Ένας συνδυασμός τακτικής φυσικής δραστηριότητας και σημαντικά μειωμένου χρόνου καθιστικής ζωής μπορεί να περιορίσει σημαντικά τον αυξημένο κίνδυνο που διατρέχουν οι μεγάλοι σε ηλικία άνθρωποι που περνούν πολλές ώρες της ημέρας του ξαπλωμένοι ή καθιστοί, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη
Ακόμα και με τακτική φυσική δραστηριότητα, οι μεγάλες σε ηλικία γυναίκες (50-79 ετών) που περνούν πολλές ώρες καθιστές, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας τόσο σοβαρής ώστε να χρειαστούν νοσηλεία, υποστηρίζει έρευνα που δημοσιεύθηκε στο Circulation: Heart Failure.
«Για την πρόληψη της καρδιακής ανεπάρκειας, χρειάζεται να προωθήσουμε τα συχνά διαλείμματα στην παρατεταμένη καθιστική συμπεριφορά, πλέον της προσπάθειας για αυξημένα επίπεδα φυσικής δραστηριότητας. Πολύ λίγες μελέτες έχουν δημοσιευθεί σχετικά με τον χρόνο του καθισιού και τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας και ακόμα λιγότερες εκείνες που επικεντρώνονται στις μεγαλύτερες γυναίκες, στις οποίες τόσο η καθιστική συμπεριφορά όσο και η καρδιακή ανεπάρκεια είναι αρκετά συχνές», αναφέρει σχετικά ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και αναπληρωτής καθηγητής επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Buffalo, Δρ. Michael J. LaMonte.
Για να προσδιορίσουν αν ο αυξημένος χρόνος καθισιού αύξανε τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας στις μεγαλύτερες γυναίκες, οι ερευνητές εξέτασαν τα αρχεία σχεδόν 81.000 μετεμμηνοπαυσιακών γυναικών (μέσης ηλικίας 63 ετών) από την Πρωτοβουλία για την Υγεία της Γυναίκας. Οι συμμετέχουσες ανέφεραν τον χρόνο που περνούσαν καθημερινά καθιστές, ξαπλωμένες ή σωματικά δραστήριες.
Οι ερευνητές χώρισαν τις γυναίκες σε κατηγορίες σύμφωνα με τον συνολικό ημερήσιο χρόνο καθισιού (καθιστές και ξαπλωμένες) σε 6,5 ώρες ή λιγότερο, 6,6-9,5 ώρες και περισσότερες από 9,5 ώρες. Επίσης, υπολογίστηκε και ο συνολικός αριθμός των ωρών καθημερινά που περνούσαν μόνο καθιστές σε 4,5 ώρες ή λιγότερο, 4,6-8,5 ώρες και περισσότερες από 8,5 ώρες. Καμία από τις συμμετέχουσες δεν είχε διαγνωσθεί με καρδιακή ανεπάρκεια κατά την έναρξη της μελέτης και όλες μπορούσαν να περπατήσουν τουλάχιστον ένα οικοδομικό τετράγωνο χωρίς κάποια βοήθεια.
Όπως αναδείχθηκε από τα αποτελέσματα, κατά τη διάρκεια των εννέα ετών της παρακολούθησης, 1.402 γυναίκες νοσηλεύθηκαν λόγω καρδιακής ανεπάρκειας. Συγκριτικά με τις γυναίκες που ανέφεραν πως περνούσαν λιγότερες από 6,5 ώρες την ημέρα να καθιστές ή ξαπλωμένες, ο κίνδυνος νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια ήταν:
- 15% υψηλότερος στις γυναίκες που περνούσαν 6,6-9,5 ώρες την ημέρα καθιστές ή ξαπλωμένες
- 42% υψηλότερος στις γυναίκες που περνούσαν περισσότερες από 9,5 ώρες την ημέρα καθιστές ή ξαπλωμένες
Συγκριτικά με τις γυναίκες που ανέφεραν ότι κάθονταν για λιγότερες από 4,5 ώρες κάθε ημέρα, ο κίνδυνος νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια ήταν:
- 14% υψηλότερος στις γυναίκες που κάθονταν 4,6-8,5 την ημέρα και
- 54% υψηλότερος για τις γυναίκες που κάθονταν περισσότερες από 8,5 ώρες την ημέρα.
