του Αλέξανδρου Ζώρη
Στα προηγούμενα μέρη του αφιερώματός μας, παρακολουθήσαμε αρχικά την γέννηση και εξέλιξη της heavy metal μουσικής και στην συνέχεια είδαμε χαρακτηριστικά παραδείγματα της στιχουργικής επιρροής που άσκησε η ελληνική μυθολογία και ιστορία σε συγκροτήματα από διάφορες γωνιές του πλανήτη.
Εύλογα θα αναρωτηθούν οι αναγνώστες : “Μα καλά, δεν υπάρχουν ελληνικά συγκροτήματα που να ασχολούνται με αυτά τα θέματα”; Φυσικά και υπάρχουν (και μάλιστα πολλά)! Αυτά θα παρουσιάσουμε τώρα, ξεκινώντας από τους Θεσσαλονικείς Northwind που είναι μία από τις παλαιότερες εγχώριες metal μπάντες. Στον δεύτερο δίσκο τους, που ονομάζεται Mythology, του 1987, πραγματεύονται θέματα ελληνικής μυθολογίας. Τραγούδια όπως τα Iole, Medea, Stop Sisyfus Stop και Prometheus The Man, είναι ενδεικτικά του ύφους τους.
Πολύ ευχάριστο γεγονός, η επαναδραστηριοποίηση του συγκροτήματος μετά από πολλά έτη, όπου καρπός της υπήρξε η κυκλοφορία του δίσκου History, το 2020. Όπως δηλώνει ο τίτλος, αυτή την φορά η μπάντα καταπιάνεται με θέματα της ελληνικής ιστορίας, όπως ο Πύρρος, η μάχη του Μαραθώνα, ο Μέγας Αλέξανδρος κ.α.
Από την Θεσσαλονίκη έρχονται και οι Sarissa, όπου στο εξώφυλλο του ομώνυμου δίσκου τους, του 1994, δεσπόζει ο Ήλιος της Βεργίνας, ενώ στο περιεχόμενο του δίσκου, βρίσκουμε τραγούδια όπως τα Macedonian Army, Marathon, Sarissa κ.α. παρόμοιας θεματολογίας. Σε αντίστοιχο μήκος κύματος και το mini cd τους, του 2009, με τίτλο Macedonia, όπου περιλαμβάνεται σε ορχηστρική εκτέλεση, το γνωστό τραγούδι Μακεδονία Ξακουστή!
Παραθέτουμε τους στίχους από το Marathon σε ελληνική απόδοση.
“Μαραθώνας”
Θεέ της βροντής Θεέ της τέχνης
Δώσε μου όλη την ταχύτητα που μου λείπει
Έχω νέα, νέα να τραγουδήσω
Έχω – έχω νέα να φέρω.
Οι εχθροί μας είναι νεκροί – ΝΕΚΡΟΙ
Ο Άδης η χώρα του θανάτου γέμισε ξανά.
Οι εισβολείς ηττήθηκαν
Είναι νίκη, ιστορία, που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ.
Μητέρα της σοφίας, Θεέ του πολέμου
Οδηγήστε με, οδηγήστε με βήμα βήμα
Απόλλωνα, Θεέ του ήλιου
Φώτισέ, φώτισε το δρόμο μου για να τρέξω.
Η τυραννία τους έχει τελειώσει
Η καταστροφή τους μας έδωσε πίσω
την ιερή μας γη.
Οι εισβολείς ηττήθηκαν
Είναι νίκη, ιστορία, που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ.
Εννέα ακόμη στάδια για να τρέξω – ΤΡΕΞΩ
Για να επιστρέψω, πίσω στο σπίτι
Μια τελευταία πνοή στον ήλιο.
Θεέ της βροντής Θεέ της τέχνης
Δώσε μου όλη την ταχύτητα, την ταχύτητα που μου λείπει
Θεέ της Αρμονίας, Θεέ του ατσαλιού
Βοήθησε τα γόνατά μου να μην λυγίσουν
Είμαι ο αγγελιοφόρος που έχουν στείλει
Πρέπει να φέρω τα νέα, δώστε μου
περισσότερη δύναμη.
Η αγωνία τελείωσε
Το ελληνικό πνεύμα είναι και πάλι ελεύθερο.
Οι εισβολείς ηττήθηκαν
Είναι νίκη, ιστορία, που δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ.
Εννέα ακόμη στάδια για να τρέξω – ΤΡΕΞΩ
Για να επιστρέψω, πίσω στο σπίτι
Μια τελευταία πνοή στον ήλιο.
