«Είχαμε και επαρκείς δυνάμεις και τα μέσα προκειμένου να ενημερώσουμε και να απομακρύνουμε τους πολίτες σε ασφαλές μέρος» – Στο φως νέες συγκλονιστικές καταθέσεις στον ανακριτή
Όταν στις 23 Ιουλίου του 2018 ξέσπαγε στην Ανατολική Αττική η πυρκαγιά που στοίχισε τη ζωή σε 102 συνανθρώπους μας και προκάλεσε τεράστιες υλικές ζημιές, αστυνομία και τροχαία διέθεταν τα μέσα για να εκκενώσουν τις περιοχές που απειλούσαν οι φλόγες. Ωστόσο, δεν το έπραξαν διότι ουδέποτε είχαν την απαιτούμενη από το νόμο εισήγηση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας.
Αυτό είναι και το «δια ταύτα» των νέων καταθέσεων αλλά και απολογιών κατηγορουμένων που έχει λάβει ο ανακριτής Αθανάσιος Μαρνέρης στο πλαίσιο της έρευνας που διενεργεί για τη συγκεκριμένη υπόθεση. Προ ημερών μάλιστα ο ανακριτής ζήτησε με νέο αίτημα του στον εισαγγελέα να ασκήσει συμπληρωματική ποινική δίωξη για κακούργημα (θανατηφόρα έκθεση σε κίνδυνο) σε βάρος στελεχών της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας και της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας. Επί του αιτήματος αυτού, αναμένεται ακόμη η απάντηση του αρμόδια εισαγγελέα.
Στο φάκελο που έχει σχηματίσει ο ανακριτής εμπεριέχονται πλέον καταθέσεις μαρτύρων αλλά κατηγορουμένων στην υπόθεση, οι οποίοι επιρρίπτουν ευθύνες στην Πυροσβεστική Υπηρεσία επειδή δεν εισηγήθηκε, όπως ο νόμος απαιτεί, αστυνομία και τροχαία, να προχωρήσουν σε επιχείρηση απομάκρυνσης των πολιτών από τις περιοχές που έπληξε η πυρκαγιά. Τα μέσα για μια τέτοια επιχείρηση υπήρχαν, όπως καταθέτουν οι μάρτυρες και αν αυτή υλοποιούνταν τότε θα υπήρχαν ελπίδες για να σωθούν πολλές ανθρώπινες ζωές.
Ενδεικτικά είναι τα όσα αναφέρει κατηγορούμενος από την τροχαία στον ανακριτή για το πώς κινήθηκε εκείνες της κρίσιμες ώρες η Πυροσβεστική Υπηρεσία. Ο άνδρας αυτός απολογήθηκε στον κ. Μαρνέρη για την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, την οποία αρνήθηκε. Υποστήριξε πως όλες τις πρωτοβουλίες τις πήρε μόνος του, ενημερώνοντας φυσικά τους ανωτέρους του. «Έκανα το αδύνατο δυνατό στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μου και όλα αυτά χωρίς κατεύθυνση ή τη συνδρομή της Πυροσβεστικής» είπε ο κατηγορούμενος καταθέτοντας ότι δεν δόθηκε ποτέ εισήγηση για την απομάκρυνση των πολιτών από το Ν. Βουτζά και το Μάτι.
