Είκοσι ημέρες μετά την καταστροφή στη Θεσσαλία, βρισκόμαστε εδώ, πράττοντας ό,τι είναι δυνατόν για να προσφέρουμε στήριξη στους πληγέντες μέσω της κινητοποίησης του κρατικού μηχανισμού, που όμοιά της, εν καιρώ ειρήνης, δεν έχει υπάρξει.
Ανάλογη στήριξη, όπως αυτή που προσφέρουμε στη Θεσσαλία, να είστε βέβαιοι, ότι θα προσφέρει η κυβέρνηση και σε όσους επλήγησαν από την κακοκαιρία Elias, σε όποια περιοχή της πατρίδας μας κι αν βρίσκονται.
Οι συμπολίτες μας στη Φθιώτιδα, στην Εύβοια, στην Κορινθία, στην Αργολίδα, στην Αχαΐα και όπου αλλού έχουν υποστεί ζημιές, πρέπει να αισθάνονται ασφαλείς ότι η πολιτεία είναι παρούσα και θα τους προσφέρει την απαιτούμενη στήριξη.
Όπως παρούσα θα συνεχίσει να είναι η πολιτεία και στον Έβρο, τον οποίο θα επισκεφθούμε τις επόμενες ημέρες μαζί με στελέχη του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Στη Θεσσαλία, για να επουλώσουμε τις πληγές της, ενεργοποιούμε κάθε εθνικό ή ευρωπαϊκό πόρο.
Στην προσπάθειά μας αυτή, έχουμε σύμμαχό μας και τον αρμόδιο Επίτροπο Γεωργίας, Γιάνους Βοϊτσεχόφσκι, ο οποίος θα βρίσκεται εδώ στη Θεσσαλία την Πέμπτη, 5 Οκτωβρίου, για να δει ιδίοις όμμασι τις καταστροφές.
Όπως γνωρίζετε, ένας από τους τομείς που επλήγησαν περισσότερο είναι αυτός της αγροτικής παραγωγής. Προϊόντα όπως το βαμβάκι, το καλαμπόκι, το σιτάρι, τα μήλα, τα ακτινίδια, επλήγησαν, ενώ χιλιάδες ζώα πνίγηκαν από την πλημμύρα.
Το πρώτο που είχαμε να αντιμετωπίσουμε ήταν να αποτραπεί ο υγειονομικός κίνδυνος από τα νεκρά ζώα. Και το πετύχαμε.
Ø Αναφορικά με τη διαχείριση των νεκρών ζώων, το μεγαλύτερο μέρος τους έχει περισυλλεγεί.
Έχουμε συλλέξει και διαχειριστεί (ταφή ή αποτέφρωση) περί τα 70.000 νεκρά ζώα και περί τα 110.000 πτηνά.
Σε οργανωμένες κτηνοτροφικές μονάδες, υπάρχουν ακόμα 13 μονάδες στις οποίες δεν υπάρχει δυνατότητα προσέγγισης. Οι τελευταίες βροχοπτώσεις επιβάρυναν ένα υπάρχον πρόβλημα.
Φυσικά ολοκληρώνεται και η συλλογή οικόσιτων νεκρών ζώων, αλλά και ψαριών που βρέθηκαν σε αγρούς από τους παρακείμενους ποταμούς.
Στο σημείο αυτό θέλω να ευχαριστήσω τις υπηρεσίες της Περιφέρειας Θεσσαλίας, τις κτηνιατρικές υπηρεσίες και των τεσσάρων νομών, τον Στρατό, το Πυροσβεστικό Σώμα, την ΕΛ.ΑΣ τους ιδιώτες, τους εθελοντές, αλλά και τους ίδιους τους πληγέντες κτηνοτρόφους, για την άριστη συνεργασία που συνέβαλε καθοριστικά στο να κερδίσουμε το μεγάλο αυτό στοίχημα που αφορούσε τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.
Ø Όσον αφορά τις ζημιές του φυτικού και ζωικού κεφαλαίου:
- Για το φυτική παραγωγή έχουν υποβληθεί 18.226 δηλώσεις ζημιών.
- Για το ζωικό κεφάλαιο έχουν υποβληθεί 1.352 δηλώσεις για νεκρά ζώα και 904 δηλώσεις για μελισσοσμήνη .
