Μείωση της κατανάλωσης πρόσθετων σακχάρων συστήνει στους ευρωπαίους πολίτες η Κομισιόν. Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου, απαντώντας σε ερώτηση της ευρωβουλευτή του ΕΛΚ Μαρίας Σπυράκη, τόνισε ότι η Επιτροπή στηρίζει τις προσπάθειες για τη μείωση της κατανάλωσης πρόσθετων/ελεύθερων σακχάρων. «Κατά προτίμηση, οι NSS, γλυκαντικές ουσίες χωρίς ζάχαρη, (ακεσουλφάμη Κ, ασπαρτάμη, αντβαντάμη, κυκλαμικά, νεοτάμη, σακχαρίνη, σουκραλόζη, στέβια και παράγωγά της) ,δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση της μείωσης των επιπέδων πρόσθετων/ελεύθερων σακχάρων στα τρόφιμα, ώστε να καταστεί δυνατή η προσαρμογή της γεύσης σε χαμηλότερα επίπεδα γλυκύτητας», σημείωσε η Επίτροπος Στέλλα Κυριακίδου.
Η μακρόχρονη κατανάλωση των πρόσθετων σακχάρων ενδέχεται να είναι επιζήμια για την υγεία των πολιτών, με βάση τον ΠΟΥ, τόνισε με γραπτή ερώτηση της η ευρωβουλευτής Μαρία Σπυράκη, ζητώντας μείωση της κατανάλωσης τους, καθώς και μέτρα για την προαγωγή της υγείας και της πρόληψης ασθενειών. Η ευρωβουλευτής έθεσε ενώπιον της Κομισιόν την πρόσφατη σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, η οποία θεμελιώνεται στα ευρήματα συστηματικής ανασκόπησης των διαθέσιμων στοιχείων «η χρήση γλυκαντικών ουσιών χωρίς ζάχαρη – NSS (ακεσουλφάμη Κ, ασπαρτάμη, αντβαντάμη, κυκλαμικά, νεοτάμη, σακχαρίνη, σουκραλόζη, στέβια και παράγωγά της) δεν παρέχει μακροπρόθεσμα οφέλη στη μείωση του σωματικού λίπους, ενώ η μακρόχρονη κατανάλωσή τους ενδέχεται να επιφέρει ανεπιθύμητες επιπτώσεις, όπως αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακά νοσήματα και θνησιμότητα στους ενήλικες».
Η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλα Κυριακίδου προέτρεψε για τη μείωση της κατανάλωσης των πρόσθετων σακχάρων, αλλά συγχρόνως, διαβεβαίωσε τους πολίτες ότι είναι ασφαλή στη χρήση τους, λόγω των συνεχών επαναξιολογήσεων από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Συγκεκριμένα είπε: «Τα πρόσθετα τροφίμων που έχουν εγκριθεί στην ΕΕ υπόκεινται σε αξιολογήσεις ασφάλειας από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Οι εκτιμήσεις της έκθεσης (κατανάλωσης) περιλαμβάνονται σε αυτές. Οι γνωμοδοτήσεις της EFSA σχετικά με αρκετές γλυκαντικές ουσίες χωρίς ζάχαρη (NSS) είναι προσβάσιμες στο κοινό. Όσον αφορά τις υπόλοιπες NSS, είναι διαθέσιμες οι γνωμοδοτήσεις της επιστημονικής επιτροπής τροφίμων. Κατά την περίοδο 2024-25, η EFSA θα επαναξιολογήσει την ασφάλεια των υπόλοιπων NSS. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν εντοπιστεί ανησυχίες για την υγεία».
Αναφορικά με τη σύσταση του ΠΟΥ, η κ. Κυριακίδου υπογράμμισε ότι «η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να μην χρησιμοποιούνται NSS για τον έλεγχο του σωματικού βάρους εξαρτάται από την έλλειψη βεβαιότητας σχετικά με τις συνολικές επιπτώσεις που συνδέονται με την κατανάλωσή τους, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας αντίστροφης αιτιώδους συνάφειας. Δεν παρέχει επικαιροποιημένη ή εναλλακτική καθοδήγηση σχετικά με την ασφάλεια των NSS για τις οποίες οι αξιολογήσεις της EFSA παραμένουν ως σημείο αναφοράς».
Επιπλέον, είπε ότι τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να συνεχίσουν ενεργά την κοινή τους συμμετοχή στο πρόγραμμα EU4Health,το οποίο διαθέτει προϋπολογισμό 5,3 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-27. Ο προϋπολογισμός αυτός δεν προβλέπει κονδύλια ανά χώρα, κατέληξε η Επίτροπος Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων.