Ανακριτής: Σε περίπτωση που υπήρχε τέτοια εισήγηση, εσείς ως Τροχαία και η ΕΛΑΣ, είχατε τη δυνατότητα να συνδράμετε στην απομάκρυνση των πολιτών από τις παραπάνω περιοχές;
Κατηγορούμενος: Βεβαίως και μπορούσαμε γιατί είχαμε και τη δυνατότητα και επαρκείς δυνάμεις και τα μέσα προκειμένου να ενημερώσουμε και να απομακρύνουμε τους πολίτες σε ασφαλές μέρος. Πιο συγκεκριμένα, εάν το αργότερο μέχρι τις 17.45 δινόταν η εισήγηση από την πυροσβεστική προς τον αρμόδιο φορέα και εν συνεχεία ενημερωνόταν η ΕΛ.ΑΣ και η Τροχαία, ακολούθως δε δινόταν εντολή από το Κέντρο Επιχειρήσεων προς εμάς να συνδράμουμε σε μία τέτοια επιχείρηση απομάκρυνσης των πολιτών, είναι βέβαιο ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί επιτυχώς και αυτό το λέω με βεβαιότητα και με βάση τα 30 χρόνια που υπηρετώ στο Σώμα. Προς ενίσχυση θα σας πω και ένα παράδειγμα: Όταν άκουσα στον ασύρματο ότι η φωτιά διήλθε τη Λ. Μαραθώνος, περί 18.20 -18.25 πήγα αμέσως στο ξενοδοχείο «Μυρτώ» και την ταβέρνα «Βασίλης» όπου βοηθήσαμε από εκεί να εξέλθουν όλα τα οχήματα στο αντίθετο ρεύμα της Μαραθώνος με κατεύθυνση από Μάτι προς Αθήνα. Αυτό συνέβη γύρω στις 18.30. Συνεπώς εφόσον μπορούσαμε να προβούμε σε διάσωση ακόμα και στις 18.30, πόσο δε αν μας είχε δοθεί η εντολή, να προβούμε στην απομάκρυνση πολιτών 45 λεπτά με 1 ώρα πριν. Σκεφτείτε ότι από τη Λ. Μαραθώνος μέχρι τη θάλασσα είναι 500-600 μέτρα, που σημαίνει ότι ο μέσος κάτοικος της περιοχής θα μπορούσε το αργότερο μέσα σε 15 λεπτά να βρίσκεται σε ασφαλές σημείο κοντά στη θάλασσα. Συνεπώς υπήρχε και χρόνος και επαρκείς δυνάμεις προκειμένου να γινόταν η εκκένωση και μάλιστα με ασφαλή τρόπο. Εμείς ήμασταν πανέτοιμοι, ωστόσο δεν δόθηκε εισήγηση από την Πυροσβεστική.
Ανακριτής: Πώς εξηγείτε το γεγονός ότι κατά το χρόνο της πυρκαγιάς υπήρξε μποτιλιάρισμα, με αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους;
Κατηγορούμενος: Κατ΄αρχήν δεν είχε δοθεί εισήγηση από την Πυροσβεστική απομάκρυνσης των πολιτών από τις κατοικίες τους με ασφαλή τρόπο. Με το δεδομένο αυτό οι κάτοικοι αιφνιδιάστηκαν, πανικοβλήθηκαν καθόσον είδαν ξαφνικά τη φωτιά μπροστά τους. Έφυγαν όλοι μαζικά προς τα αυτοκίνητά τους και κατευθύνθηκαν προς τη θάλασσα που θεωρείτο ασφαλής τόπος. Ωστόσο και εφόσον τους κυνηγούσε η φωτιά και δεν υπήρχε η δυνατότητα να ανέβουν προς τη Λ. Μαραθώνος , αφού η φωτιά τους κυνηγούσε από τη Λ. Μαραθώνος προς τα κάτω, ήτοι προς τη θάλασσα, επέλεξαν υποχρεωτικά να κατευθυνθούν προς τη θάλασσα . Αυτό είχε συνέπεια να δημιουργηθεί μεγάλο μποτιλιάρισμα, να τους προλάβει η φωτιά και άλλοι να αφήνουν τα αυτοκίνητά τους και να κατευθύνονται πεζοί προς τη θάλασσα και άλλοι να εγκλωβίζονται από τη φωτιά. Επαναλαμβάνω πως αν είχε δοθεί εισήγηση από τον επίγειο επικεφαλής της πυροσβεστικής που είχε τη δυνατότητα και το χρόνο να το κάνει , κυρίως όμως από το συντονιστή του ελικοπτέρου που βρισκόταν στην περιοχή και είχε πλήρη εικόνα της επικινδυνότητας της κατάστασης, είναι βέβαιο ότι θα είχαν ενημερωθεί όλοι οι πολίτες στο Βουτζά και το Μάτι και έτσι θα είχαν χρόνο οι συμπολίτες μας να μετακινηθούν και με τα οχήματά τους με ασφάλεια. (…)».
