Ίσως το κρισιμότερο ραντεβού των τελευταίων ετών για την εξέλιξη των ελληνοτουρκικών σχέσεων είναι η συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν, η οποία θα διεξαχθεί στις 14 Ιουνίου, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ.
Μπορεί η επίσκεψη του Μεβλούτ Τσαβούσογλου στην Αθήνα να κινήθηκε σε χαμηλούς τόνους, ωστόσο, Αθήνα και Αγκυρα έχουν σειρά ανοικτών ζητημάτων στα οποία δεν έχουν σημειωθεί, ακόμα, αξιοσημείωτες συγκλήσεις.
Παράλληλα, ανάμεσα στις δύο πλευρές υπάρχει η ανοικτή πληγή του Κυπριακού, στο οποίο η Τουρκία έχει χαράξει σκληρή, αδιάλλακτη γραμμή, επιμένοντας στη λύση των δύο κρατών και απορρίπτοντας το ήδη συμφωνημένο πλαίσιο για Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία.
Αμέσως μετά το τέλος της επίσκεψης Τσαβούσογλου στην Ελλάδα, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών συζήτησαν κυρίως για τα θέματα που αφορούν το πλαίσιο της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας των δύο χωρών και παρέπεμψαν τα δύσκολα ζητήματα στους δύο αρχηγούς των κρατών.
Ακριβώς για αυτό το λόγο ο Νίκος Δένδιας, τις μέρες που ακολούθησαν την επίσκεψη του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών, έστειλε το μήνυμα ότι οι διαφορές των δύο χωρών εξακολουθούν να υφίστανται: «Αποδείχθηκε για μία ακόμα φορά πως και στη γειτονική μας χώρα γνωρίζουν πλέον πολύ καλά, μετά την επίσκεψή μου στην ‘Αγκυρα, τις θέσεις μας και τις “κόκκινες γραμμές” μας και ότι στέλνουμε τα απαραίτητα σε κάθε περίπτωση μηνύματα στην άλλη πλευρά, ώστε να μην υπάρχει η οποιαδήποτε παρανόηση», σημείωσε ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών σε χθεσινή του συνέντευξη στην εφημερίδα «Παραπολιτικά».
Γιατί είναι κρίσιμος ο ρόλος Μπάιντεν
Επιπλέον, στην Αθήνα παρακολουθούν με προσοχή την όξυνση, σε επίπεδο δηλώσεων, που σημειώνεται τις τελευταίες μέρες από την άλλη πλευρά του Αιγαίου. Από τη μια οι δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ότι το «Γιαβούζ» θα ξαναβγεί σύντομα για γεωτρήσεις και από την άλλη ο Χουλουσί Ακάρ που κάνει λόγο για επεκτατική Ελλάδα «χτύπησαν καμπανάκι» στην ελληνική κυβέρνηση ενόψει της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, πρόθεση της Αθήνας είναι στη συνάντηση των δύο ηγετών να συζητηθεί η πιθανότητα της συμφωνίας για ένα μορατόριουμ στο Αιγαίο. Αν αυτό καταστεί εφικτό, θα εξασφαλίσει στην Ελλάδα το «ήρεμο καλοκαίρι» που λόγω τουριστικής περιόδου, έχει ιδιαίτερη ανάγκη ενώ θα δίνει στην Τουρκία το δικαίωμα να διεκδικήσει τη «θετική ατζέντα» στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 και 25 Ιουνίου.
Η συμφωνία για ένα μορατόριουμ, βέβαια, δεν είναι εύκολο να επιτευχθεί ωστόσο, υπάρχει ένα σημείο κλειδί που πιθανώς κρίνει την επιτυχία ή όχι της συνάντησης Μητσοτάκη – Ερντογάν. Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ η τακτική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη συνάντηση με τον Έλληνα Πρωθυπουργό θα καθοριστεί, σε μεγάλο βαθμό, από το αν αυτή θα γίνει πριν ή μετά τη συνάντησή του με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν. Σημειώνεται, ότι η Αθήνα δεν έχει ζητήσει επίσημη συνάντηση Μητσοτάκη – Μπάιντεν, ωστόσο οι δύο ηγέτες θα έχουν την ευκαιρία να συνομιλήσουν κατά τη διάρκεια των εργασιών της Συνόδου.
Σε περίπτωση που το ραντεβού Μητσοτάκη – Ερντογάν προηγηθεί αυτό του Τούρκου Προέδρου με τον Τζο Μπάιντεν, δεν θα πρέπει να αναμένονται σημαντικές εξελίξεις. Αν όμως προηγηθεί η συνάντηση του Τούρκου Προέδρου με τον αμερικανό ομόλογό του, δεν αποκλείεται ο Ερντογάν να πάει στο ραντεβού με τον Μητσοτάκη σε πιο διαλλακτικό κλίμα και έτοιμος να συζητηθούν ζητήματα όπως το μορατόριουμ στο Αιγαίο, η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών αλλά και τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό.
Το μεγάλο αγκάθι του Κυπριακού
Το Κυπριακό, πάντως, αποτελεί, αυτή τη στιγμή τουλάχιστον το μεγαλύτερο «αγκάθι» ανάμεσα σε Αθήνα και Αγκυρα καθώς, μετά το αδιέξοδο στην Πενταμερή της Γενεύης, δεν έχει καταγραφεί καμία ουσιαστική πρόοδος. Επιπλέον, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ετοιμάζεται να προβεί σε νέο άνοιγμα στο Βαρώσι, κίνηση η οποία, όπως είναι αντιληπτό, θα πυροδοτήσει νέα ένταση στην περιοχή. Στη συνέντευξή του στο ethnos.gr, πάντως, ο Κύπριος Υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Χριστοδουλίδης ήταν ξεκάθαρος τονίζοντας ότι η βελτίωση των ευρωτουρκικών σχέσεων περνά μέσα από την πρόοδο στο Κυπριακό. «Έχει ήδη σταλεί το μήνυμα στην Τουρκία αναφορικά με την ανάγκη να υπάρξουν θετικές εξελίξεις στο Κυπριακό μέχρι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», σημείωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου.