικής “muting”. O τελευταίος, έγραψε και τους στίχους.
Το solo του David Gilmour στην κιθάρα, είναι ίσως το καλύτερο που έχουμε ακούσει από αυτόν, λόγω της έμπνευσης που προσφέρει το περιεχόμενο μήνυμα του κομματιού, της πρωτοτυπίας, αλλά και της πλούσιας αρμονικής δομής του, που δίνει έδαφος σε κάτι περισσότερο περίτεχνο και ολοκληρωμένο.
Στο “The Great Gig in The Sky” έλαμψε το άστρο της τραγουδίστριας Clare Torry, η οποία περιέβαλλε το κομμάτι με τα συγκλονιστικά εκείνα φωνητικά, που έχουν μείνει στην ιστορία.
Στη συνέχεια, υπάρχει το “Money” (χρήμα, η «ρίζα του κακού»), μία εξαιρετική σύνθεση του Roger Waters σε χρόνο 7/4, που καταλήγει στη «δαντελένια» εισαγωγή του “Us and Them”, με τις υπέροχες “suspended” και “minor/major7” συγχορδίες του, όπως και τις καλαίσθητες λυρικές μεταπτώσεις του. Εξαιρετική ενορχήστρωση, πλούσια φωνητικά, και επάξια η συμμετοχή του Dick Parry, στον οποίο ανήκει το solo σαξόφωνο που ακούγεται στο κομμάτι (όπως και στο “Money”). Το “Us and Them” είχε δημιουργηθεί παλαιότερα με σκοπό να συμπεριληφθεί στην ταινία “Zabriskie Point”, κάτι που τελικά δεν προχώρησε, οπότε και συμπεριλήφθηκε σε αυτόν τον δίσκο.
Ακολουθεί το ορχηστρικό “Any Color you Like”, με τα ορμητικά περάσματά του, που οδηγεί στο “Brain Damage” και στο “Eclipse”, τον επίλογο αυτού του δίσκου. Εικάζεται ότι μέρος των συνθέσεων και των στίχων των κομματιών αυτών, γράφτηκε με αφορμή για τα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζε το πρώην μέλος των Pink Floyd, ο Syd Barrett.
Νοσταλγώ την πρώτη φορά, που άκουσα το “The Dark Side of the Moon”, από εκείνο το «λαμπάτο» φορητό πικάπ – «βαλιτσάκι» της Teppaz, που οι παλαιότεροι θα θυμούνται. Τώρα, μπορεί να διαθέτω ένα καλύτερο πικάπ, αλλά κάτι μου λέει ότι τέτοιοι δίσκοι δεν ξαναβγαίνουν. Στο τέλος της ημέρας, ναι, είμασταν στη συναυλία των Pink Floyd στο ΟΑΚΑ το 1989, μαζί με εξαιρετικούς φίλους μουσικούς…
