Για ακόμη μια χρονιά, μια πολύ δύσκολη χρονιά, η Πάτρα έγινε το επίκεντρο της διεθνους ποίησης με το 4ο Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας – Patras World Poetry Festival, το οποίο πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία και τεράστια συμμετοχή στο θέατρο Επίκεντρο+, στην Αγορά Αργύρη και διαδικτυακά μέσω του λογοτεχνικού ίστότοπου culturebook.gr.
Το Φεστιβάλ φιλοξένησε περισσότερους από 130 ποιητές και ποιήτριες από 30 διαφορετικές χώρες του κόσμου και πολυμορφία δράσεων για Έλληνες και ξένους συμμετέχοντες και θεατές, στοχεύοντας στην καθιέρωση μιας μεγάλη γιορτής πολιτισμού, κάτι που εν πολλοίς πέτυχε και μάλιστα σε μια πάρα πολύ δύσκολη χρονιά, τη δεύτερη της πανδημίας και της απομόνωσης.
Οι ποιητικές αναγνώσεις πραγματοποιήθηκαν σε χώρους της Πάτρας με συμμετοχή ποιητών εκ του σύνεγγυς αλλά και διαδυκτιακά. Στο πλαίσιο του Φεστιβάλ έγιναν ποιητικές συναντήσεις με Αναγνώσεις και Στρογγυλές τράπεζες, πραγματοποιήθηκε Μαραθώνιος νέων ποιητών, ενώ έγινε και η απονομή των βραβείων ποίησης «Jean Moréas» για το έτος 2021.
Ένας θεσμός που κατάφερε πολύ σύντομα να γίνει διεθνής
Το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους λογοτεχνικούς θεσμούς της Ελλάδας, τον μεγαλύτερο της περιφέρειας και έχει ήδη ξεχωρίσει μεταξύ των πλέον αξιόλογων φεστιβάλ ανά τον κόσμο.
Κάθε χρόνο φιλοξενεί στην Πάτρα σημαντικά ονόματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και προσφέρει ένα πλούσιο πρόγραμμα εκδηλώσεων που περιλαμβάνει ποιητικές αναγνώσεις, παρουσιάσεις ημερίδες και εκδηλώσεις πολιτισμού. Έχει όραμα να προβάλει την ελληνική λογοτεχνική δημιουργία παγκοσμίως και να καταστήσει την πρωτεύουσα της Δυτικής Ελλάδας ένα ευρωπαϊκό κέντρο λογοτεχνίας. Μέσα από τις δράσεις του συνομιλεί με έδρες ελληνικών σπουδών ανά τον κόσμο και καταγράφει τη σύγχρονη ποιητική παραγωγή.
Πώς, όμως, κατάφερε η Πάτρα να μετατραπεί σε κέντρο της ποίησης, με ένα φεστιβάλ που απολαμβάνει ήδη διεθνούς αναγνώρισης και αποδοχής;
Η πρωτοβουλία και η σκληρή δουλειά για τη διοργάνωση του Φεστιβάλ και την εξάπλωση της φήμης του ανήκουν σε δύο ανθρώπους. Ο Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος είναι Διευθυντής Μεταπτυχιακού στο τμήμα Δημιουργικής Γραφής στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Μακεδονίας. Ο Αντώνης Σκιαθάς είναι Πρόεδρος του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας.
Και οι δύο τους έχουν εκδόσει τις δικές τους ποιητικές συλλογές. Και βέβαια αγαπούν την ποίηση. Κάτι που θεωρούμε αυτονόητο για τον περισσότερο κόσμο, αλλά δεν ισχύει απαραίτητα: «Το κοινό είναι μικρό και οι λόγοι είναι πολλοί», λέει ο Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος, ο οποίος ανατρέχει στον Τίτο Πατρίκιο: «η ποίηση στην Ελλάδα πιο πολύ γράφεται παρά διαβάζεται».
Γιατί δεν διαβάζουν οι Έλληνες ποίηση;
Κι αυτό πιθανώς είναι αλήθεια, καθώς η παραγωγή μας είναι εντυπωσιακή, καθώς περίπου 300 βιβλία ποίησης εκδόθηκαν μέσα στο 2021. «Ο ποιητικός λόγος είναι δύσκολος», συμπληρώνει ο ίδιος. «Πάντα η ποίηση ήταν για λίγους, δεν υπήρξε ποτέ λαϊκό ανάγνωσμα».
Ο Αντώνης Σκιαθίτης είναι αισιόδοξος: «Γι αυτό υπάρχουν πρωτοβουλίες σαν τη δική μας», λέει. «Για να επικοινωνηθεί η ελληνική ποίηση».
Και οι δύο συμφωνούν ότι μένα μεγάλο θέμα είναι ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζεται η ποίηση από το εκπαιδευτικό σύστημα: Τα παιδιά δεν «συνομιλούν» με την ποίηση, το πρόγραμμα δεν είναι διαδραστικό, η δημιουργική γραφή δεν διδάσκεται…
Και βέβαια υπάρχει η πληθώρα παραγωγής, η οποία μπορεί να ακούγεται σαν κάτι θετικό, είναι όμως;
Όχι απαραίτητα είναι το συμπέρασμα: «Οι αυτοχρηματοδοτούμενοι ποιητές και οι άπειρες ψηφιακές εκδόσεις είναι ένα θέμα, δεν κάνουν καλό, συχνά έχεις τίτλο στην Εθνική Βιβλιοθήκη, αλλά δεν έχεις βιβλίο», απαντά ο Αντώνης Σκιαθίτης, «όμως, από την άλλη, τι να κάνουν και οι ποιητές;».
Ένα άλλο μείζον θέμα είναι η κριτική. Κατά πόσον βοηθά την ποίηση με τον τρόπο που γίνεται στην Ελλάδα; «Η αλήθεια είναι ότι δεν γίνεται αρνητική κριτική, συνήθως οι κριτικές είναι θετικές και αυτό δεν βοηθάει», λέει ο κ. Σκιαθίτης. «Ένα μεγάλο θέμα είναι επίσης η λογοκλοπή», συμπληρώνει.
Ο Αντώνης Σκιαθίτης (αριστερά) και ο Τριαντάφυλλος Κωτόπουλος, οι βασικοί διοργανωτές του Διεθνούς Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας.
Οι ποιητές, παρόλα αυτά, καταξιωμένοι και νεώτεροι, επιμένουν. Φέτος στην Πάτρα παρουσίασαν τις δουλειές τους, διάβασαν τα ποιήματά τους και προσπάθησαν να περάσουν το μήνυμά τους: «Ο καλός ποιητής πρέπει να συνομιλει με το δικό του πνευματικό περιβάλλον, όχι με τον αναγνώστη. Αυτό δεν είναι ούτε προσβολή ούτε απόρριψη του αναγνώστη, αντιθέτως είναι πρόσκληση», καταλήγει ο Αντώνης Σκιαθίτης.
To Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης Πάτρας 2021 διοργανώνεται από το «Γραφείον Ποιήσεως» και το CultureBook (culturebook.gr), με συνδιοργανωτές την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, την Περιφερειακή Ένωση Δήμων Δυτικής Ελλάδας, το Πανεπιστήμιο Πάτρας και το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας και υποστηρικτές την Greek Library of London, την World Poetry Movement, το Θέατρο Επίκεντρο+ και τα Εκπαιδευτικά Κέντρα Ορμή.
Τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, καθώς και κάθε χρόνο αξιώνεται της Αιγίδας της Α.Ε. της Προέδρου της Δημοκρατίας.
