Παγκόσμια ανησυχία για τις συγκρούσεις στον Καύκασο

Στα πρόθυρα του πολέμου βρίσκονται Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, μετά τις νέες συγκρούσεις, που σημειώθηκαν σήμερα και είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 23 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι 100, μεταξύ των αζέρικων δυνάμεων και εκείνων της αποσχισθείσας περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που στηρίζεται από το Γερεβάν.

Με τη Μόσχα να παίζει τον ρόλο του διαιτητή στην περιοχή, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ζήτησε να σταματήσουν οι συγκρούσεις, οι χειρότερες από το 2016 σε αυτήν την αμφισβητούμενη περιοχή.

Τουλάχιστον 16 στρατιώτες των αυτονομιστών σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 100 τραυματίστηκαν στις μάχες, σύμφωνα με τις Αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, που αλληλοκατηγορούνται για το ποιος φέρει την ευθύνη για την κλιμάκωση, ανακοίνωσαν επίσης θύματα μεταξύ των αμάχων: το Γερεβάν κάνει λόγο για μία γυναίκα και ένα παιδί νεκρούς ενώ το Μπακού ανακοίνωσε ότι σκοτώθηκε μια πενταμελής οικογένεια Αζέρων.

Μια ένοπλη σύγκρουση ευρείας κλίμακας στην οποία θα εμπλέκονταν το Αζερμπαϊτζάν και η Αρμενία θα μπορούσε να προκαλέσει την παρέμβαση των αντίπαλων δυνάμεων στην περιοχή του Καυκάσου, της Ρωσίας και της Τουρκίας.

Η αντιπαράθεση για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, το οποίο αποσχίσθηκε από το Αζερμπαϊτζάν με τη στήριξη της Αρμενίας, υποδαυλίζει τις περιφερειακές εντάσεις εδώ και 30 χρόνια.

Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι στις μάχες σήμερα κατελήφθησαν έξι χωριά που ήταν υπό τον έλεγχο των Αρμενίων, μια πληροφορία που διαψεύστηκε από το Γερεβάν.

Το Μπακού υποστηρίζει επίσης ότι κατέλαβε ένα στρατηγικής σημασίας ύψωμα στο Καραμπάχ. Στο Αζερμπαϊτζάν επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος, καθώς και απαγόρευση της κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα Μπακού, σε πολλές μεγάλες πόλεις και στη ζώνη κοντά στη γραμμή του μετώπου, κατά τις νυχτερινές ώρες.

Ο ηγέτης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Αραγίκ Χαρουτγιουνιάν, επιβεβαίωσε απόψε ότι ο αποσχισθείς θύλακας έχασε κάποιες θέσεις του, στις συγκρούσεις με τον στρατό του Αζερμπαϊτζάν.

Ο πρόεδρος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ πρόσθεσε ότι υπάρχουν νεκροί και τραυματίες, τόσο μεταξύ των αμάχων όσο και μεταξύ του στρατιωτικού προσωπικού.

Στρατιωτικό νόμο κήρυξε ο πρωθυπουργός της Αρμενίας

Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν κήρυξε επίσης «γενική κινητοποίηση» και «στρατιωτικό νόμο» στη χώρα. Το ίδιο έπραξαν και οι αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιες κατήγγειλε την «επίθεση» της Αρμενίας, υποσχόμενος ότι η χώρα του «θα νικήσει» το Γερεβάν.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεσμεύτηκε ότι θα βοηθήσει «με όλα τα μέσα» το Μπακού, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Αζέρο ομόλογό του. Η Άγκυρα διατηρεί κατά παράδοση στενές, φιλικές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν.

Την πλήρη στήριξη της Άγκυρας στο Αζερμπαϊτζάν υποσχέθηκε ο Ταγίπ Ερντογάν

Αρκετές χώρες ζήτησαν τον άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών στον Καύκασο σήμερα Κυριακή, καθώς το Μπακού και το Γερεβάν βρίσκονται στα πρόθυρα του πολέμου μετά από έντονες μάχες στις πρώτες γραμμές της κατεχόμενης από την Αρμενία περιοχής Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Παράλληλα, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποσχέθηκε την πλήρη στήριξη της Άγκυρας στο Αζερμπαϊτζάν και κάλεσε την Αρμενία να «σταματήσει την επιθετικότητά της», στον απόηχο των βίαιων συγκρούσεων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

«Ο τουρκικός λαός θα στηρίξει τους Αζέρους αδελφούς μας με όλα μας τα μέσα, όπως πάντα», δήλωσε ο Ερντογάν σε μήνυμα στο Twitter. Ο ίδιος επέκρινε τη διεθνή κοινότητα που δεν «αντέδρασε με επαρκή τρόπο, όπως έπρεπε» απέναντι σε αυτό που αποκάλεσε «επιθετικότητα» της Αρμενίας.

Ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν κάλεσε τη διεθνή κοινότητα σήμερα να διασφαλίσει ότι η Τουρκία δεν θα εμπλακεί στη διαμάχη της Αρμενίας με το Αζερμπαϊτζάν.

Ο Πασινιάν τόνισε ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για τον νότιο Καύκασο και τις γειτονικές περιοχές.

Επιπλέον, ο Αρμένιος πρωθυπουργός είπε ότι το Αζερμπαϊτζάν «κήρυξε τον πόλεμο» στον λαό της Αρμενίας.

«Το απολυταρχικό καθεστώς (του Αζερμπαϊτζάν) κήρυξε και πάλι τον πόλεμο στον λαό της Αρμενίας», δήλωσε ο Πασινιάν, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής παρέμβασής του, εκτιμώντας πως το Μπακού και το Γερεβάν βρίσκονται στα πρόθυρα ενός «πολέμου μεγάλης κλίμακας» που θα μπορούσε να έχει «απρόβλεπτες συνέπειες» και θα επεκταθεί εκτός του Καυκάσου.

Ο ηγέτης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, Αράικ Χαροτυουνιάν, κατηγόρησε την τουρκική κυβέρνηση ότι στέλνει μισθοφόρους στο Αζερμπαϊτζάν.

«Έχουμε πληροφορίες ότι μισθοφόροι από την Τουρκία και άλλες χώρες μεταφέρθηκαν αεροπορικώς στο Αζερμπαϊτζάν Ο τουρκικός στρατός βρίσκεται ήδη στο Αζερμπαϊτζάν, με το πρόσχημα των στρατιωτικών ασκήσεων».

Παγκόσμια ανησυχία για την κατάσταση στον Καύκασο

Πολλές χώρες σε παγκόσμιο επίπεδο πάντως κάνουν έκκληση για αποκλιμάκωση και άμεση επιστροφή στον διάλογο μεταξύ των δύο πλευρών για να βρεθεί κάποια μη βίαιη λύση.

Ιράν

Το Ιράν ζήτησε τον άμεσο τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών από την κρατική τηλεόραση, ανακοινώνοντας την ετοιμότητα της Τεχεράνης να βοηθήσει στην εκεχειρία.

“Το Ιράν παρακολουθεί στενά τη σύγκρουση με ανησυχία και ζητεί την άμεση διακοπή της σύγκρουσης και την έναρξη των συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών”, δήλωσε ο Σάβιντ Χαντιτζάντεχ.

“Η Τεχεράνη είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει όλες τις ικανότητές της για να βοηθήσει στην έναρξη συνομιλιών μεταξύ των δύο πλευρών”.

Γαλλία

Η Γαλλία, συμπρόεδρος χώρα της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ που διαμεσολαβεί μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν, σε μια προσπάθεια εξεύρεσης ειρηνικής λύσης στη σύγκρουση που λαμβάνει χώρα εδώ και δεκαετίες στο  Ναγκόρνο-Καραμπάχ, κάλεσε το Ερεβάν και το Μπακού να τερματίσουν τις εχθροπραξίες και να ξαναρχίσουν αμέσως τον διάλογο.

«Η Γαλλία ανησυχεί εξαιρετικά για την αντιπαράθεση», δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Agnes von der Muhll.

Μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Ρωσία, η Γαλλία είναι συν-πρόεδρος της Ομάδας του Μινσκ, που συγκροτήθηκε το 1992 με στόχο την επίτευξη μιας ειρηνικής λύσης στο πρόβλημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Ελλάδα

Ανακοίνωση Υπουργείου Εξωτερικών σχετικά με τις εξελίξεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ:

«Παρακολουθούμε με ιδιαίτερη ανησυχία την κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που προκάλεσε και θύματα μεταξύ αμάχων.

Καλούμε όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση, να προβούν σε άμεση παύση των εχθροπραξιών και να επιστρέψουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο της Ομάδας Μινσκ.

Η ειρηνική επίλυση των διαφορών στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου είναι μονόδρομος για την περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Αναμένουμε ότι κάθε ενέργεια και δήλωση από πλευράς εμπλεκομένων αλλά και τρίτων θα εντάσσεται σε αυτή τη λογική, αποφεύγοντας την υποδαύλιση της έντασης».

Επίσης, τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Εξωτερικών της Αρμενίας Ζοραμπ Μνατσακανιάν (Zohrab Mnatsakanya) πραγματοποίησε νωρίτερα σήμερα ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας επιβεβαιώθηκαν οι ισχυροί δεσμοί φιλίας Ελλάδας και Αρμενίας. Ο κ. Δένδιας καταδίκασε την απώλεια ζωών και επιβεβαιώθηκε η ετοιμότητα της Ελλάδος να βοηθήσει στις προσπάθειες για άμεση αποκλιμάκωση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, σύμφωνα με την ανωτέρω σχετική ανάρτηση του υπουργείου Εξωτερικών στο twitter.