Λόγω του ότι το heavy metal είναι διεθνής μουσική, η πλειοψηφία των συγκροτημάτων, ακόμη και των ελληνικών, γράφει τους στίχους στα αγγλικά. Μία εξαίρεση είναι οι Εξόριστοι, οι οποίοι από το 1989 όπου πρωτοεμφανίστηκαν δισκογραφικά, γράφουν στα ελληνικά κι έχουν πάντα ορισμένα θέματα ελληνικής ιστορίας και μυθολογίας στους δίσκους τους. Τραγούδια όπως Η Μάχη των Δελφών, Ο Γιος του Λαέρτη και Του Δία η Οργή, είναι ενδεικτικά του ύφους τους.
Ο πιο πρόσφατος δίσκος τους, με όνομα Wrath of Zeus, είναι στα αγγλικά διότι ο ιδρυτής της μπάντας, Δημήτρης Κατής, κατοικoύσε μόνιμα στις ΗΠΑ, όπου έχει επιτυχημένη (και βραβευμένη) καριέρα ως συνθέτης συμφωνικής μουσικής και soundtracks ταινιών. Ακολουθεί ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα από το Wrath of Zeus σε ελληνική απόδοση.
Ακούστε τον κεραυνό να κυλά
Φοβού το χτύπημα της αστραπής
Νιώστε τη δύναμή του
Το ουράνιο φως του
Αρχηγός όλων των Θεών
Μην αψηφάς το νόμο του
ή παρά τη θέλησή του
δυσαρεστήστε τον
Και σύντομα θα σε χτυπήσει
Η οργή του είναι
Η οργή του Δία
Ενδιαφέρουν παρουσιάζουν οι Πειραιώτες Reflection με τον θεματικό τους δίσκο Οδύσσεια, όπου αν και στα αγγλικά οι περισσότεροι στίχοι, εντούτοις έχουν και αρκετές απαγγελίες στίχων στα (αρχαία) ελληνικά. Οι Αργοναύτες έχουν την τιμητική τους στο πρόσφατο (2022) cd single της μπάντας, με τίτλο March of the Argonauts.
Άξιοι συγχαρητηρίων οι παλαίμαχοι Αθηναίοι Marauder, οι οποίοι στον δίσκο τους “1821”, που κυκλοφόρησε το 1999, εξιστορούν την μεγάλη ελληνική Επανάσταση! Παραθέτουμε τους στίχους από το Beginning of Revolution:
Η πυρπόληση της Κωνσταντινούπολης
Δραματικές σκηνές κάνουν τον φόβο να γίνει μίσος
Η επανάσταση ή ο θάνατος πρέπει να ξεκινήσει
πριν να είναι πολύ αργά
Και από την Ευρώπη οι Έλληνες προετοιμάζουν το έδαφος
για την υπέροχη ταραχή (πανδαιμόνιο)
Τα παιδιά παίρνονται με την βία
και οι γυναίκες ψάχνουν για την αξιοπρέπειά τους
Σαν αετοί στα κλουβιά οι άντρες
ουρλιάζουν για την ελευθερία
Βυθισμένοι για 400 χρόνια μέσα στο σκοτάδι
Τώρα ήρθε η ώρα!
Με φωτιά
με μια καρδιά φτιαγμένη από πέτρα και επιθυμία
Σαν τα λιοντάρια στην μάχη θα πολεμήσουμε
Για την Ελλάδα, για τον Θεό, για την ανάσταση
Τώρα
Είναι πολύ αργά να σβήσουμε την φλόγα
Στα Καλάβρυτα ένας παπάς συγχωρεί τις αμαρτίες μας
Και η ελληνική επανάσταση ξεκινά!
Πολεμώντας με φωτιά και ατσάλι
το σπίτι σου είναι τα βουνά
ο φίλος σου είναι ο θάνατος
η αυτοκρατορία του μίσους για καταστροφή φαίνεται τόσο ψεύτικη
Αλλά τα κύματα δεν γυρίζουν πίσω
Ελευθερία ή Θάνατος φωνάζουμε!
Στον πολεμικής θεματολογίας δίσκο τους, Elegy of Blood, υπάρχουν αναφορές τόσο στην αρχαία ιστορία μας (τραγούδι Alexander), όσο και τη νεότερη (τραγούδι World War II).
Ακολουθούν οι Inner Wish, οι οποίοι στο τραγούδι τους, Gates Of Fire, εμπνέονται από το ομώνυμο ιστορικό μυθιστόρημα του Steven Pressfield σχετικά με τη μάχη των Θερμοπυλών και αποδίδουν εξαιρετικά.
Οι Κύπριοι Arrayan Path (αρχικό όνομα Arryan Path) κυκλοφόρησαν το 2004 τον δίσκο Road To Macedonia, με αρκετά τραγούδια να εμπνέονται από την ελληνική μυθολογία και την αρχαία μας ιστορία. Κάθε δίσκος τους έκτοτε, περιέχει τραγούδια ανάλογης θεματολογίας και αξίζουν την προσοχής μας.
