του Γιώργου Πισσαλίδη
Μια σημαντική έκθεση παρουσιάζει εδώ και λίγες μέρες η Τέητ Γκάλερυ (νυν Tate Britain) του Λονδίνου. Πρόκειται για την έκθεση “Οι Ροσσέτι” που χαρτογραφεί την δουλειά του ηγέτη της Προ-Ραφαηλικής Αδελφότητος και μέλους του κινήματος του Αισθητισμού Ντάντε Γκάμπριελ Ροσσέτι σε συνδυασμό με την ποίηση της αδελφής του Κριστίνα Ροσσέτι και την ζωγραφική της συζύγου του και μοντέλου των Προ-Ραφαηλικών, Ελίζαμπεθ Σίνταλ. Μία τριάδα καλλιτεχνών που έφεραν μια επαναστατική προσέγγιση στην ζωή, τον έρωτα και την τέχνη.
Κινούμενη σε όλο το φάσμα του Προ-Ραφαηλιτισμού, αλλά και πέρα από αυτόν, η έκθεση συμπεριλαμβάνει πάνω από 150 πίνακες , προσχεδια καθώς και φωτογραφίες, σχέδια, ποίηση και πολλά άλλα.
Αυτή είναι η πρώτη αναδρομική έκθεση που γίνεται για τον Ντάντε Γκαμπριέλ Ροσέτι που γίνεται ποτέ στην Τέητ, κάτι περίεργο για μια πινακοθήκη που ταυτίζεται σχεδόν με τον Προ-ραφαηλισμό, και η μεγαλύτερη σε έκταση έκθεση της δουλειάς του εδώ και δύο δεκαετίες. Καλύπτει τα δύο πρωτοποριακά κινήματα που δημιούργησε, φέρνοντας μαζί όλες τις ελαιογραφίες και πολλές από τους ύστερους εμβληματικούς Αισθητικούς καμβάδες του.
Είναι επίσης η πρωτη ρετροσπεκτίβα της Ελίζαμπεθ Σίνταλ μετά από 30 χρόνια που περιλαμβάνει τις σπάνιες και επιζούσες ακουαρέλλες και σημαντικά σχέδια. Η ποίηση της Κριστίνα και του Ντάντε Γκάμπριελ μπλέκονται με αυτά τα έργα μέσω της ανάγνωσης ποίησης και όμορφα ζωγραφισμένες εκδόσεις του έργου τους.
Οι Ροσσέτι ηγήθηκαν μιας επανάστασης που συνδύαζε παρελθόν και παρόν, Μεσαίωνα και 19ο αιώνα, παράδοση και μοντερνισμό σε μια προσπάθεια να επινοήσουν εκ νέου την τέχνη και την ζωή σε ένα κόσμο που άλλαζε πολύ γρήγορα. Τα παιδιά του εξόριστου ηγέτη των Καρμπονάρων, μεγάλωσαν σε μια λόγια οικογένεια και ξεκίνησαν τις καλλιτεχνικές τους καριέρες στην εφηβική τους ηλικία.
Η έκθεση ξεκινά με ένα εγκώμιο του νεανικού τους ταλέντου, ανοίγοντας με την την πρώτη έκδοση ποιημάτων της Κριστίνα Ροσσέτι όταν ήταν 16 και το Ecce Ancilla Domine (Ο Ευαγγελισμός) του Ντάντε Γκαμπριέλ Ροσσέτι από το 1850, τον έντονο και υποβλητικό πίνακα για τον οποίο πόζαραν η Κριστίνα και ο αδελφός τους Γουίλλιαμ Μάικλ Ροσσέτι. Αυτό περιβάλλεται από μια ηχητική εγκατάσταση της ποίησης της Κριστίνα και ακολουθείται από παραδείγματα εφηβικών σχεδίων του Ντάντε Γκαμπριέλ Ροσσέτι, που αντανακλούν την πρώιμη δεξιοτεχνία του και τον ενθουσιασμό του για πρωτότυπες ποιητικές φωνές όπως ο Ουίλλίαμ Μπλέηκ και ο Έντγκαρ Άλλαν Πόε.