Ευρωπαϊκή Ένωση

Ο Σαρλ  Μισέλ, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ζήτησε να σταματήσουν οι συγκρούσεις και να υπάρξει «άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις».

«Η στρατιωτική δράση πρέπει να σταματήσει, επειγόντως, για να αποφευχθεί μια περαιτέρω κλιμάκωση», ανέφερε στο Twitter ο Μισέλ, ζητώντας «άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις, χωρίς προϋποθέσεις».

«Οι πληροφορίες που αφορούν το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι πηγή σοβαρότατων ανησυχιών», έγραψε ο Σαρλ Μισέλ σε μήνυμά του στο Twitter. «Η στρατιωτική δράση πρέπει να σταματήσει, επειγόντως, για να αποτραπεί οποιαδήποτε κλιμάκωση της βίας. Μια άμεση επιστροφή στις διαπραγματεύσεις, χωρίς προαπαιτούμενα, είναι ο μοναδικός δυνατός δρόμος».

Η Γερμανία ζήτησε επίσης «άμεση» διακοπή των συγκρούσεων, προτρέποντας την επιστροφή στον διάλογο για την επίλυση της διαφοράς.Γερμανία

«Καλώ και τα δύο μέρη της σύγκρουσης να σταματήσουν αμέσως όλες τις εχθροπραξίες, ειδικά τον βομβαρδισμό χωριών και πόλεων», δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας, εκφράζοντας «ανησυχία» για αναφορές αμάχων θυμάτων.

«Η σύγκρουση για την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ μπορεί να επιλυθεί μόνο μέσω διαπραγματεύσεων», πρόσθεσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών.

Βατικανό

Ο Πάπας Φραγκίσκος είπε ότι προσεύχεται για ειρήνη στην περιοχή του Καυκάσου.

«Προσεύχομαι για ειρήνη στον Καύκασο και ζητώ από τα μέρη της σύγκρουσης να κάνουν κινήσεις καλής θέλησης και αδελφότητας που μπορεί να οδηγήσουν στην επίλυση προβλημάτων όχι με τη χρήση βίας και όπλων, αλλά μέσω διαλόγου και διαπραγματεύσεων», ο ηγέτης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας είπε.

Kύπρος

Ανακοίνωση αναφορικά με την κατάσταση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ εξέδωσε το υπουργείο Εξωτερικών Κύπρου. Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, το υπουργείο Εξωτερικών εκφράζει βαθιά ανησυχία για την κλιμάκωση της έντασης που σημειώνεται από χθες στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και καταδικάζει την παραβίαση της εκεχειρίας από το Αζερμπαϊτζάν που οδήγησε σε σφοδρές συγκρούσεις με αποτέλεσμα να σημειωθούν θύματα και μεταξύ αμάχων.

«Υπό των φως των εξελίξεων, ο Υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Χριστοδουλίδης είχε νωρίτερα σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία με τον Υπουργό Εξωτερικών της Αρμενίας κ. Zohrab Mnatsakanyan, στο πλαίσιο της οποίας ενημερώθηκε από τον τελευταίο για την εξέλιξη της κατάστασης. Από πλευράς του, ο κ. Χριστοδουλίδης εξέφρασε προς τον Αρμένιο ομόλογό του τη στήριξη της κυπριακής Κυβέρνησης στις προσπάθειες για ειρηνική επίλυση των διαφορών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, μέσω της διαπραγματευτικής διαδικασίας στο πλαίσιο της Ομάδας του Μινσκ και καταδίκασε κάθε ενέργεια από εμπλεκόμενους ή και παρέμβαση από τρίτους που κινείται αντίθετα προς αυτή την κατεύθυνση».«Απευθύνουμε έκκληση προς όλες τις πλευρές για επίδειξη αυτοσυγκράτησης και για τερματισμό των εχθροπραξιών, ούτως ώστε να υπάρξει αποκλιμάκωση της έντασης το συντομότερο», τονίζεται στην ανακοίνωση και επισημαίνεται ότι:

ΝΑΤΟ

Ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του ΝΑΤΟ κάλεσε σήμερα το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία να βάλουν αμέσως τέλος στις συγκρούσεις στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Οι δύο πλευρές «πρέπει να σταματήσουν αμέσως τις συγκρούσεις», είπε ο Τζέιμς Απατουράι, ο ειδικός εκπρόσωπος του γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ για την περιοχή του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας. Ζήτησε επίσης να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις για μια ειρηνική επίλυση του ζητήματος. «Το ΝΑΤΟ στηρίζει τις προσπάθειες της Ομάδας του Μινσκ του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη», πρόσθεσε.