Σχετικά με τις προθεσμίες υποβολής δηλώσεων ζημίας:
Ο ΕΛΓΑ είναι υποχρεωμένος να θέτει προθεσμίες για να μπορεί να προχωρήσει τη διαδικασία στο επόμενο στάδιο ανάδειξης δικαιούχων αποζημίωσης και καθορισμού του ύψους των αποζημιώσεων.
Έδωσα εντολή στη διοίκηση του ΕΛΓΑ για τη διευκόλυνση των δοκιμαζόμενων παραγωγών μας, να παραταθεί κι επίσημα η προθεσμία υποβολής δηλώσεων για απώλεια φυτικής παραγωγής μέχρι και την 13η Οκτωβρίου και για τις δηλώσεις για την απώλεια φυτικού κεφαλαίου, υποδομών και γεωργο- τεχνικού εξοπλισμού, μέχρι και την 20η Οκτωβρίου.
Δηλώσεις απώλειας ζωικού κεφαλαίου θα γίνονται δεκτές έως και την 30η Σεπτεμβρίου.
Η προκαταβολή των αποζημιώσεων για το ζωικό κεφάλαιο αναμένεται να καταβληθεί το τελευταίο δεκαήμερο του Οκτωβρίου.
Ο χρόνος καταβολής της προκαταβολής για τη φυτική παραγωγή θα εξαρτηθεί από τον χρόνο ολοκλήρωσης των δηλώσεων από τους παραγωγούς. Ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, προτρέπω τους αγρότες μας να σπεύσουν άμεσα στους ανταποκριτές του ΕΛΓΑ και να υποβάλλουν δηλώσεις. Εμείς, ως πολιτεία, έχουμε κάθε διάθεση να βοηθήσουμε και γι’ αυτό έχουμε απλοποιήσει πλήρως τη διαδικασία.
Θέλω να ενημερώσω τους αγρότες, ότι η κυβέρνηση μέσα από τον συμπληρωματικό προϋπολογισμό και αναμένοντας την έγκριση από την ΕΕ για ενίσχυση του ΕΛΓΑ, θα καταβάλει τους απαιτούμενους οικονομικούς πόρους – σε πρώτη φάση περισσότερα από 100 εκατ. ευρώ- για την κάλυψη των αποζημιώσεων.
Σε ό,τι αφορά τους παραγωγούς των κλάδων που έχουν κάνει χρήση της δυνατότητας που τους παρέχει ο νόμος για εξαίρεση ασφάλισης της παραγωγής τους (π.χ. χοιροτροφία, πτηνοτροφία κ.α.), θέλω να τους ενημερώσω ότι το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μεριμνά και γι’ αυτούς. Με απόφασή μου, οι παραγωγοί που εμπίπτουν σε αυτήν την κατηγορία θα λάβουν ενίσχυση από το Αγροτικό Αποθεματικό του 2023.
Τέλος σε ό,τι αφορά στην απώλεια μηχανολογικού εξοπλισμού, θυμίζω πως αποζημιώνεται από την Κρατική Αρωγή.
Ø Αναφορικά με τη δραστηριότητα του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ, καθημερινά επιχειρούν τρία κλιμάκια επιστημόνων και συλλέγουν δείγματα για εδαφολογικές αναλύσεις ώστε να διερευνηθεί η επίδραση των πλημμυρικών φαινομένων στα εδάφη της Θεσσαλίας, και να δοθούν οι δέουσες συμβουλές προς τους παραγωγούς.
Έχει ολοκληρωθεί η πρώτη φάση του σχεδιασμού του ΕΛΓΟ. Ήδη έχουν ληφθεί 707 δείγματα για αναλύσεις, χημική σύσταση, μηχανική, βαρέα μέταλλα και έλεγχο μικροχλωρίδας. Ο πρώτος προγραμματισμός είναι συλλογή δειγμάτων από 350 περιοχές στον θεσσαλικό κάμπο.
Εφαρμογή αντίστοιχου σχεδίου δράσης από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ, αναμένεται να ξεκινήσει και στην περιοχή του Δομοκού.