Να επισημάνουμε ότι ο τραγουδιστής τους, υπήρξε μέλος των αμερικανών Warlord, τους οποίους αναφέραμε παραπάνω, κατά την τελευταία περίοδο του συγκροτήματος! Επίσης, ο ίδιος τραγουδιστής, συμμετέχει και στην μπάντα Astronomikon, όπου έχουν κυκλοφορήσει τον θεματικό δίσκο Dark Gorgon Rising και αφορά την ιστορία του Περσέα και της Μέδουσας.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι Κάβειρος (Kawir), οι οποίοι στο ντεμπούτο τους με όνομα Προς Καβείρους, του 1997, εμπνέονται από τους ορφικούς ύμνους, διατηρώντας μάλιστα και τον αρχαιοελληνικό στίχο. Συνεχίζουν σε παρόμοια μοτίβα και στους υπόλοιπους δίσκους τους.
Αξιόλογη μπάντα και οι Meden Agan, οι οποίοι στην πρώτη τους δισκογραφική δουλειά, έχουν το κομμάτι At The Gates of Troy, που αποτελεί σύνοψη του ομηρικού έπους της Ιλιάδας.
Δεν γίνεται φυσικά να παραλείψουμε τους Sacred Blood, των οποίων οι 3 έως τώρα δίσκοι, είναι θεματικοί, με στίχους από ελληνική μυθολογία και ιστορία. The Battle of Thermopylae – The Chronicle, Alexandros και Argonautica, οι τίτλοι αντίστοιχα, οι οποίοι μιλούν από μόνοι τους.
Ενώ οι παλαίμαχοι Spitfire μετά από πολλά χρόνια δισκογραφικής απουσίας, επανήλθαν το 2009 με τον δίσκο Die Fighting, ο οποίος περιλαμβάνει τρία τραγούδια που αφορούν το αφιέρωμά μας. Πρόκειται για τα Macedonia, Gates of Fire και Icarus.
Η πιο επιτυχημένη αυτή την στιγμή, ελληνική metal μπάντα σε παγκόσμιο επίπεδο, οι Septicflesh, έχει επίσης κατά καιρούς ασχοληθεί με τη θεματολογία του αφιερώματός μας, με τραγούδια όπως τα (Morpheus) The Dreamlord, Narcissus, Persepolis κ.α.
Επίσης οι πολύ γνωστοί Rotting Christ, από τον δίσκο Theogonia του 2007 και μετά, έχουν αρκετές αντίστοιχες αναφορές ενώ το ίδιο ισχύει και για τους Nightfall, ειδικά από τον δίσκο τους, Astron Black And The Thirty Tyrants και μετά.
Μπάντες που επίσης πρέπει να αναζήτησει ο ενδιαφέρόμενος αναγνώστης, είναι οι διαρκώς ανερχόμενοι Tidal Dreams, με τα τραγούδια Argonauts και Odyssey, οι μελωδικοί Valor με το Perseus, οι επικοί Airged L’Amh με το Dine In Hades, οι δημοφιλείς Battleroar με το The Curse Of Medea και οι δυναμικοί Wrathblade με αρκετά τραγούδια αρχαίας ελληνικής θεματολογίας στους 2 μέχρι στιγμής δίσκους τους.
Επίσης, οι Validor, Achelous και οι Wishdoom, με αρκετές αντίστοιχες αναφορές επίσης στους δίσκους τους. Δεν γίνεται να παραλείψουμε τους Agatus και τον εξαιρετικό δίσκο The Eternalist του 2016, όπου υπάρχει αναφορά στον Οδυσσέα (στο τραγούδι Perils of the Sea part II).
Ειδικά οι Achelous κυκλοφόρησαν ένα δίσκο με τίτλο Macedon, εμπνευσμένο εξ ολοκλήρου από τον Μέγα Αλέξανδρο και τίτλους όπως Gordian Knot, Gaugamela και Persepolis.
Αίσθηση προκαλούν οι Aherusia με τον αρχαίο ελληνικό στίχο στους δίσκους τους και τις συνεχείς αναφορές στην θεματολογία του αφιερώματός μας (με εμφανή τη μυστικιστική διάθεση). Παρακάτω μια χαρακτηριστική αναφορά από το τραγούδι με τίτλο Anonymous.
Ἀνά τούς αἰῶνας πάντες ἐνάντιοἰ ἕστι…
θλίψεις καί πληγαί ἐκάλυψον με ἀπό ορδῶν ἀλαλαζόντων, παραλαλούντων
θλίψεις καί πληγαί ἐκάλυψον με ἀπό προσώπου ἐχθροῦ ἐκδιώκοντος.
ταῦτα πάντα ἐπῆλθον ἐπ’ ἐμοί καί οὐκ ἀπέστη εἰς τά ὀπίσω ἡ καρδία μου,
ὅτι ἐρρίφθην ἐν τόπω κακώσεως τό σαρκίον μου καί ἐπεκάλυψέν με σκιά θανάτου.
Ενώ ο πιό πρόσφατος δίσκος τους Bacchus- Epiphanies of the Crazy God είναι ένα κόνσεπτ άλμπουμ που παρουσιάζει μια αντιεξουσιαστική προσέγγιση στον θεό Διόνυσο
Κλείνουμε με τους War Dance, οι οποίοι ικανοποίησαν στο έπακρο τους λάτρεις του epic metal με το ντεμπούτο τους, “Wrath For the Ages”, το οποίο είναι γεμάτο με αναφορές στην αρχαία Ελλάδα.
Κάπου εδώ τελειώνει η περιήγησή μας στο κόσμο του, εμπνεόμενου από το μεγαλείο της Ελλάδος, heavy metal. Οι αναγνώστες που είναι και φίλοι αυτού του μουσικού είδους, οφείλουν να γνωρίζουν αυτές τις μπάντες. Οι υπόλοιποι, ας δώσουν μία δεύτερη ευκαιρία σε ένα, κατά την γνώμη του γράφοντος, υποτιμημένο και παρεξηγημένο μουσικό είδος.
Κλείνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε ότι δυστυχώς η πλειοψηφία των καλλιτεχνών που καταπιάνονται με άλλα είδη μουσικής, αγνοούν επιδεικτικά την ελληνική μυθολογία και ιστορία, ως στιχουργική πηγή έμπνευσης (οι ελάχιστες εξαιρέσεις, απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα). Αυτό είναι ίσως κατανοητό για ξένους καλλιτέχνες ή καλλιτέχνες πιο μοντέρνων μουσικών ρευμάτων, αλλά δυστυχώς δεν εξαιρούνται από αυτό και οι καλλιτέχνες της ελληνικής λαϊκής και παραδοσιακής μουσικής.
Απαραίτητα (κατά την γνώμη του γράφοντος) τραγούδια για τον ενδιαφερόμενο αναγνώστη
1) Iron Maiden: “Alexander The Great”, 1986
2) Elixir: “Pandora’s Box”, 1986
3) Manowar: “Achilles, Agony And Ecstasy In Eight Parts”, 1992
4) Warlord: “Achilles Revenge”, 2002
5) Virgin Steele: “Prometheus The Fallen One”, 1995
6) Omen: “Teeth Of The Hydra”, 1986
7) Manilla Road: “The Deluge”, 1986
8) Symphony X: “The Odyssey”, 2002
9) Wotan: “Thermopiles”, 2004
10) Sabaton: “Coat Of Arms”, 2010
Αξιόλογοι δίσκοι που είτε ολόκληροι, είτε σε μεγάλο μέρος τους εμπνέονται από την Ελληνική Μυθολογία και Ιστορία
1) Virgin Steele: “The House Of Atreus Act I”, 1999
2) Virgin Steele: “The House Of Atreus Act II”, 2000
3) Northwind: “Mythology”, 1987
4) Holy Martyr: “Hellenic Warrior Spirit”, 2008
5) Grave Digger: “Clash Of The Gods”, 2012
6) Therion: “Lemuria”, 2004
7) Sacred Blood: “The Battle Of Thermopylae – The Chronicle”, 2008
8) Sarissa: “Sarissa”, 1994
9) War Dance: “Wrath For The Ages”, 2015
10) Marauder: “1821”, 2000
Προσωπικότητες η χαρακτήρες της Ελληνικής Μυθολογίας και Ιστορίας που κυρίως έχουν εμπνεύσει στιχουργικά τα metal συγκροτήματα
Προμηθέας, Περσέας και Μέδουσα, Αχιλλέας, Οδυσσέας, Ιάσων και οι Αργοναύτες, Λεωνίδας και οι 300 Σπαρτιάτες, Μέγας Αλέξανδρος
ΠΗΓΕΣ
Προσωπική δισκοθήκη Αλέξανδρου Ζώρη
Προσωπική συλλογή μουσικών περιοδικών Αλέξανδρου Ζώρη (Metal Hammer and Heavy Metal, Metal Invader, Iron, True Metal, Singing Swords)
Διαδικτυακές πηγές/ιστοσελίδες
metalzone.gr
sunwarflag.blogspot.com
Το παρόν άρθρο αποτελεί αναθεωρημένη και επικαιροποιημένη, επεξεργασία αδημοσίευτου κειμένου, το οποίο είχε γραφτεί το 2008. Αφιερώνεται στη μνήμη των μουσικών, William J. Tsamis (Warlord, Lordian Guard), Mark “The Shark” Shelton (Manilla Road, Hellwell), J.D Kimball (Omen), Δημήτρη Σελαλμαζίδη (Sarissa) και του ηθοποιού Κώστα Καζάκου.