Η Ομάδα του Μινσκ, όπου συμπροεδρεύουν η Γαλλία, η Ρωσία και οι ΗΠΑ, συγκροτήθηκε το 1992 με στόχο την επίτευξη μιας ειρηνικής λύσης στο πρόβλημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Ρωσία

Την έντονη ανησυχία του για την κλιμάκωση στην περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ εξέφρασε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον πρωθυπουργό της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν.

Η τηλεφωνική αυτή επικοινωνία, που έγινε με πρωτοβουλία της Αρμενίας, «επικεντρώθηκε στην κατάσταση στη ζώνη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ανέφερε το Κρεμλίνο. «Η ρωσική πλευρά εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τις ένοπλες συγκρούσεις ευρείας κλίμακας. Σημειώθηκε ότι είναι σημαντικό τώρα να γίνει ό,τι είναι δυνατόν για να αποφευχθεί η περαιτέρω κλιμάκωση της σύγκρουσης και να σταματήσουν οι εχθροπραξίες», πρόσθεσε η υπηρεσία Τύπου του Κρεμλίνου.

Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι εξαπέλυσε «αντεπίθεση σε όλη τη γραμμή του μετώπου» στο Καραμπάχ με στόχο «να τερματιστούν οι στρατιωτικές δραστηριότητες των ενόπλων δυνάμεων της Αρμενίας».Μια ξεχασμένη σύγκρουση

Το υπουργείο Άμυνας του Καραμπάχ, από την άλλη, λέει ότι κατέστρεψε τέσσερα ελικόπτερα, 15 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και 10 αζέρικα άρματα μάχης.

Σε ένα βίντεο που δόθηκε στη δημοσιότητα από το Γερεβάν φαίνονται δύο αζέρικα άρματα που δέχονται πυρά και υψώνεται πυκνός καπνός, δίπλα σε τρία άλλα άρματα.

Το Μπακού παραδέχτηκε ότι ένα ελικόπτερό του καταρρίφθηκε, διευκρινίζοντας ότι το πλήρωμα διασώθηκε. Λέει επίσης ότι κατέστρεψε 12 αντιαεροπορικές συστοιχίες. Και ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν δημοσιοποίησε ένα βίντεο που δείχνει από ψηλά την καταστροφή τριών εχθρικών στρατιωτικών οχημάτων.

Η Αλέσια Βαρτανιάν, εμπειρογνώμονας στο International Crisis Group, εκτίμησε ότι αυτή η νέα κλιμάκωση εξηγείται κυρίως επειδή δεν υπάρχει κάποια ενεργή, διεθνής μεσολαβητική προσπάθεια για τον τερματισμό της σύγκρουσης. Αφότου ξέσπασε η πανδημία «η σύρραξη ξεχάστηκε και οι διπλωμάτες (σ.σ. μεσολαβητές) δεν πήγαν στο Μπακού και το Γερεβάν ούτε καν μετά τις συγκρούσεις του Ιουλίου», εξήγησε.Το Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι το θέατρο ενός πολέμου που ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και στοίχισε τη ζωή σε 30.000 ανθρώπους. Το Μπακού θέλει να ανακτήσει τον έλεγχο στην περιοχή αυτή, που δεν έχει αναγνωριστεί από καμία χώρα ως ανεξάρτητη δημοκρατία. Οι ειρηνευτικές συνομιλίες έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο εδώ και χρόνια. Συχνά σημειώνονται συγκρούσεις μεταξύ των αυτονομιστών και των Αζέρων, αλλά και μεταξύ Αρμενίων και Αζέρων, πιο πρόσφατα τον περασμένο Ιούλιο.

Τα τελευταία χρόνια το Αζερμπαϊτζάν χρησιμοποίησε τα έσοδα από το πετρέλαιό του για να αγοράσει όπλα. Η Αρμενία, κατά πολύ φτωχότερη χώρα, είναι ωστόσο πιο κοντά στη Ρωσία, η οποία διαθέτει μια στρατιωτική βάση στο έδαφός της. Το Γερεβάν ανήκει εξάλλου σε μια πολιτοστρατιωτική ένωση, με επικεφαλής της Ρωσία, τον Οργανισμό της Συμφωνίας Συλλογικής Ασφάλειας. Η Ρωσία, που ανταγωνίζεται την Τουρκία στην περιοχή, πουλάει όπλα και στις δύο χώρες.

Επιμέλεια: Βασίλης Τατσιόπουλος

Πηγές: ΑΠΕ, Aljazeera, Ahval, Deutsche Welle, Twitter