Με τον πολιτισμό να κατέχει ένα σημαντικό μέρος της επίσκεψής τους στη χώρα μας, ο βασιλιάς των Βέλγων, Φίλιππος και η βασίλισσα, Ματθίλδη βρέθηκαν στους αρχαιολογικούς χώρους του Σουνίου και του Θορικού. Στο Σούνιο, τους δυο μονάρχες, που συνοδεύονταν από ανώτατα κυβερνητικά στελέχη και υπουργούς (μεταξύ των οποίων η Petra De Sutter, αναπληρώτρια πρωθυπουργός και υπουργός Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιων Επιχειρήσεων, Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων, o Rudi Vervoort, πρωθυπουργός της Κυβέρνησης της Περιφέρειας των Βρυξελλών-Πρωτευούσης και ο Pierre-Yves Jeholet, πρωθυπουργός της Ομοσπονδίας Βαλλονίας-Βρυξελλών), καλωσόρισε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη. Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Ανατολικής Αττικής, Ελένη Ανδρίκου, ξενάγησε το βασιλικό ζεύγος που έδειξε ενδιαφέρον για τις ανασκαφές, αλλά και για την ιστορία του χώρου και του ναού του Ποσειδώνα που δεσπόζει στο ψηλότερο σημείο του ακρωτηρίου.
Μετά το Σούνιο και πριν τον Θορικό, ο βασιλιάς και η βασίλισσα των Βέλγων μεταφέρθηκαν στο Grecotel ‘Cape Sounio’, όπου συμμετείχαν σε δυο εκδηλώσεις. Στην πρώτη, εταιρείες με έδρα κυρίως τις Βρυξέλλες παρουσίασαν τεχνολογίες εικονικής πραγματικότητας, που χρησιμοποιούν μουσεία, για τον εμπλουτισμό της εμπειρίας των επισκεπτών τους και στη δεύτερη, που είχε τίτλο «Σύνδεση παρελθόντος και μέλλοντος. Ο αντίκτυπος των νέων τεχνολογιών στην αρχαιολογία και τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς», συναντήθηκαν με επιλεγμένους ερευνητές από την Ελλάδα και το Βέλγιο, καθώς και με μέλη της Βελγικής Σχολής Αθηνών, που τους πληροφόρησαν για τις έρευνες που διενεργούν στην Ελλάδα, καθώς και για τις τεχνολογίες τις οποίες εφαρμόζουν.
Οι δυο μονάρχες έδειξαν κι εδώ το ενδιαφέρον τους για τις ανασκαφές που πραγματοποιούνται, μεταξύ άλλων, στο Πλάσι Μαραθώνα από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, την έρευνα της Ακαδημίας Αθηνών σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την προστασία της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς από τις συνέπειές τους – ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Αθηνών, Χρήστος Ζερεφός συμμετείχε στην ενημέρωση – καθώς και για τις έρευνες που διενεργεί η Βελγική Σχολή Αθηνών στον Θορικό Αττικής, στο Σίσι και στον Ίτανο Κρήτης.
Κατά την επίσκεψη στον δεύτερο σπουδαίο αρχαιολογικό χώρο της Λαυρεωτικής, στον Θορικό, το βασιλικό ζεύγος, παρουσία της Λ. Μενδώνη, ξεναγήθηκε από τον Ελένη Ανδρίκου, καθώς και από τον Roald Docter, καθηγητή Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γάνδης, υπεύθυνο των ερευνών στον αρχαιολογικό χώρο. Η πρώτη στάση έγινε στο Αρχαίο Θέατρο Θορικού, ένα από τα αρχαιότερα στον ελλαδικό χώρο (κατασκευάστηκε στο α΄ μισό του 5ου αι. π. Χ.) και μοναδικό για το ιδιόμορφο ελλειψοειδές σχήμα του, που αξιοποιεί άριστα την υπάρχουσα πλαγιά, αποτέλεσμα της διαδικασίας εξόρυξης. Η ξενάγηση συνεχίστηκε στο εργαστήριο καθαρισμού μετάλλων (πλυντήριο), που βρίσκεται δίπλα στο αρχαίο θέατρο και το οποίο έχει αποκατασταθεί με διδακτικό τρόπο από τη Σχολή. Εκεί διαχωρίζονταν τα μεταλλεύματα, όπως ο μόλυβδος και το ασήμι, ενώ χάρη σε ένα πολύ εφευρετικό σύστημα με συστήματα πίεσης και υπερχείλισης, το νερό ανακυκλωνόταν και επέστρεφε για χρήση στο πλυντήριο. Η τελευταία στάση έγινε στον αρχαίο χώρο εξόρυξης μολύβδου και αργύρου, ο οποίος, μαζί με τα υπόλοιπα ορυχεία της Λαυρεωτικής, συνέβαλε μέσω των προσόδων στη δημιουργία του ισχυρού στόλου των Αθηνών που νίκησε τους Πέρσες (μεταξύ 493 και 480 π. Χ.), ενώ συνέχισε να εξασφαλίζει την ευημερία της πόλης καθ’ όλο τον 5ο και 4ο αι. π. Χ.
Μετά την αποχώρηση του βασιλικού ζεύγους και, όπως ορίζει το πρωτόκολλο, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, απαντώντας σε δημοσιογραφικές ερωτήσεις, έκανε τις παρακάτω δηλώσεις: «Μέσα στο πρόγραμμα της επίσκεψης του βασιλικού ζεύγους του Βελγίου ο πολιτισμός κατέχει ένα πολύ μεγάλο κεφάλαιο. Σήμερα επισκέφτηκαν τους αρχαιολογικούς χώρους του Σουνίου και του Θορικού και ακολουθεί το βράδυ το κονσέρτο το οποίο δίνει το βασιλικό ζεύγος προς τιμήν της Προέδρου της Δημοκρατίας. Έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και για τους δύο αρχαιολογικούς χώρους. Ιδιαίτερα ο βασιλιάς, με τον οποίο είχα τη δυνατότητα να μιλήσω περισσότερο, έχει μία βαθιά κουλτούρα και γνώση της αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας – και αυτό ήταν νομίζω φανερό από τη χθεσινή ομιλία του στο δείπνο.
Το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει μία πάρα πολύ καλή συνεργασία στο επίπεδο των υπηρεσιών του με τη Βελγική Σχολή Αθηνών. Υπάρχουν τρεις αρχαιολογικές έρευνες αυτή τη στιγμή σε εξέλιξη – εδώ στο Θορικό, στο Σίσι στο Ηράκλειο και στην Ίτανο Λασιθίου Κρήτης. Σήμερα, οι ανασκαφείς και οι αρμόδιοι μελετητές από την πλευρά της Βελγικής Σχολής Αθηνών θέλησαν να δείξουν στο βασιλικό ζεύγος όχι μόνο τα ανασκαφικά τους ευρήματα, αλλά και τις τεχνολογίες τις οποίες εφαρμόζουν – είχαμε έτσι την ευκαιρία, εμείς αλλά και οι Έλληνες συνάδελφοι να ενημερωθούμε για την πορεία των ερευνών τους. Φυσικά όλα αυτά κατατίθενται ετησίως στην αρμόδια Διεύθυνση Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ για να υπάρξουν οι σχετικές αδειοδοτήσεις, απλώς σήμερα είχαμε την ευκαιρία να τα δούμε λίγο πιο ζωντανά από ό,τι συνήθως καταθέτουμε στα επιστημονικά reports. Το βράδυ το βασιλικό ζεύγος θα ξεναγηθεί στο Μουσείο Ακρόπολης ιδιωτικά και στη συνέχεια θα δοθεί το κοντσέρτο για να ανταποδώσουν την φιλοξενία προς την Πρόεδρο της Δημοκρατίας».
Στις έρευνες στον Θορικό και τη σύνδεσή του με άλλα μνημεία της Λαυρεωτικής αναφέρθηκε η Ελένη Ανδρίκου, απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων: «Η Βελγική Σχολή Αθηνών δραστηριοποιείται στον Θορικό από το 1963, σε συνεργασία με την ΕΦΑ Ανατολικής Αττικής. Ο Θορικός ήταν ένας δήμος της πόλης – κράτους των Αθηνών, βασιζόταν πολύ στη μεταλλουργία αλλά υπήρχε και μια αδιάρρηκτη ενότητα με τον άλλον δήμο της πόλης – κράτους των Αθηνών, το Σούνιο, που διαθέτει το φρούριο με τον οικισμό και, βέβαια, το ιερό του Ποσειδώνα, καθώς και το ιερό της Αθηνάς στον απέναντι λόφο. Είναι μια ενότητα η οποία προσφέρεται για περιήγηση ειδικά όταν δεν έχει ξανάρθει κάποιος, όπως οι δυο προσκεκλημένοι που δήλωσαν πολύ ενθουσιασμένοι».
Στο πλαίσιο των σημερινών επισκέψεων, η Petra De Sutter, αναπληρώτρια πρωθυπουργός και υπουργός Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιων Επιχειρήσεων, Επικοινωνιών και Ταχυδρομείων του Βελγίου, έκανε την παρακάτω δήλωση: «Η Ελλάδα είναι μια υπέροχη χώρα, στο σταυροδρόμι του παρελθόντος και του μέλλοντος. Οι Έλληνες και οι Βέλγοι αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις… Σκέφτομαι την κλιματική κρίση, τις υψηλές τιμές της ενέργειας και ούτω καθεξής. Η επίσημη αυτή επίσκεψη υπογραμμίζει ότι μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε από κοινού σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πριν από 60 χρόνια ξεκίνησαν ανασκαφές στον λόφο Βελατούρι στον Θορικό υπό τη διεύθυνση ενός Βέλγου καθηγητή και σήμερα υπάρχουν ακόμα Βέλγοι φοιτητές εδώ, που σκάβουν σε κάθε κομμάτι του εδάφους το καλοκαίρι για να αποκαλύψουν την πλούσια ιστορία της Ελλάδας. Μετά από 10 δύσκολα χρόνια με την οικονομική κρίση, την προσφυγική κρίση, την κρίση του κορονοϊού και την κλιματική αλλαγή, η Ελλάδα θέλει να προχωρήσει. Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη που μπόρεσα να βοηθήσω τον βασιλιά και τη βασίλισσα στη δεύτερη επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα και να ανακαλύψω ξανά τη χώρα στην οποία έχω βρεθεί τουλάχιστον 30 φορές».