Στην προσπάθεια για την ταχύτερη εργαστηριακή ανάλυση των δειγμάτων, πέραν των εργαστηρίων του ΕΛΓΟ, έχουν ενεργοποιηθεί και τα περιφερειακά εδαφολογικά εργαστήρια του ΥΠΑΑΤ, καθώς και το Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο, το οποίο εξετάζει υλικό εντομολογικής επιτήρησης από τις πληγείσες περιοχές. Εδώ να επισημάνω ότι το Μπενάκειο προτίθεται να κάνει δωρεάν φυτοπαθολογικές εξετάσεις σε δείγματα που θα στείλουν πληγέντες γεωργοί από τις καλλιέργειές τους που έχουν πλημμυρίσει.
Σημειώνουμε ότι οι πρώτες εκτιμήσεις των ερευνητών του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ είναι άκρως ενθαρρυντικές για την άμεση χρήση της πλειονότητας των εδαφών, εκτίμηση που ταυτίζεται με εκείνες του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά και του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Από τον ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ έχουν εκδοθεί οδηγοί ενεργειών προς:
– Τους γεωργούς, σχετικά με την ταχύτερη αποκατάσταση των πλημμυρισμένων εδαφών και την απομάκρυνση των φερτών υλικών σε οργανωμένους χώρους.
– Τους μελισσοκόμους, για τη διαχείριση του μελισσοκομικού υλικού
Παράλληλα, οι ανταποκριτές του εθνικού δικτύου συλλογής Αλιευτικών δεδομένων του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡΑ καταγράφουν τις ζημιές που έχουν προκληθεί σε αλιευτικά καταφύγια, σκάφη και άλλα, εξαιτίας των φερτών υλικών.
Ενώ μεταξύ, το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας (ΙΝΑΛΕ) του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, θα ξεκινήσει αύριο, Πέμπτη 28 Σεπτεμβρίου 2023 εποπτεία και δειγματοληψίες στον Παγασητικό Κόλπο.
Συγκεκριμένα, θα πραγματοποιηθούν οι παρακάτω ενέργειες:
1. Δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων θαλασσινού νερού σε τέσσερις (4) παράκτιους σταθμούς του Παγασητικού Κόλπου, με πρόσβαση από την ακτή, στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου 2023.
2. Δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων θαλασσινού νερού σε τρεις (3) σταθμούς του Παγασητικού Κόλπου με αλιευτικό σκάφος, στις 4-6 Οκτωβρίου 2023.
3. Δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων θαλασσινού νερού σε εφτά (7) σταθμούς «ανοικτής θαλάσσης» στην ευρύτερη περιοχή, στις 28 Σεπτεμβρίου μέχρι 2 Οκτωβρίου, στα όρια των χωρικών υδάτων της χώρας.
4. Δειγματοληψίες και αναλύσεις βιολογικών και μη-βιολογικών δειγμάτων σε δέκα (10) σταθμούς, με πρόσβαση από την ακτή, στις 10 έως 25 Οκτωβρίου.
Τα πρώτα αποτελέσματα των μετρήσεων πεδίου – αναλύσεων εργαστηρίου θα ανακοινωθούν εντός της πρώτης εβδομάδας του Οκτωβρίου 2023.
Σημειώνεται, ότι ήδη η Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Τμήμα Αλιευμάτων, Γάλακτος και Λοιπών Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης), έχει πραγματοποιήσει μακροσκοπικούς ελέγχους σε αλιεύματα της περιοχής και τα οποία έχουν κριθεί κατάλληλα.
Όπως επισημαίνει η αρμόδια Υπηρεσία: «Αναφορικά με τα αλιεύματα του Παγασητικού Κόλπου, σας γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει θέμα κατανάλωσής τους διότι η σάρκα των ψαριών είναι απαλλαγμένη από μικροοργανισμούς όσο το ψάρι είναι ζωντανό. Ως εκ τούτου, δεν συντρέχει λόγος απαγόρευσης αλιείας και ανησυχίας για την ασφάλεια του τροφίμου».
