Την Τετάρτη 2/11/2022, υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης (MET) της Νέας Υόρκης και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, όπως προβλέπεται από το Ν. 4968/2022 “Κύρωση της Συμφωνίας μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης της Αθήνας, του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης και του Ινστιτούτου Αρχαίου Ελληνικού Πολιτισμού του Ντελαγουέρ (Α’172), σχετικά με την επιστροφή στην Ελλάδα ιδιωτικής συλλογής εκατόν εξήντα μία (161) αρχαιοτήτων Κυκλαδικού Πολιτισμού, ευρισκόμενης στη Νέα Υόρκη και την έκθεση αυτής στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης”. Όπως ενημερώνει ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, τα μέρη συμφώνησαν να συνεργαστούν με κάθε πρόσφορο τρόπο και μέσο σε μία σειρά δράσεων που έχουν ως στόχο τη μελέτη, ανάδειξη και προβολή του Κυκλαδικού Πολιτισμού στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στις δράσεις αυτές περιλαμβάνονται, η χορήγηση υποτροφιών σε Έλληνες επιστήμονες, η δημιουργία μιας ψηφιακής βάσης δεδομένων (Corpus), η διοργάνωση συμποσίου με θέμα τον έλεγχο και τη διαπίστωση της αυθεντικότητας και της προέλευσης των αρχαιοτήτων, καθώς και η συνεργασία σε μία συστηματική ανασκαφική έρευνα σε προϊστορική θέση των Κυκλάδων, υπό τη διεύθυνση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων.
Σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, η βάση δεδομένων θα ανήκει στο Υπουργείo Πολιτισμού, θα αναπτύσσεται από το ΥΠΠΟΑ και το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης και θα συνδέεται με το ΜΕΤ. Σε αυτήν θα καταγράφονται και θα επικαιροποιούνται τα αντικείμενα κυκλαδικού πολιτισμού, που βρίσκονται στην Ελλάδα αλλά και σε μουσεία και συλλογές του εξωτερικού.
Ιδιαίτερης σημασίας είναι η συμφωνία για τη δημιουργία και τη λειτουργία ενός Κέντρου Έρευνας και Μελέτης Κυκλαδικού Πολιτισμού στο Μουσείο Κυκλαδικού Πολιτισμού, το οποίο ολοκληρώνεται το 2026 στην Νάξο. Το Κέντρο θα έχει ως σκοπό την εξειδικευμένη έρευνα σε θέματα προέλευσης και αυθεντικότητας κυκλαδικών τέχνεργων που βρίσκονται σε συλλογές Μουσείων σε όλον τον κόσμο. Θα εξοπλιστεί με σύγχρονα εργαστήρια που θα έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν εξειδικευμένες αναλύσεις και επιστημονικές έρευνες σχετικά με τις φυσικές και χημικές ιδιότητες των αρχαίων υλικών, των αρχαίων μεθόδων κατασκευής κ.ά. Οι χιλιάδες κυκλαδικές αρχαιότητες που φυλάσσονται στα μουσεία των Κυκλάδων έχουν προέλθει από συστηματικές έρευνες της Υπηρεσίας, διαθέτουν πλήρη τεκμηρίωση προέλευσης και μπορούν να αποτελέσουν τα δείγματα για την διεξαγωγή των πλέον αξιόπιστων συγκριτικών αναλύσεων για τον έλεγχο τέχνεργων που βρίσκονται σε Συλλογές και Μουσεία σε όλον τον κόσμο με στόχο την διακρίβωση της αυθεντικότητάς τους και τον εντοπισμό προέλευσής τους.
Το μνημόνιο συνεργασίας θα επικαιροποιείται κάθε 5 χρόνια. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, καθοριστική στη σύνταξη του κειμένου του μνημονίου συνεργασίας ήταν η συμβολή των προϊσταμένων των αρμοδίων Υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ, του Δημήτρη Αθανασούλη, προϊσταμένου Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, της Βάσως Παπαγεωργίου, προϊσταμένης της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών, της παρέδρου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους Ευθυμίας Γκαράνη, της προέδρου και διευθύνουσας συμβούλου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Σάντρας Μαρινοπούλου, του επιμελητή του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Γιάννη Φάππα, του διευθυντή και προέδρου του Μητροπολιτικού Μουσείου Max Hollein, του επιμελητή Ελληνορωμαϊκών Συλλογών στο ΜΕΤ Sean Hemingway και της Νομικής Συμβούλου του ΜΕΤ Rebecca Nooman Murray.
ΑΠΕ-ΜΠΕ