Η πρόταση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη να επιβληθεί εμπάργκο όπλων στην Τουρκία ως ευρωπαϊκή απάντηση στις προκλήσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο, έφερε στην επιφάνεια τα συμφέροντα δισεκατομμυρίων που έχει η Γερμανία με την Άγκυρα στα εξοπλιστικά.
Το ότι η Γερμανία πουλάει όπλα στην Τουρκία είναι γνωστό. Άλλωστε οι δύο χώρες έχουν στενά οικονομικά συμφέροντα εδώ και πάνω από έναν αιώνα, πριν ακόμα ιδρυθεί η τουρκική δημοκρατία από τον Κεμάλ Ατατούρκ.
Η οικονομική εξάρτηση των δύο χωρών υπολογίζεται μάλιστα στα 22,8 εκ. ευρώ. Υπάρχουν μάλιστα κάποιες αντιφάσεις στην ιστορία αυτή της πώλησης όπλων.
Αρχικά, κοιτώντας το παρόν, βλέπει κανείς πως τα οικονομικά συμφέροντα είναι πάνω ακόμα και από το Διεθνές Δίκαιο στην πράξη, αφού τα όπλα που πουλάει το Βερολίνο στην Άγκυρα, μεταφέρονται και χρησιμοποιούνται ακόμα και στην Λιβύη. Το ενδιαφέρον εν προκειμένω είναι ότι η ίδια η Γερμανία εκφράζει ανησυχίες για τις πρακτικές αυτές που σπάνε το εμπάργκο, αλλά παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει να κάνει τις αγοραπωλησίες…
Στο σημείο αυτό, αξίζει να σημειωθεί πως λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, της Γερμανίας της έχει επιτραπεί να παράγει συγκεκριμένο αριθμό αλλά και είδη οπλικών συστημάτων, τα οποία ωστόσο δεν μπορεί να πουλάει στις Μεγάλες Δυνάμεις. Έτσι, η Τουρκία αποτελεί σημαντικότατο εταίρο του Βερολίνου για την στήριξη της αμυντικής της βιομηχανίας.
Table of Contents
Business δισεκατομμυρίων
Μόνο για το 2020 και μάλιστα στο πρώτο επτάμηνο, υπολογίζεται πως οι εξαγωγές όπλων στην Τουρκία φτάνουν τα 22,8 εκ. ευρώ, ενώ όλο το 2019 τα 31,6 εκ. ευρώ και το 2018 μόνο 12,9 εκ. ευρώ. Ωστόσο από πλευράς Γερμανίας δεν έχει διευκρινιστεί αυτά τα ποσά σε ποιους τύπους οπλικών συστημάτων αναφέρονται.
Μόνο για το 2018, από τα 830 εκατ. ευρώ σε εξαγωγές όπλων που έκανε η Γερμανία, τα 345 εκατ. ευρώ αφορούσαν σε αγορές από την Άγκυρα.
Τα τελευταία χρόνια η γερμανική κυβέρνηση δεν έχει εκδώσει νέες άδειες εξαγωγής για «κρίσιμους εξοπλισμούς» που θα μπορούσε η Τουρκία να τους χρησιμοποιήσει «στο πλαίσιο περιφερειακών στρατιωτικών επιχειρήσεων», διαβεβαιώνει το γερμανικό ΥΠΕΞ.
«Η γερμανική κυβέρνηση καταβάλλει προσπάθειες, και με την ιδιότητα της Προεδρίας της ΕΕ, για την αποκλιμάκωση και το διάλογο στην Ανατολική Μεσόγειο.» Όπως ακόμη διαβεβαιώνει, «σε στενή συνεργασία με τους εταίρους στην ΕΕ», μονίμως η κυβέρνηση εξετάζει τις αποφάσεις για τις γερμανικές εξαγωγές παίρνοντας υπόψη την περιφερειακή κατάσταση ασφάλειας.
Ας σημειωθεί ότι παρόμοια δήλωση έκανε στις 9 Σεπτεμβρίου ο υφυπουργός Οικονομίας Ούλριχ Νούσμπαουμ σε επερώτηση των Πρασίνων για τις γερμανικές εξαγωγές όπλων στην Τουρκία.
Απαντώντας μια ημέρα πριν, στις 8 Σεπτεμβρίου έδωσε στοιχεία για τις άδειες πού εξέδωσε φέτος το καθ’ ύλην αρμόδιο υπουργείο Οικονομίας για εξαγωγές όπλων στην Τουρκία. Από την 1η Ιανουαρίου ως την 31η Αυγούστου εγκρίθηκαν εξαγωγές ύψους 27.608.964 εκ. ευρώ «κυρίως στον ναυτικό τομέα.»
Με αυτή τη διατύπωση το υπουργείο Οικονομίας εννοεί ότι οι εξαγωγές αφορούσαν σχεδόν αποκλειστικά προϊόντα που σχετίζονται με τα έξι υποβρύχια της «Κλάσης 214» του γερμανικού ομίλου ThyssenKrupp Marine Systems. Από την ετήσια έκθεση του υπουργείου Οικονομίας για την εξαγωγή όπλων το 2019 προκύπτει ότι η αξία των εξαγωγών όπλων στην Τουρκία πέρυσι ήταν ακόμη χαμηλότερη. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατίθενται, τον προηγούμενο χρόνο εγκρίθηκαν 187 αιτήσεις για εξαγωγές όπλων στην Τουρκία συνολικής αξίας 31.618.242 ευρώ. Το ίδιο διάστημα απορρίφθηκαν 12 τουρκικές αιτήσεις αξίας 14.575.810 ευρώ.
Τα υποβρύχια
Μπορεί τα ελληνικά υποβρύχια να είναι κυρίαρχα στο Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο, ωστόσο η Άγκυρα κρατά ολοζώντανες τις σχέσεις με το Βερολίνο αγοράζοντας συνολικά έξι υποβρύχια της σειράς 214 της εταιρείας Thysenkrupp Maritime Systems από το 2009 έως σήμερα.
Τα Leopard
Αξίζει να σημειωθεί πως αν η Γερμανία σταματούσε την προμήθεια αρμάτων μάχης Leopard και των ανταλλακτικών και πολεμοφοδίων τους στην Τουρκία, οι επιχειρήσεις που διεξάγονται στη Συρία θα ήταν πολύ πιο δύσκολες και ριψοκίνδυνες.
Πράσινοι και Αριστερά κατά Μέρκελ στη Γερμανία: Όχι όπλα στην Τουρκία
Απαντώντας σε ερώτηση της Deutsche Welle η εκπρόσωπος του κόμματος των Πρασίνων για ζητήματα αφοπλισμού Κάτια Κόιλ απάντησε ότι «οι εξαγωγές πολεμικών όπλων στην Τουρκία, ειδικά η παράδοση των υποβρυχίων που έχουν παραγγελθεί στην ThyssenKrupp, θα έπρεπε να σταματήσουν άμεσα καθώς το τουρκικό πολεμικό ναυτικό απειλεί τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ στην ανατολική Μεσόγειο».
Ακόμη πιο αιχμηρή η δήλωση της Σεβίμ Ντάγκντελεν, εκπροσώπου της Αριστεράς για θέματα εξωτερικής πολιτικής, εξοπλισμών και αφοπλισμού, η οποία δήλωσε από την Κύπρο όπου βρίσκεται:
«Όποιος εκφράζεται τόσο σθεναρά υπέρ της αλληλεγγύης προς χώρες της ΕΕ, όπως την Ελλάδα και την Κύπρο, δεν μπορεί να συνεχίσει να πουλάει πολεμικά όπλα στην Τουρκία, όπως το έκανε τα τελευταία χρόνια. Το μπλόκο της καγκελαρίου Μέρκελ και του υπουργού Εξωτερικών Μάας σε ένα ευρωπαϊκό εμπάργκο όπλων συνιστά όνειδος για τη γερμανική εξωτερική πολιτική και ισοδυναμεί με συνενοχή στην επιθετικότητα του Ερντογάν», επισήμανε χαρακτηριστικά η Σεβίμ Ντάνγκντελεν, τονίζοντας ότι «αυτή η αθέμιτη σύμπραξη με το καθεστώς Ερντογάν διχάζει την ΕΕ και θέτει σε κίνδυνο την ειρήνη και την ασφάλεια στην Ευρώπη».
Η Αριστερά ζητά να σταματήσουν άμεσα τόσο οι εξαγωγές όπλων όσο και η οικονομική βοήθεια προς την Τουρκία αλλά και να δοθεί τέλος στην «ανεύθυνη προοπτική» διεύρυνσης της τελωνειακής ένωσης και περαιτέρω εμπορικών διευκολύνσεων στην Άγκυρα.