«Τα ευρήματα αυτά συμφωνούν και με άλλες μελέτες επιβεβαιώνοντας ότι οι άνθρωποι που περνούν περισσότερο χρόνο της ημέρας τους καθιστοί έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν χρόνιες παθήσεις όπως ο διαβήτης, η υψηλή αρτηριακή πίεση, έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο και πρόωρο θάνατο από καρδιακές παθήσεις και άλλες αιτίες», επισημαίνει ο Δρ. LaMonte.
Ο συσχετισμός ανάμεσα στον χρόνο του καθισιού και τον κίνδυνο νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια παρέμεινε, μάλιστα, και μετά την προσαρμογή των δεδομένων σε γνωστούς παράγοντες κινδύνους για την ασθένεια όπως η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης, η παχυσαρκία και προηγούμενο καρδιακό επεισόδιο. Σημαντικό εύρημα είναι ότι ο συσχετισμός ανάμεσα στον περισσότερο χρόνο καθισιού και τον υψηλότερο κίνδυνο νοσηλείας για καρδιακή ανεπάρκεια βρέθηκε ακόμα και στην υπο-ομάδα των γυναικών που ήταν πιο δραστήριες σωματικά και πληρούσαν τα επίπεδα συνιστώμενης δραστηριότητας.
«Το μήνυμά μας είναι απλό: κινηθείτε περισσότερο, καθίστε λιγότερο. Ανέκαθεν δίναμε έμφαση στην προώθηση ενός σωματικά δραστήριου τρόπου ζωής για την καρδιακή υγεία και συνεχίζουμε να το κάνουμε. Ωστόσο, η μελέτη μας δείχνει με σαφήνεια ότι πρέπει, επίσης, να αυξήσουμε τις προσπάθειές μας ώστε να μειώσουμε τον χρόνο που περνάμε καθιστοί κάθε ημέρα και να ενθαρρύνουμε τους ενηλίκους να διακόπτουν συχνά την καθιστική τους συνήθεια. Αυτό δεν απαιτεί απαραίτητα μια παρατεταμένη φυσική δραστηριότητα, αλλά απλώς την όρθια στάση για πέντε λεπτά ή την κίνηση για δύο μέτρα σε ένα χώρο. Δεν έχουμε επαρκείς ενδείξεις για την καλύτερη προσέγγιση όσον αφορά στη διακοπή του χρόνου του καθισιού. Αυξανόμενα δεδομένα, όμως, υποδεικνύουν ότι οι καθημερινές δραστηριότητες όπως το να ανεβαίνουμε τα σκαλιά στο σπίτι αποτελούν σημαντική πτυχή της πρόληψης των καρδιαγγειακών παθήσεων και της υγιούς γήρανσης», καταλήγει ο Δρ. LaMonte.
Παρόλο που η ανάλυση περιελάμβανε μόνο μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, τα ευρήματα είναι παρόμοια με αυτά που αναδείχθηκαν από άλλη μελέτη και είναι πιθανό να μπορούν να γενικευθούν και στους άνδρες. Επειδή η μελέτη ήταν παρατηρητική, δε μπορεί να επιβεβαιώσει σχέση αιτίου-αποτελέσματος ανάμεσα στον χρόνο του καθισιού και τον κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. Επιπλέον, ήταν περιορισμένη λόγω της αξιολόγησης του χρόνου του καθισιού μέσω ερωτηματολογίου και όχι μιας wearable συσκευής που παρακολουθεί την κίνηση. Τέλος, οι ερευνητές σημειώνουν ότι μπόρεσαν να βρουν σημαντικά αυξημένο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας ακόμα και μετά τον στατιστικό έλεγχο για συνυπάρχοντες παράγοντες, πράγμα που αυξάνει την αυτοπεποίθησή τους σχετικά με την ακρίβεια της κατεύθυνσης και του μεγέθους του συσχετισμού που μετρήθηκε.