Ø Αναφορικά με τη δραστηριότητα του ΕΦΕΤ
Στο πλαίσιο της διασφάλισης της ορθής λειτουργίας των επιχειρήσεων τροφίμων, της προστασίας των καταναλωτών και της δημόσιας υγείας η Περιφερειακή Διεύθυνση Θεσσαλίας του ΕΦΕΤ στο διάστημα μεταξύ Δευτέρας 18/9 και Τρίτης 26/9, διενήργησε 168 επιθεωρήσεις στις εξής κατηγορίες επιχειρήσεων και εγκαταστάσεων: Χώροι σίτισης και επιχειρήσεις catering πλημμυροπαθών συμπεριλαμβανομένων των ΜΚΟ, σχολικά κυλικεία, τυροκομεία, εγκαταστάσεις επεξεργασίας κρέατος, μαζική εστίαση, κρεοπωλεία, αρτοποιεία – ζαχαροπλαστεία, χονδρικό εμπόριο – αποθήκες τροφίμων, αλευρόμυλοι, μπισκοτοποιία. Λόγω των εκτάκτων συνθηκών, οι επιθεωρήσεις ήταν συμβουλευτικού χαρακτήρα και δεν βεβαιώθηκαν πρόστιμα για μη συμμορφώσεις.
Οι περιοχές οι οποίες επισκέφθηκαν τα κλιμάκια των επιθεωρητών ήταν στους Δήμους Λαρισαίων, Τρικκαίων, Φαρκαδόνας, Σοφάδων, Καρδίτσας, Παλαμά και Μουζακίου.
Ø Αναφορικά με τις επιπτώσεις της πλημμύρας σε ορισμένους κλάδους:
Για τους παραγωγούς ακτινιδίου
Με αφορμή αιτήματα Δήμων ΠΕ Λάρισας για κατ΄ εξαίρεση συγκομιδή ακτινιδίων και λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες στις οποίες έχει περιέλθει η καλλιέργεια του προϊόντος λόγω της κακοκαιρίας daniel, δόθηκε εντολή για την άμεση έκδοση εγκυκλίου αναφορικά με την κατ’ εξαίρεση συγκομιδή ακτινιδίων στην εν λόγω Περιφερειακή Ενότητα.
Τονίζεται, ότι η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα συγκομιδής ακτινιδίων θα αφορά μόνο τα πλημμυρισμένα αγροτεμάχια της συγκεκριμένης καλλιέργειας, η συγκομιδή θα γίνει με επίβλεψη της ΔΑΟΚ, ενώ τα προϊόντα (ακτινίδια) των εν λόγω εκτάσεων θα παραμείνουν δεσμευμένα σε κατάλληλους αποθηκευτικούς χώρους υπό την ευθύνη της οικείας ΔΑΟΚ. Η αποδέσμευσή τους θα καταστεί δυνατή κατόπιν ελέγχων από τις αρμόδιες υπηρεσίες και σύμφωνα με τα προβλεπόμενα περί εμπορίας της Ενωσιακής και Εθνικής νομοθεσίας.
Για τους μελισσοκόμους
Χθες συναντήθηκα με το προεδρείο του Μελισσοκομικού Συλλόγου Λάρισας όπου διατυπώθηκε η πρόταση για σύσταση Ειδικής Επιτροπής από εκπροσώπους Μελισσοκομικών Συλλόγων και από τις τέσσερις περιφερειακές ενότητες της Θεσσαλίας. Η πρόταση αυτή έγινε αποδεκτή και έργο της Επιτροπής θα είναι η άμεση συνεργασία και συνεχής επαφή με την ηγεσία του ΥΠΑΑΤ και τις υπηρεσίες του Υπουργείου, χωρίς τη μεσολάβηση τρίτων οι οποίοι στερούνται άμεσης γνώσης των προβλημάτων της Θεσσαλίας, προκειμένου να αντιμετωπισθούν το ταχύτερο τα προβλήματα που δημιούργησαν τα πρόσφατα έντονα καιρικά φαινόμενα και να καταβληθούν άμεσα οι αποζημιώσεις. Επίσης θα υπάρχει συνεργασία του ΥπΑΑΤ με την Επιτροπή για τις όποιες απαραίτητες τροποποιήσεις πράξεων που σχετίζονται με την εφαρμογή προγραμμάτων του ΠΑΑ και του Εθνικού Φακέλου Μελισσοκομίας, καθώς και διοικητικών υποχρεώσεων των μελισσοκόμων μας.
