«Η Ελλάδα αναγνωρίζεται από όλους ως έντιμος συνομιλητής», επισημαίνει ο βουλευτής Σερρών και Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων και ΕΕ της ΝΔ, Τάσος Χατζηβασιλείου μιλώντας στο Dnews για όλες τις πτυχές της κρίσης στη Μέση Ανατολή. Επισημαίνει ότι «πρέπει με κάθε τρόπο να ανοίξει ανθρωπιστικό παράθυρο και να προστατευθούν οι άμαχοι πολίτες» και προειδοποιεί ότι «όσο η κρίση συνεχίζεται, το ενδεχόμενο διάχυσής της είναι πιθανό», σημειώνοντας μάλιστα πως «ειδικά αν η Χεζμπολάχ αναμιχθεί ενεργότερα και δημιουργήσει ένα νέο μέτωπο στο βόρειο Ισραήλ, θα έχουν ανοίξει οι πόρτες του φρενοκομείου».
Τονίζει ότι η βιώσιμη πολιτική λύση περνά μέσα από την ιδέα δύο κρατών, ενώ σχολιάζει πως «η στάση του κ. Ερντογάν είναι τελείως εκτός κλίματος και μειώνει τη διεθνή αξιοπιστία της Άγκυρας», διευκρινίζοντας ωστόσο ότι «καλό θα ήταν οι εξελίξεις στο Μεσανατολικό να μην επηρεάσουν τα ελληνοτουρκικά». Όσον αφορά τη στάση της Ε.Ε. στον απόηχο και της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου επισημαίνει ότι «η συλλογική σκληρή απάντηση της Ε.Ε. στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήταν μια θετική εξέλιξη που έδειχνε ότι η Ένωση θα μπορούσε να ξεπεράσει τις διπλωματικές αρρυθμίες, αλλά η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς επανέφερε τις αδυναμίες της στη χάραξη κοινής πολιτικής ασφαλείας» και τονίζει πως «ήρθε η ώρα για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.
Κύριε Χατζηβασιλείου, ποια η εκτίμησή σας για τις εξελίξεις στο Ισραήλ και στη Λωρίδα της Γάζας, τι μπορούμε να περιμένουμε από την εν εξελίξει διπλωματική κινητικότητα με επισκέψεις και ηγετών στο Ισραήλ και πόσο σας ανησυχεί το ενδεχόμενο διάχυσης της κρίσης στην ευρύτερη περιοχή;
Η κρίση στη Μέση Ανατολή είναι πολύ σοβαρή. Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς και η αναμενόμενη απάντηση του αμυνόμενου Ισραήλ προκαλούν μεγάλη ανησυχία. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να αναλάβει πρωτοβουλίες για την εκτόνωση της έντασης και σε αυτό το πλαίσιο εντάσσονται και οι επισκέψεις ηγετών στο Ισραήλ. Πρέπει με κάθε τρόπο να ανοίξει ανθρωπιστικό παράθυρο και να προστατευθούν οι άμαχοι πολίτες. Επιπλέον, η σύλληψη αμάχων ως ομήρων από τους τρομοκράτες της Χαμάς δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο την κατάσταση. Όσο η κρίση συνεχίζεται, το ενδεχόμενο διάχυσής της είναι πιθανό. Ειδικά αν η Χεζμπολάχ αναμιχθεί ενεργότερα και δημιουργήσει ένα νέο μέτωπο στο βόρειο Ισραήλ, θα έχουν ανοίξει οι πόρτες του φρενοκομείου.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε και εκείνος τις προηγούμενες ημέρες στο Ισραήλ, αλλά και νωρίτερα στη Σύνοδο Κορυφής για την Ειρήνη, στο Κάιρο. Ποιες οι προτεραιότητες για τη χώρα μας μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις και τι ρόλο επιδιώκει να διαδραματίσει στις διεργασίες για αποκλιμάκωση;
Η Ελλάδα είναι παρούσα σε όλες τις διεργασίες για την αποκλιμάκωση της έντασης. Η χώρα μας αναγνωρίζει το αυτονόητο δικαίωμα του Ισραήλ στην προστασία των πολιτών του και, παράλληλα, προτάσσει ως πρώτη προτεραιότητα την προστασία των αμάχων και τη διάνοιξη ανθρωπιστικών διαδρόμων στη Γάζα. Το Ισραήλ έχει δικαίωμα για απάντηση στο πεδίο, όμως μια νέα στρατιωτική επέμβαση θα οξύνει την ανθρωπιστική κρίση. Η Μέση Ανατολή αποτελεί πια διακεκαυμένη ζώνη. Η Ελλάδα αναγνωρίζεται από όλους ως έντιμος συνομιλητής. Άλλωστε, ο Πρωθυπουργός συνομίλησε και με τον Πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς. Οι ειλικρινείς και αδιαμεσολάβητες σχέσεις μας με τα κράτη της περιοχής καθιστούν την πατρίδα μας έναν από τους πλέον αξιόπιστους εταίρους που προσπαθεί να συμβάλει στην εξεύρεση λύσης με ειλικρίνεια και ρεαλιστικά επιχειρήματα.
