Εν μέσω καταιγιστικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και εν αναμονή της απόφασης του Ισραήλ ή όχι για χερσαία επίθεση στη Γάζα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισκέφθηκε το Ισραήλ για να εκφράσει τη στήριξή του, με τον Μπέντζαμιν Νετανιάχου να απαντά με θερμά λόγια στην υποστήριξη από την ελληνική πλευρά και να τονίζει το πόσο εκτίμησε το γεγονός ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός παρευρέθη στη χώρα του και συναντήθηκε μαζί του πρόσωπο με πρόσωπο. Συνομιλήσαμε με τον Τάσο Χατζηβασιλείου, βουλευτή Σερρών, Γραμματέα Διεθνών Σχέσεων και Ε.Ε. της Νέας Δημοκρατίας και Επίκουρο Καθηγητή του Hellenic American University, ώστε με βάση τις ιδιότητές του να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε ακόμα καλύτερα την κατάσταση αυτήν τη στιγμή στη Μέση Ανατολή.
Με τα τωρινά δεδομένα κι έτσι όπως εξελίσσεται η κατάσταση στο Μεσανατολικό, υπάρχει φως στον ορίζοντα για το πώς θα μπορούσε να τελειώσει ο εφιάλτης;
Η αρχική τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς και η αναμενόμενη σκληρή απάντηση του αμυνόμενου Ισραήλ δημιουργούν πολύπλοκες συνθήκες. Η ρουκέτα στο νοσοκομείο της Γάζας άλλαξε τα δεδομένα και υπονόμευσε κάθε προσπάθεια για ειρήνευση. Η Μέση Ανατολή δεν θα είναι η ίδια. Στην περιοχή διαμορφώνεται μια νέα πραγματικότητα αστάθειας και τρόμου. Πρέπει να βρεθεί βαλβίδα εκτόνωσης της κρίσης. Είναι αναγκαία μια εκεχειρία, προκειμένου η διπλωματία να αναλάβει δράση. Η εξίσωση είναι δύσκολη. Επιπλέον, η σύλληψη ομήρων από τη Χαμάς επιβάρυνε το κλίμα κατά πολύ.
Υπάρχει ορατός κίνδυνος στην Ευρώπη από διάφορους θύλακες ισλαμιστικών οργανώσεων. Πιστεύετε πως η «γηραιά ήπειρος» είναι κατάλληλα προφυλαγμένη και προετοιμασμένη;
Κάθε φορά που σημειώνεται ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή, οι εν υπνώσει τρομοκρατικοί θύλακες ισλαμιστών στην Ευρώπη «αξιοποιούν» το κλίμα και αναζητούν την επαναδραστηριοποίησή τους. Στην Ελλάδα, παραμένουμε σε εγρήγορση. Οι υπηρεσίες ασφαλείας της χώρας, η Ελληνική Αστυνομία και η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών βρίσκονται σε διαρκή συντονισμό. Είμαστε σε στενή συνεργασία με τις υπηρεσίες ασφαλείας των ευρωπαϊκών χωρών και προσπαθούμε να χτίσουμε κοινό τείχος προστασίας. Πάντως, η ειλικρινής προσέγγιση της Ελλάδας στο Μεσανατολικό ζήτημα εκτιμάται και από τους Ισραηλινούς και από τους Άραβες. Άλλωστε, στην Ελλάδα δεν έχουμε ομάδες μουσουλμάνων που να έχουν ριζοσπαστικοποιηθεί, όπως έχει συμβεί στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης. Όμως, παραμένουμε σε διαρκή εγρήγορση, και εμείς και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι στηρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα, σύμφωνα όμως με το Διεθνές Δίκαιο. Κατά πόσον συμβαδίζει αυτή η αυτοάμυνα με την ενδεχόμενη χερσαία επίθεση στη Γάζα;
Όπως ξεκαθάρισε ο πρωθυπουργός, όλο αυτό το διάστημα και κατά την επίσκεψή του στο Ισραήλ, η χώρα έχει το αναφαίρετο δικαίωμα στην αυτοάμυνα, όπως αυτό ορίζεται από το Διεθνές Δίκαιο. Για λόγους αρχής, στηρίζουμε πάντα τον αμυνόμενο. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στην ιδέα της λύσης δύο κρατών για την οριστική επίλυση του προβλήματος. Οι Παλαιστίνιοι έχουν δικαίωμα να διεκδικούν μια εθνική εστία στα όρια του 1967 και οι Ισραηλινοί έχουν δικαίωμα να ζουν με ασφάλεια στην περιοχή. Η κατάσταση ανάμεσα στο Ισραήλ και τον αραβικό κόσμο είχε αρχίσει να εξομαλύνεται. Η Χαμάς πυρπόλησε αυτή την επαναπροσέγγιση. Σε κάθε περίπτωση, το Ισραήλ καλείται να σεβαστεί του κανόνες της ένοπλης εμπλοκής και να αξιολογήσει την κατάσταση με ψυχραιμία. Έχει δικαίωμα να αντεπιτεθεί στους τρομοκράτες της Χαμάς, όμως η χερσαία επέμβαση λογικά θα οξύνει την ανθρωπιστική κρίση. Η Ελλάδα, ως έντιμος συνομιλητής, προτάσσει την άφιξη της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και την προστασία όλων ανεξαιρέτως των αμάχων.
Επηρεάζονται οι σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας από το Μεσανατολικό ζήτημα;
Η Τουρκία δεν ακολουθεί ισορροπημένη στάση στο Μεσανατολικό. Η Άγκυρα διεκδικεί ηγετικό ρόλο στο σουνιτικό Ισλάμ και γι’ αυτό δεν καταδίκασε απερίφραστα τις θηριωδίες της σουνιτικής Χαμάς. Η επαμφοτερίζουσα στάση της Τουρκίας μειώνει την αξιοπιστία της και δεν την καθιστά αντικειμενικό διαμεσολαβητή. Σε κάθε περίπτωση, η κρίση στη Μέση Ανατολή δεν πρέπει να επηρεάσει τα ελληνοτουρκικά. Για την ώρα, ο πολιτικός διάλογος ξεκίνησε σε καλό κλίμα, στο πλαίσιο που ορίζει η θετική ατζέντα. Εστιάζουμε στο μεταναστευτικό, στην πολιτική προστασία, στις οικονομικές σχέσεις, σε μία σειρά ζητημάτων της καθημερινότητας, για να χτίσουμε σταδιακά εμπιστοσύνη. Η οπισθοχώρηση στα Ελληνοτουρκικά θα ήταν λάθος. Στην ευρύτερη γειτονιά μας, όπου οι κρίσεις πληθαίνουν, η διατήρηση της ηρεμίας με την Τουρκία αποτελεί θετική εξέλιξη.