Το πλήρες κείμενο της ερώτησης της ευρωβουλευτή του ΕΛΚ Μαρίας Σπυράκη και της απάντησης της Επιτρόπου Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων Στέλλας Κυριακίδου έχουν ως εξής:
Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-001575/2023
προς την Επιτροπή
Άρθρο 138 του Κανονισμού
Μαρία Σπυράκη (PPE)
Θέμα: Επικινδυνότητα κατανάλωσης γλυκαντικών ουσιών
Σύμφωνα με πρόσφατη σύσταση του ΠΟΥ, η οποία θεμελιώνεται στα ευρήματα συστηματικής ανασκόπησης των διαθέσιμων στοιχείων, η χρήση γλυκαντικών ουσιών χωρίς ζάχαρη – NSS (ακεσουλφάμη Κ, ασπαρτάμη, αντβαντάμη, κυκλαμικά, νεοτάμη, σακχαρίνη, σουκραλόζη, στέβια και παράγωγά της) δεν παρέχει μακροπρόθεσμα οφέλη στη μείωση του σωματικού λίπους, ενώ η μακρόχρονη κατανάλωσή τους ενδέχεται να επιφέρει ανεπιθύμητες επιπτώσεις, όπως αυξημένο κίνδυνο διαβήτη τύπου 2, καρδιαγγειακά νοσήματα και θνησιμότητα στους ενήλικες.
Δεδομένου ότι η ανάληψη δράσης στον τομέα της διατροφής και ο συντονισμός σε επίπεδο ΕΕ διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην προαγωγή της υγείας και την πρόληψη ασθενειών, ερωτάται η Επιτροπή:
- 1.Σε τι ποσοστό καταναλώνουν οι Ευρωπαίοι NSS σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της;
- 2.Σε ποιες ενέργειες πρόκειται να προβεί αξιοποιώντας την ανωτέρω σύσταση, προκειμένου να μειωθεί η κατανάλωση των επικίνδυνων ουσιών στα κράτη μέλη;
- 3.Υπάρχουν κονδύλια που μπορούν να διατεθούν στα κράτη μέλη από το EU4Health 2021-2027 ή άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα για τη δημόσια υγεία, προκειμένου να ενισχυθούν δράσεις για την υγιεινή διατροφή, και ποιο το ύψος αυτών συνολικά και ειδικά για την Ελλάδα
E-001575/2023
Απάντηση της κ. Κυριακίδου
εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Τα πρόσθετα τροφίμων που έχουν εγκριθεί στην ΕΕ υπόκεινται σε αξιολογήσεις ασφάλειας από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA). Οι εκτιμήσεις της έκθεσης (κατανάλωσης) περιλαμβάνονται σε αυτές. Οι γνωμοδοτήσεις της EFSA σχετικά με αρκετές γλυκαντικές ουσίες χωρίς ζάχαρη (NSS) είναι προσβάσιμες στο κοινό. Όσον αφορά τις υπόλοιπες NSS, είναι διαθέσιμες οι γνωμοδοτήσεις της επιστημονικής επιτροπής τροφίμων. Κατά την περίοδο 2024-25, η EFSA θα επαναξιολογήσει την ασφάλεια των υπόλοιπων NSS. Μέχρι στιγμής, δεν έχουν εντοπιστεί ανησυχίες για την υγεία.
Η σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας να μην χρησιμοποιούνται NSS για τον έλεγχο του σωματικού βάρους εξαρτάται από την έλλειψη βεβαιότητας σχετικά με τις συνολικές επιπτώσεις που συνδέονται με την κατανάλωσή τους, συμπεριλαμβανομένης της πιθανότητας αντίστροφης αιτιώδους συνάφειας. Δεν παρέχει επικαιροποιημένη ή εναλλακτική καθοδήγηση σχετικά με την ασφάλεια των NSS για τις οποίες οι αξιολογήσεις της EFSA παραμένουν ως σημείο αναφοράς. Ωστόσο, η Επιτροπή στηρίζει τις προσπάθειες για τη μείωση της κατανάλωσης πρόσθετων/ελεύθερων σακχάρων. Κατά προτίμηση, οι NSS δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση της μείωσης των επιπέδων πρόσθετων/ελεύθερων σακχάρων στα τρόφιμα, ώστε να καταστεί δυνατή η προσαρμογή της γεύσης σε χαμηλότερα επίπεδα γλυκύτητας.
Το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health) υλοποιείται σε διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη και τους εκπροσώπους των κρατών μελών. Έχουν προγραμματιστεί δράσεις για τη στήριξη της πρωτοβουλίας «HealthyLifestyle4All»,για παράδειγμα στοχεύοντας τις αρχές των κρατών μελών ως δικαιούχους. Οι δράσεις αυτές θα έχουν αντίκτυπο στην πρόληψη του καρκίνου και άλλων μη μεταδοτικών νόσων, συμβάλλοντας έτσι στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου. Τα κράτη μέλη ενθαρρύνονται να συνεχίσουν ενεργά την κοινή τους συμμετοχή στο πρόγραμμα EU4Health. Το πρόγραμμα διαθέτει προϋπολογισμό 5,3 δισ. EUR για την περίοδο 2021-27. Ο προϋπολογισμός αυτός δεν προβλέπει κονδύλια ανά χώρα.