Από την αρχή αυτής της κρίσης ο πρωθυπουργός είχε αναδείξει την ανάγκη να μιλά η ΕΕ με μία ενιαία φωνή. Έχει επιτευχθεί, πιστεύετε, αυτό στο πλαίσιο της ΕΕ;
Η Ε.Ε. πάντα δυσκολευόταν να αρθρώσει μια συνεκτική εξωτερική πολιτική, κυρίως λόγω των επιμέρους εθνικών συμφερόντων. Αξιοποιούσε το οικονομικό της μέγεθος και άφηνε στην άκρη τη χάραξη ενιαίας στρατηγικής στις μείζονες γεωπολιτικές κρίσεις. Έτσι και τώρα, η σύγχυση ξεκίνησε με το ζήτημα της αναπτυξιακής βοήθειας προς τους Παλαιστίνιους, με διαφορετικές δηλώσεις Επιτρόπων και πολιτικών αξιωματούχων που ζητούσαν μέχρι και τη διακοπή της. Τελικά, ορθώς η Ένωση αποφάσισε να αυξήσει τους πόρους προς τη Γάζα, για την αντιμετώπιση της μεγάλης ανθρωπιστικής κρίσης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε από τους ομολόγους του την υιοθέτηση ενιαίας στρατηγικής στην κρίση Ισραήλ-Χαμάς και, ευτυχώς, μετά από 9 μέρες εχθροπραξιών, οι 27 ηγέτες έκαναν κοινή δήλωση. Και στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής, μετά από πολύωρες διεργασίες, ευτυχώς επετεύχθη συμφωνία για το κείμενο των συμπερασμάτων. Το γενικότερο πρόβλημα της γεωπολιτικής πυξίδας της Ευρώπης δεν έχει επιλυθεί. Η συλλογική σκληρή απάντηση της Ε.Ε. στη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ήταν μια θετική εξέλιξη που έδειχνε ότι η Ένωση θα μπορούσε να ξεπεράσει τις διπλωματικές αρρυθμίες. Όμως, η σύγκρουση Ισραήλ-Χαμάς επανέφερε τις αδυναμίες της στη χάραξη κοινής πολιτικής ασφαλείας. Ήρθε η ώρα για τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.
Η κρίση αυτή ξέσπασε σε μια περίοδο που βρίσκεται σε εξέλιξη ο ελληνοτουρκικός διάλογος. Λαμβάνοντας υπόψη και την μέχρι τώρα στάση της Τουρκίας σε αυτή την κρίση, ανησυχείτε για το ενδεχόμενο οι εξελίξεις στην Μέση Ανατολή να επιδράσουν αρνητικά σε αυτή την διαδικασία προσέγγισης με ορίζοντα το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, τον Δεκέμβριο;
Όνειρο του Ερντογάν παραμένει να καταστεί η Τουρκία ηγέτιδα δύναμη στο σουνιτικό κόσμο. Και όχι μόνο δεν καταδικάζει τις απάνθρωπες επιθέσεις της σουνιτικής Χαμάς, αλλά επιπλέον τη δικαιώνει στη δράση της. Η στάση του κ. Ερντογάν είναι τελείως εκτός κλίματος και μειώνει τη διεθνή αξιοπιστία της Άγκυρας. Όμως, καλό θα ήταν οι εξελίξεις στο Μεσανατολικό να μην επηρεάσουν τα ελληνοτουρκικά. Βρισκόμαστε εν μέσω καταιγιστικών εξελίξεων και η γειτονιά μας χρειάζεται σταθερότητα. Η διατήρηση του καλού momentum στις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας είναι μεγάλης σημασίας και αποτελεί καλή είδηση για την ευρύτερη περιοχή. Ήδη, ο πολιτικός διάλογος ξεκίνησε σε θετικό κλίμα. Έχουμε εστιάσει σε μια σειρά ζητημάτων, όπως το μεταναστευτικό, ένα σοβαρό για μας πρόβλημα στο οποίο η Τουρκία πρέπει να επιδείξει διάθεση συνεργασίας. Ακόμα, προσπαθούμε να συνεργαστούμε στην πολιτική προστασία και τις εμπορικές σχέσεις, με στόχο τη σταδιακή οικοδόμηση εμπιστοσύνης ανάμεσα στις δύο πλευρές. Πιστεύω ότι στο προσεχές Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη μπορούμε να έχουμε τα πρώτα αποτελέσματα.