«Δεν είχαμε εισήγηση για απομάκρυνση πολιτών»
Άλλος κατηγορούμενος από την ΕΛΑΣ , ο οποίος απαντά ως εξής στην ερώτηση του ανακριτή σχετικά με τη δυνατότητα απομάκρυνσης των πολιτών: «Κατά πρώτον οι δυνάμεις της ΕΛ.ΑΣ και τη Τροχαίας από τις 17.30 και μετά ήταν υπέρ επαρκείς προκειμένου να λάβουν μέρος σε μία ασφαλή επιχείρηση απομάκρυνσης των πολιτών στο Βουτζά και το Μάτι. Ωστόσο, για να προβούν σε μία τέτοια ενέργεια, σύμφωνα με το νόμο, έπρεπε να γίνει εισήγηση από τον επικεφαλής της πυροσβεστικής προς το Δήμο ή την Περιφέρεια και εν συνεχεία εμείς αφού παίρναμε εντολή από τον Δήμο ή την Περιφέρεια θα βοηθήσουμε στην απομάκρυνση των πολιτών, όπως γίνεται πάντα σε τέτοιες περιπτώσεις. Έτσι ακριβώς έγινε επιτυχώς και στην Κινέτα με πολύ λιγότερες δυνάμεις. Επίσης, ήθελα να σας επισημάνω ότι μέχρι τις 18.10 που από την ενημέρωση που είχαμε από τον επικεφαλής αξιωματικό η πυρκαγιά ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνη και η ταχύτητά της ήταν μεγάλη, χωρίς να έχουμε κάποιο αίτημα είτε από τον επικεφαλής της αστυνομίας Βορειοανατολικής Αττικής, είτε από τον επικεφαλής της Τροχαίας, είτε από το σύνδεσμο της Τροχαίας που είναι στο κέντρο επιχειρήσεων της ΓΑΔΑ για ενίσχυση των δυνάμεών τους, εμείς στείλαμε επιπλέον δυνάμεις, κλιμακωτά συνέχεια».
Ακόμη όπως αναφέρεται στην κατάθεσή: «Η αστυνομία είχε από την πρώτη στιγμή και δη από τις 17.00 έως 17.40 επαρκείς δυνάμεις προκειμένου να συνδράμει σε ένα σχέδιο ασφαλούς απομάκρυνσης των πολιτών . Ωστόσο, τέτοια εισήγηση από τον εκάστοτε επικεφαλής της πυροσβεστικής , δεν δόθηκε ποτέ», όπως είπε ένας ακόμα κατηγορούμενος ο οποίος απολογήθηκε για το πλημμέλημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια».
Ανάλογου περιεχόμενου είναι όμως και οι καταθέσεις μαρτύρων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση. Οι μάρτυρες αυτοί μεταξύ άλλων αναφέρουν στις καταθέσεις τους: «Ο Δήμος Μαραθώνα έχει στη διάθεσή του πυροσβεστικά οχήματα. Γνωρίζω ότι δύο από αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κατάσβεση και τα άλλα δύο είναι ανοιχτά με καρότσα. Τα δύο τα είχαν στην κατοχή τους οι εθελοντές δασοπυροσβέστες. Επίσης, έχουμε τουλάχιστον άλλα τέσσερα αστικά οχήματα τα οποία και αυτά μπορούν να συνδράμουν τόσο σε μία επιχείρηση διάσωσης, όσο και την απομάκρυνση των πολιτών μας. Εμείς ήμασταν σε ετοιμότητα, ωστόσο δεν μας δόθηκε ποτέ εντολή ή εισήγηση από την πυροσβεστική προκειμένου να προβούμε σε απομάκρυνση των πολιτών. Εμείς ήμασταν έτοιμοι να το κάνουμε αφού είχαμε όλο το έμψυχο και άψυχο δυναμικό για την υλοποίηση μίας τέτοιας επιχείρησης και μάλιστα από την πρώτη στιγμή , ήτοι από τις 16.41 και μετά. Μάλιστα τέτοια επιχείρηση απομάκρυνσης πολιτών θα μπορούσαμε να την είχαμε κάνει, αφού σε κάτι τέτοιο προβήκαμε περίπου στις 20.00 , κατόπιν του ΣΟΠΠ αφού στείλαμε λεωφορείο μας στην Αγία Μαρίνα προκειμένου να περισυλλέξουμε συμπολίτες μας. Χωρίς εισήγηση , δεν μπορούσαμε σύμφωνα με τη νομοθεσία να προβούμε σε τέτοια επιχείρηση. Άλλωστε για την υλοποίηση της χρειάζεται να παίρνουμε κατευθύνσεις από την πυροσβεστική διότι αυτή είναι που γνωρίζει την κατεύθυνση της πυρκαγιάς».
Τέλος, από τη δικογραφία προκύπτει ότι το συντονιστικό ελικόπτερο αν και επιχειρούσε τον κρίσιμο χρόνο στο Μάτι και είχε καύσιμα για τουλάχιστον άλλα 20 λεπτά και είχε εικόνα της κατεύθυνσης και της επικινδυνότητας της πυρκαγιάς, εν τούτοις δεν εισηγήθηκε να γίνει απομάκρυνση των πολιτών. Και αυτή παρά το γεγονός ότι βρίσκονταν στο έδαφος επαρκείς δυνάμεις (τουλάχιστον από την ΕΛ.ΑΣ, την Τροχαία και τους εθελοντές ) για την επιτυχή υλοποίηση της απομάκρυνσης- εκκένωσης.
