Τα πρώτα λογοτεχνικά της βραβεία απένειμε την Τρίτη 21 Μαρτίου 2023, Παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης, η Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης, στην τελετή που πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων της Στέγης της.
Το Μεγάλο Λογοτεχνικό Βραβείο για το 2022, με το οποίο τιμάται η προσφορά και το σύνολο του έργου, απονεμήθηκε σε μια σημαντική προσωπικότητα των γραμμάτων μας, την κ. Μαρία Κέντρου- Αγαθοπούλου.
Η βραβευθείσα εμφανίστηκε στα γράμματα για πρώτη φορά το 1958 με το έμμετρο ποίημα της «Κύπρος- Αλήθεια», για να διαγράψει μια λαμπρή πορεία με πολλά και σημαντικά ποιητικά και πεζογραφικά έργα, κάποια απ’ τα οποία συμπεριλήφθηκαν σε ξενόγλωσσες ανθολογίες και μεταφράστηκαν σε επτά γλώσσες.
Το Βραβείο Πεζογραφήματος για το καλύτερο βιβλίο πεζογραφίας του 2022 απονεμήθηκε στην κ. Μαριάνθη Τεντζεράκη, για τη νουβέλα της «Ο Σακάτης» των εκδόσεων ΑΩ.
Το Βραβείο Ποίησης για το καλύτερο ποιητικό βιβλίο του 2022 απονεμήθηκε στην κ. Ευαγγελία Τάτση για τη συλλογή «ΦΥΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ» των εκδόσεων Βακχικόν.
Παίρνοντας το λόγο ο Πρόεδρος της Ε.Λ.Θ. Βαγγέλης Τασιόπουλος επεσήμανε, αρχικά, πως «απονέμουμε τα βραβεία σε τρεις προσωπικότητες των Γραμμάτων μας τιμώντας το παρελθόν και την ιστορία και επιβραβεύοντας το παρόν που προοιωνίζει ένα λαμπρό μέλλον». Στη συνέχεια, εστιάζοντας στους λόγους που η Ε.Λ.Θ. θέσπισε τα βραβεία αυτά τόνισε ότι «θέλουμε να αναδείξουμε μέσω των βραβείων τις πραγματικά ποιοτικές δυνάμεις του λόγου και της αισθητικής της λογοτεχνίας. Υπάρχει ανάγκη επαναπροσδιορισμού της αξιολόγησης των λογοτεχνικών έργων παλαιών και νέων δημιουργών με πνεύμα όμως διαφάνειας, αξιοπιστίας, αξιοκρατίας αλλά και με κριτήρια βάθους, ποιότητας, πρωτοτυπίας εκφραστικής και δομικής και όχι λογικής ανταλλακτηρίου.
Το σώμα της λογοτεχνίας δεν μπορεί παρά να είναι ένας δυναμικός οργανισμός διαρκώς εξελισσόμενος, έτσι μέσω αυτού του θεσμού θα διαπιστώνονται οι συγκλίσεις, οι αποκλίσεις και εν τέλει οι αισθητικές επιλογές και κατευθύνσεις της σύγχρονης λογοτεχνικής πραγματικότητας».
Ο Κώστας Γουλιάμος, συντονιστής της κριτικής επιτροπής, στο δικό του χαιρετισμό τόνισε ότι: «Στη σημερινή σκοτεινή εποχή, εποχή της σκοπιμότητας -εποχή της αγοραλογίας των δημοσίων σχέσεων, των δικτύων ανταλλαγής και της ανταλλακτικής επικοινωνίας- αυτό που θηρεύεται είναι η αγοραία ορατότητα και αναγνώριση. Αυτήν ακριβώς την ενδημική παθογένεια θέλει ν’ αντιπαλέψει -και αντιπαλεύει- η Εταιρία Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης.»
