Επιτέλους βρέθηκε ένας Ευρωπαίος ηγέτης ο οποίος τόλμησε να πει τα πράγματα με το όνομά τους και να χαρακτηρίσει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως δικτάτορα, ομολογώντας παράλληλα πως οι Ευρωπαίοι πρέπει να βρίσκουν δρόμους για συνεργασία με τέτοια καθεστώτα επ’ ωφελεία της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Με λίγα λόγια, ο Ιταλός πρωθυπουργός και έμπειρο στέλεχος της ευρωπαϊκής γραφειοκρατίας αφενός έκανε επίδειξη διπλωματικού θάρρους, αλλά ταυτόχρονα επέδειξε και απίστευτο διπλωματικό κυνισμό. Όλα αυτά ξεκίνησαν από το «Sofagate», δηλαδή την απίστευτη προσβολή την οποία υπέστη η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία έπεσε θύμα του τουρκικού σεξισμού ταυτόχρονα με μια εξαιρετικά ιδιότυπη έως και προβληματικότατη συμπαιγνία του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας σε δημόσια συνέντευξή του χαρακτήρισε τον Ερντογάν «δικτάτορα», επισημαίνοντας ότι έτσι πρέπει να τον αποκαλούμε και πρόσθεσε πως οι ευρωπαϊκές χώρες οφείλουν να συνομιλούν και να συνδιαλέγονται με αυτούς τους δικτάτορες επ’ ωφελεία των οικονομιών τους. Έτσι τα πράγματα μπαίνουν στη θέση τους και ο Ιταλός πρωθυπουργός επιδεικνύει μία εντυπωσιακή, θα έλεγε κάποιος, συμπεριφορά πολιτικού ρεαλισμού.
Η Τουρκία αντέδρασε αμέσως και ο υπουργός Εξωτερικών της διέταξε τον πρέσβη της Τουρκίας στη Ρώμη να επιστρέψει πάραυτα στην Άγκυρα για διαβουλεύσεις. Σημειώνεται πως η Ιταλία είναι ένας από τους σημαντικότερους πελάτες και εμπορικούς εταίρους της Τουρκίας, με έντονη παρουσία στην τουρκική αμυντική βιομηχανία. Ιταλικές βιομηχανίες αδειοδοτούν Τούρκους κατασκευαστές για την παραγωγή ή αναπαραγωγή ιταλικών οπλικών συστημάτων κυρίως στον τομέα των επιθετικών ελικοπτέρων.
Αυτή η στενή οικονομική σχέση Ρώμης-Άγκυρας, καθώς και οι φιλοδοξίες της πετρελαϊκής εταιρείας Eni στην Ανατολική Μεσόγειο εξηγούν την εμμονική φιλοτουρκική στάση της Ιταλίας τα τελευταία χρόνια. Η παρέμβαση Ντράγκι έρχεται να ταράξει αυτή τη διπλωματική κανονικότητα μεταξύ Ιταλίας και Τουρκίας, σε μία στιγμή που στη Λιβύη οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Επισημαίνεται πως η Λιβύη αποτελεί παραδοσιακά ζώνη στρατηγικού ενδιαφέροντος της Ιταλίας. Επιπροσθέτως, ο ιταλικός πετρελαϊκός κολοσσός Eni έχει ιδιαίτερη παρουσία στη Λιβύη ανταγωνιζόμενος άλλους πετρελαϊκούς κολοσσούς.
Έχει πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι η έκρηξη Ντράγκι κατά του Ερντογάν συμβαίνει ένα εικοσιτετράωρο μετά τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην Τρίπολη της Λιβύης και ενώ η Ουάσιγκτον έχει ξεκαθαρίσει σε όλους του τόνους πως το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα θα προβεί σε μία σειρά από διπλωματικές ενέργειες, προκαλώντας ακόμα και υπαρξιακά προβλήματα στο καθεστώς Ερντογάν.
Μια από αυτές είναι η διαφαινόμενη επίσημη και χωρίς αστερίσκους υιοθέτηση του χαρακτηρισμού «γενοκτονία» για τη σφαγή των Αρμενίων. Πρόκειται για μια εξέλιξη η οποία θα κοστίσει ένα μεγάλο μέρος του προσωπικού κεφαλαίου που διαθέτει ο Ταγίπ Ερντογάν.
Όμως η παρέμβαση Ντράγκι υπέρ της πρόεδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προσθέτει άλλη μια ψηφίδα στο «Sofagate». Ο κ. Ντράγκι, ο οποίος περισσότερο από τον οποιονδήποτε γνωρίζει τις υπόγειες διαδρομές που χαρακτηρίζουν τη γραφειοκρατία των Βρυξελλών, ξέρει πως οι σχέσεις της πρόεδρου της Κομισιόν και του πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Σαρλ Μισέλ, είναι σε χείριστο επίπεδο και πως δεν υπάρχουν γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ των δύο ευρωπαϊκών θεσμών.
Αν, λοιπόν, ο Ταγίπ Ερντογάν επέδειξε απαράδεκτο οθωμανικό σεξισμό και απίστευτη προσωπική αγένεια απέναντι στην Ευρωπαία πρόεδρο της Κομισιόν, ο Σαρλ Μισέλ επέδειξε επίσης μια ακατανόητη πολιτική συμπεριφορά, η οποία εκθέτει τον θεσμό που εκπροσωπεί, αλλά και θέτει ένα σοβαρό ζήτημα όσον αφορά την πολιτική εκπροσώπηση των ευρωπαϊκών θεσμών. Όπως επισημαίνουν με αφιερωμένα editorials όλες οι μεγάλες ευρωπαϊκές εφημερίδες, η συμπεριφορά του Μισέλ με τον καμουφλαρισμένο σεξισμό κατέδειξε το πόσο προβληματικά λειτουργεί η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και το πόσο διπλωματικά αδύναμη είναι η ευρωπαϊκή εκπροσώπηση.
Επί της ουσίας ο Σαρλ Μισέλ «δικαιολόγησε» τη συμπεριφορά του Ερντογάν έναντι της Φον ντερ Λάιεν κάνοντας λόγο για παρεξήγηση. Την ίδια ορολογία χρησιμοποίησε το γραφείο του, συνομιλώντας με την τουρκική προεδρία και το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών. Με την παρέμβασή του, λοιπόν, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας σάρωσε όλα αυτά τα επιχειρήματα και κατέγραψε, μόνος αυτός, από όλους τους Ευρωπαίους ηγέτες την οφειλόμενη πολιτική στήριξη προς το πρόσωπο της πρόεδρου της Κομισιόν, το οποίο προσεβλήθη αφόρητα από τη συμπεριφορά τόσο του Τούρκου προέδρου όσο και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Όλα τα παραπάνω καταδεικνύουν πως το «Sofagate» δεν τελειώνει εδώ και πως αναμένεται στο άμεσο μέλλον να εισέλθουν στον διπλωματικό αυτό χορό και άλλοι παράγοντες, όπως ενδεχομένως ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος θα έχει άλλη μια ευκαιρία για να δείξει τα συναισθήματα τα οποία τρέφει έναντι του Τούρκου σουλτάνου.