Για τους αλιείς
Δεδομένης της αδυναμίας χρήσης των αλιευτικών εργαλείων λόγω παρουσίας πολλών φερτών υλικών(επιστρέψτε μου να σημειώσω ότι ποτέ δεν υπήρξε απαγόρευση αλιείας στον Παγασητικό πλην της ανεμότρατας για την οποία ακολουθούμε τις ημερομηνίες απαγόρευσης που προβλέπονται στο αντίστοιχο διαχειριστικό σχέδιο και καμία σχέση δεν έχει με τις πλημμύρες), οι αρμόδιες διευθύνσεις του ΥΠΑΑΤ, κατόπιν εντολής μου ετοιμάζουν σχέδιο ενίσχυσης των αλιέων Μαγνησίας και Λαρίσης, κάνοντας χρήση του χρηματοδοτικού εργαλείου deminimis.
Για τους μηλοπαραγωγούς
Όπως διαπιστώθηκε και κατά την επίσκεψη που έκανα στο Πήλιο και τις συναντήσεις που είχα στο Δημαρχείο και στα γραφεία του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ζαγοράς, υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τη δυνατότητα συγκομιδής των μήλων, αλλά διακίνησής τους από τα χωράφια στα κέντρα συλλογής.
Επίσης η καταστροφή μέρους του οδικού δικτύου του Πηλίου, έχει δημιουργήσει προβλήματα στην ομαλή λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας.
Με δεδομένα τα παραπάνω προβλήματα και την απώλεια παραγωγής που προκάλεσε η καταιγίδα, θα στηριχθούν οι μηλοπαραγωγοί μέσω του ΕΛΓΑ.
Σε ό,τι αφορά στις ζωοτροφές,
πέραν των ενεργειών της Πολιτικής Προστασίας και της Περιφέρειας, η Γενική Διεύθυνση Αποκεντρωμένων Διοικήσεων του ΥπΑΑΤ, στην οποία υπάγονται οι έλεγχοι των εταιρειών παραγωγής και εμπορίας ζωοτροφών, έχει ήδη εκκινήσει την διαδικασία συγκέντρωσης δωρεών σε ζωοτροφές.
Συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα ΠΑΑ
Από χθες ξεκίνησε από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας η πληρωμή της α΄ δόσης των επιλαχόντων Νέων Αγροτών. Στο πρόγραμμα περιλαμβάνονται και 130 νέοι δικαιούχοι της Θεσσαλίας, μαζί με δικαιούχους άλλων περιφερειών που θα πληρωθούν εντός της εβδομάδος.
Στο πλαίσιο της 3ης Πρόσκλησης του υπομέτρου 6.1, μέχρι σήμερα, περίπου 14.000 νέοι γεωργοί έχουν πληρωθεί την α’ δόση του προγράμματος ενώ έως το τέλος του Οκτωβρίου 2023 αναμένεται να πληρωθεί το σύνολο των περίπου 2.100 νέων δικαιούχων του μέτρου. Το ποσό στήριξης ανά δικαιούχο ανέρχεται σε 35.000-40.000€.
Να υπενθυμίσω ότι, μετά από εντολή μου, θα δοθεί εξάμηνη παράταση στα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα του ΠΑΑ, ενώ θα υπάρξει αυξημένη μοριοδότηση στα επόμενα προγράμματα για τις περιοχές της Θεσσαλίας, Φθιώτιδας, Έβρου και Ρόδου. Επίσης θα υπάρξει πρόνοια για αύξηση κονδυλίων στα Σχέδια Βελτίωσης που έχουν κατατεθεί για αξιολόγηση από τις συγκεκριμένες περιοχές.
Όπως διαπιστώνετε, η Κυβέρνηση – και μέσω των δράσεων που αναπτύσσει το ΥΠΑΑΤ- εξαντλεί κάθε δυνατότητα και αξιοποιεί κάθε πόρο εθνικό ή ευρωπαϊκό για τη στήριξη των πληγέντων.
Υλοποιώντας τις εντολές του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, συνεχίζουμε να είμαστε εδώ, και θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε στο πλευρό των κατοίκων και των αγροτών της Θεσσαλίας, μέχρι να ξαναβρεί η ζωή την κανονικότητά της και να βάλουμε σε εφαρμογή το πρόγραμμα ανασυγκρότησης της Περιφέρειας. Είμαστε αποφασισμένοι να μετατρέψουμε την κρίση σε ευκαιρία και θα το πράξουμε.