Η παρουσίαση των βραβευθέντων
Ο Γιώργος Γκόζης, ταμίας του Δ.Σ. της Ε.Λ.Θ., παρουσιάζοντας το βραβευόμενο έργο της Μαριάνθης Τεντζεράκη, «Ο Σακάτης», υπογράμμισε πως «θεματικά καταγράφει ένα σύγχρονο κοινωνικό ζήτημα σε παραλληλία με τη «Δήμητρα της Λέσβου», ζήτημα το οποίο σαφώς και μας αφορά όλους κοινωνικά, σχετικά με τη σωματική αναπηρία, την έμφυλη ταυτότητα, τη ενδοοικογενειακή βία, τον σχολικό εκφοβισμό, το περιθώριο, το δικαίωμα στην ετερότητα, για ποιο λόγο όμως να μας αφορά πεζογραφικά; Μας αφορά πεζογραφικά διότι πόρρω απέχει από τον επίπεδο λόγο της πλαδαρής αφήγησης την χωρίς άλματα ή καταβυθίσεις ή ακόμα χειρότερα από τον δημοσιογραφικό λόγο της επικαιρότητας που σε λίγους μήνες δεν θα τον θυμάται κανένας, διότι δεν συγγράφει μανιφέστο δικαιωματιστών, διότι δεν χρησιμοποιείται καταγγελτικά, και διότι παραμένει πάντα λόγος αγαπητικός και συγχωρητικός. Ο Σακάτης δεν είναι αυτοναφορικός, δεν περιγράφει τον μικρόκοσμο της συγγραφέως, βγαίνει από το εγώ και καταγράφει την εποχή του ως προς την ιστορία που αφηγείται, άρα έχει επιτύχει κατά το ήμισυ τον σκοπό του, από την άλλη όμως ικανοποιεί και το αισθητικό αποτέλεσμα διά της γλώσσας που μετέρχεται προκειμένου να την αφηγηθεί, επομένως έχει επιτύχει καθ’ ολοκληρία τον σκοπό του.»
Την βραβευόμενη ποιητική συλλογή της Ευαγγελίας Τάτση, «ΦΥΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ» παρουσίασε η Χλόη Κουτσουμπέλη, Αντιπρόεδρος της Ε.Λ.Θ., λέγοντας ότι: «Τα ΦΥΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ της Ευαγγελίας Τάτση είναι πολύχρωμα, σαρκοφάγα, ενδιαφέροντα, μοναδικά. Ανοίγουν και κλείνουν τα πέταλά τους, αποκαλύπτουν και αποκρύπτουν. Η πρωτοτυπία, η συμπύκνωση, ο υπαινιγμός είναι οι αρετές αυτής της συλλογής. Οι απλές λέξεις που μετασχηματίζονται σε ποιητικές, ώστε τα ποιήματα να αποκτούν άλλο επίπεδο ανάγνωσης και κατανόησης. Και χιούμορ που κυλά στις φλέβες της συλλογής σε απαραίτητες, τόσο-όσο δόσεις. Νομίζω ότι η ποιητική αυτή συλλογή ενσαρκώνει και είναι απόλυτα συνεπής με τα κριτήρια που θέσαμε ως επιτροπή, δηλαδή από τη μία βλέπουμε μία ποιητική φωνή καθαρή και ευδιάκριτη με δικό της ύφος και εκφορά αλλά και γνώση του ποιητικού κανόνα, και από την άλλη η ποιήτρια χωρίς φλυαρίες και μελοδραματισμούς κομίζει κάτι νέο, προχωράει την ποιητική παράδοση στην ελληνική σύγχρονη ποίηση ένα βήμα πιο μπροστά.»
Την κριτική επιτροπή των βραβείων αποτέλεσαν τα μέλη του Δ.Σ. Βαγγέλης Τασιόπουλος, Χλόη Κουτσουμπέλη, Άννα Κουστινούδη, Γιώργος Γκόζης, Χρύσα Βλάχου, Μιχάλης Πιτένης, Γεωργία Μακρογιώργου, ενώ συντονιστής ήταν ο βραβευμένος ποιητής Κώστας Γουλιάμος, Μόνιμο μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών.
Ο θεσμός των λογοτεχνικών βραβείων της Ε.Λ.Θ. συνεχίζεται και το 2023, με την προσθήκη και άλλων κατηγοριών βραβείων, κάτι για το οποίο θα υπάρξουν σύντομα και οι σχετικές ανακοινώσεις εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου.