Γιατί ο Έλληνας Πρωθυπουργός επέλεξε να ταξιδέψει τώρα στην Αίγυπτο; Η Άγκυρα προσεγγίζει το Κάιρο με επιτυχία; Θέλουμε να προλάβουμε πιθανές μελλοντικές εξελίξεις;
Αυτά τα ερωτήματα κυριάρχησαν στη δημόσια σφαίρα τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στη μεγαλύτερη χώρα του αραβικού κόσμου. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν ετεροκαθορίζεται. Η Ελλάδα και η Αίγυπτος έχουν οικοδομήσει μια βαθιά στρατηγική σχέση που βασίζεται στα κοινά συμφέροντα των δύο χωρών στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Και η συνάντηση Μητσοτάκη – Σίσι το επιβεβαίωσε για ακόμα μια φορά. Η συνεργασία στο πεδίο της ενέργειας είναι καταλυτική για την ανάδειξη της πατρίδας μας σε ενεργειακό κόμβο. Η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας και Αιγύπτου, έργο περιφερειακής σημασίας, εντάσσεται στη συνολική πολιτική της Ε.Ε. για εξεύρεση νέων πηγών ενέργειας και την ταυτόχρονη απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Με αυτή την επιλογή, η Αθήνα πετυχαίνει δυο στόχους: εξασφαλίζει νέα αναπτυξιακή δυναμική για την εθνική οικονομία και αποδεικνύει ότι είναι στην πράξη παράγοντας ασφάλειας στη γειτονιά της.
Η απόφαση των δυο ηγετών για τη σύγκληση ανωτάτου συμβουλίου συνεργασίας δείχνει ότι οι διμερείς σχέσεις ενισχύονται και αναβαθμίζονται. Στην ουσία, αποκτούν γερά θεμέλια προς όφελος της περιφερειακής ασφάλειας. Είναι ξεκάθαρο ότι οι ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις εμβαθύνονται ανεξάρτητα από τις τουρκοαιγυπτιακές και σίγουρα αποτελούν παράδειγμα καλής γειτονίας. Άλλωστε, αυτό επιβεβαιώνει και η πρόσφατη διμερής συμφωνία για τη χάραξη ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Από την εξίσωση, δεν μπορεί να αγνοηθεί η Λευκωσία. Το τριμερές σχήμα Ελλάδα-Κύπρος-Αίγυπτος αναμένεται να ενισχυθεί περαιτέρω το επόμενο διάστημα. Άλλωστε, αυτό διεφάνη και από την επιτυχημένη επίσκεψη του Κύπριου Προέδρου Νίκου Χριστοδουλίδη στην Αίγυπτο.
Στο μεταξύ, τι συμβαίνει με την Τουρκία; Πράγματι, η γειτονική χώρα έχει αλλάξει τακτική ξεκινώντας «επιχείρηση γοητείας» προς όλους. Στο πλαίσιο της νέας πολιτικής, η Άγκυρα αποκατέστησε την επικοινωνία με το Κάιρο. Όμως, καλείται να διανύσει μακρύ δρόμο, για να οικοδομήσει σχέση εμπιστοσύνης με την Αίγυπτο. Οι πληγές του παρελθόντος δεν έχουν ακόμα επουλωθεί.
Η προνομιακή σχέση της τουρκικής ελίτ με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, η αποσταθεροποιητική παρέμβαση της Άγκυρας στη Λιβύη και η κατά καιρούς τουρκική ανάμιξη στο παλαιστινιακό προσκρούουν στα συμφέροντα και τις ευαισθησίες της Αιγύπτου.
Οι υπαρκτές δυσκολίες στις σχέσεις Τουρκίας και Αιγύπτου δεν αποκλείουν την οποιαδήποτε θετική εξέλιξη για το μέλλον. Όμως, σίγουρα επισκιάζουν την προσπάθεια της πρώτης για επαναπροσέγγιση με τη δεύτερη. Αντιθέτως, οι ελληνοαιγυπτιακές σχέσεις περνούν σε μια φάση νέας άνθησης.
* Ο Τάσος Χατζηβασιλείου είναι βουλευτής Σερρών και Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων της ΝΔ, Επίκουρος Καθηγητής στο Hellenic American University.