Έργα από τα προ-ραφαηλικά χρόνια δείχνουν πώς υπήρξαν το πρώτο βρετανικό πρωτοποριακό κίνημα, που επανάστάτησε ενάντια στην κυριαρχία της Βασιλικής Ακαδημίας στο καλλιτεχνικό στυλ και το περιεχόμενο. Πιο προσωπικές μορφές επανάστασης διερευνώνται μέσω της άρνησης των Ροσσέτι να συμμορφωθούν με τους περιορισμούς της βικτωριανής κοινωνίας. Έργα όπως το “Ευρεθείς” του Ποσσέτι που ξεκίνησε να το φτιάχνει το 1854 αλλά και το “Λαίδη Κλέηρ” της Σίνταλ, αλλά και η ποιητική συλλογή “Η Αγορά με τα Τελώνια” της Κριστίνα Ροσσέτι δείχνουν πως αυτή οι τρείς αμφισβήτησαν τον τρόπο που οι σύγχρονοι τους αντιλαμβανόταν τον έρωτα.
Μετά από νέα έρευνα, οι σωζόμενες ακουαρέλες της Ελισάβετ Σίντελ παρουσιάζονται σε έναν αμφίδρομο διάλογο με σύγχρονα έργα του Δάντη Γκάμπριελ Ροσσέτι, εξερευνώντας τη σύγχρονη αγάπη σε μεσαιωνικά περιβάλλοντα. Η κοινή δουλειά αυτής και του Ντάντε Γκάμπριελ Ροσσέτι σηματοδοτεί το σημείο καμπής από τον προ-ραφαηλιτισμό στο ευφάνταστο και εκφραστικό αισθητικό ύφος.
Η έκθεση ρίχνει μια νέα ματιά στους συναρπαστικούς μύθους γύρω από τις αντισυμβατικές ερωτικές σχέσεις ανάμεσα στον Ντάντε Γκαμπριέλ Ροσσέτι και τις Ελίζαμπεθ Σίνταλ, Φάνυ Κόρνγουωρθ και Τζέην Μόρρις (της γυναίκας του φίλου και μέντορα του, Γουίλλιαμ Μόρρις). Η έκθεση διερευνά επίσης πώς η ποιητική και καλλιτεχνική εξέλιξη της femme fatale ενημέρωσε έργα όπως η “Λαίδη Λίλιθ” του 1866-8 και η “Μόνα Βάννα” του 1866.
Μαζί με την τέχνη και την ποίηση, οι επισκέπτες μπορούν να βιώσουν πώς ο νέος τρόπος ζωής των Ρόσσέτι μεταμόρφωσε το εσωτερικό του σπιτιού μέσα από σύγχρονα έπιπλα, ρούχα και ντιζάιν.
Όμως η έκθεση της Τέητ Γκάλερυ προσπαθεί να παρουσιάσει τους Προ-Ραφαηλίτες ως κοινωνικούς επαναστάτες αριστερού προσήμου, κάτι που δεν υπήρξαν ποτέ. Οι Προ-Ραφαηλίτες υπήρξαν μεταρρυθμιστές και όχι επαναστάτες. Πατούσαν από την μια μεριά στην μεσαιωνική πνευματικότητα και από την άλλη προβληματιζόταν για τις επιδράσεις της βιομηχανικής επανάστασης στα διάφορα επαγγέλματα (κλασσικό παράδειγμα ο πίνακας “Η εργασία” του Φόρντ Μάντοξ Μπράουν) Όμως αυτό δεν τους κάνει κομμουνιστές. Και αν υπάρχει κάποιος που θα μπορούσε να θεωρηθεί σοσιαλιστής, αυτός ήταν ο Γουίλλιαμ Μόρρις, οχι ο Ροσσέτι. Αλλά και αυτός απεχθανόταν τον αυταρχισμό με τον οποίο συνδέθηκε ο κομμουνισμός στον 20ον αιώνα, καθότι ήταν ελευθεριακός σοσιαλιστής που ήθελε να επιστρέψει στις μεσαιωνικές συντεχνίες, που είχαν διαλυθεί λίγα χρόνια πριν. Για αυτό θεωρούμε τέτοιες εκθέσεις ιδεολογική υφαρπαγή για να μην πούμε προσβολή στο πνεύμα των μεγάλων καλλιτεχνών.
Χώρος: Tate Britain
Διεύθυνση: Millbank, London SW1P 4RG
Διάρκεια: 6 Απριλίου μέχρι 24 Σεπτεμβρίου 2023.
Ώρες έκθεσης: 10:00 μέχρι 18:00
Πηγή: https://avalonofthearts.gr/ideologiki-ifarpahi-stin-pro-rafailiki-ekthesi/