Για ποιο λόγο θεωρεί η χώρα μας- όπως τόνισε και ο πρωθυπουργός στην πρόσφατη τηλεδιάσκεψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου- πως οι τελευταίες εξελίξεις καθιστούν σήμερα περισσότερο επιτακτική από ποτέ και την στρατηγική συνεργασία της Ε.Ε. με την Αίγυπτο;
Η Αίγυπτος αποτελεί χώρα υψίστης σημασίας για την Ευρώπη. Είναι ένας από τους σημαντικότερους εταίρους της Ε.Ε. και ειδικότερα της Ελλάδας. Επιπλέον, η Αίγυπτος είναι σημαντικός ενεργειακός εταίρος, καθώς συνεργάζεται μαζί μας για την ηλεκτρική διασύνδεση Ευρώπης και Αφρικής. Ταυτόχρονα, είναι η μεγαλύτερη σε πληθυσμό αραβική χώρα και διαθέτει σύγχρονες και ισχυρές ένοπλες δυνάμεις. Ταυτόχρονα, διαδραματίζει ένα σταθεροποιητικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής και συχνά αποτελεί τη γέφυρα του παλαιστινιακού λαού με τη Δύση. Η Αίγυπτος διατηρεί εδώ και δεκαετίες σχέσεις με το Ισραήλ από τότε που υπεγράφη η συμφωνία του Καμπ Ντέιβιντ, το 1978. Η ειρηνευτική συμφωνία Αιγύπτου-Ισραήλ έχει επιβιώσει εν μέσω πολλών κρίσεων, ακόμα και κατά τον πόλεμο Ισραήλ-Λιβάνου. Στη σημερινή κρίση, το Κάιρο μπορεί να διευκολύνει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα. Για όλους αυτούς τους λόγους, είναι επιτακτική η συνεργασία της Ευρώπης με την Αίγυπτο και η ενδυνάμωση των σχέσεών μας το ταχύτερο δυνατό.
Πως θα διαχειριστεί η χώρα μας ένα ενδεχόμενο κατακόρυφης αύξησης των μεταναστευτικών ροών λόγω της κρίσης στην Μέση Ανατολή;
Η ανάφλεξη στην περιοχή θα μπορούσε να οδηγήσει σε εκατόμβη νεκρών και, βέβαια, να αυξήσει τις μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη και επομένως και προς τη χώρα μας. Η Ελλάδα συνεχίζει να εφαρμόζει αυστηρή αλλά δίκαιη πολιτική, προφυλάσσοντας τα εθνικά της σύνορα. Προφανώς θα παράσχουμε κάθε βοήθεια και στήριξη σε όποιον πρόσφυγα δικαιούται προστασίας σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Παράλληλα, εν όψει της πιθανής αύξησης των ροών, ο Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης πραγματοποίησε συνάντηση, στην Άγκυρα, με τον Τούρκο Υπουργό Εσωτερικών, κατά την οποία οι υπουργοί επιβεβαίωσαν τη κοινή δέσμευσή τους στην επίλυση του προβλήματος της παράνομης διακίνησης και προχώρησαν στη διερεύνηση επιπλέον μορφών συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών. Επαναλαμβάνω ότι η Τουρκία έχει μεγάλη ευθύνη, καθώς είναι η κατεξοχήν χώρα διέλευσης.
Ο πρωθυπουργός τόνισε στην Σύνοδο του Καΐρου ότι καμία στρατιωτική επέμβαση δεν μπορεί να αντικαταστήσει μία βιώσιμη πολιτική λύση. Για την χώρα μας τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει αυτή η βιώσιμη πολιτική λύση;
Εκείνο που προέχει είναι η διάνοιξη ανθρωπιστικού παραθύρου και η προστασία των αμάχων. Πρέπει να γίνει προσπάθεια για την επανεκκίνηση της ειρηνευτικής διαδικασίας. Για την Ελλάδα, οι Παλαιστίνιοι ορθώς διεκδικούν μια εθνική εστία στα όρια του 1967, αλλά και το Ισραήλ έχει το αναφαίρετο δικαίωμα να υπάρχει με ασφάλεια στην περιοχή. Επομένως, η βιώσιμη πολιτική λύση περνά μέσα από την ιδέα δύο κρατών. Δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί, όμως η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί.