Μια διεθνής συλλογική εικαστική δράση
Μαρία Παπατζέλου, Βάγια Πολίτη, Everett Kennedy Brown, Masashi Nakamura, Σταύρος
Παρχαρίδης
25.09 – 15.11.2020
δες, αιωρείται
της ζωής η άκρη ψάχνει,
ντύνει το σώμα
(Σταύρος Παρχαρίδης, χαϊκού και φωτογραφία)
Όλα ξεκίνησαν πριν από δύο χρόνια . Τότε μια ομάδα εικαστικών από τη Θεσσαλονίκη παρουσίασαν στο πλαίσιο του Thessart στη Θεσσαλονίκη το project Yakumo Koizumi : Where clouds are born…Η επέτειος των 170 χρόνων από τη γέννηση του Λευκάδιου Χέρν , του Ιρλανδοελληνικής καταγωγής συγγραφέα, γνωστό με το ιαπωνικό όνομα Γιάκουμο Κοϊζούμι που θεωρείται μέχρι σήμερα ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς της χώρας,ήταν μία αφορμή για ένα άλλο πρωτότυπο καλλιτεχνικό ταξίδι που ένωσε δημιουργούς από την Ελλάδα, , την Αγγλία, το Βέλγιο. την Αμερική, μέχρι την Ιαπωνία…
Ελλάδα-Ιαπωνία κι αντίστροφα . Πέρυσι γιορτάστηκαν τα 120 χρόνια φιλίας των δύο χωρών και έγιναν πολλές αναφορές στις παρόμοιες κοσμολογικές αντιλήψεις των Ελεατών Φιλοσόφων με το Ζεν και την θρησκευτική προσέγγιση του Σιντοϊσμού.
Το ταξίδι στην Ιαπωνική κουλτούρα συνεχίζεται με έναν ιδιότυπο τρόπο. Αυτή τη φορά σημεία αναφοράς της έμπνευσης είναι ένα κιμονό, αυτό που δημιούργησε η Μαρία Παπατζέλου και το χειροποίητο εικαστικό βιβλίο της Βάγιας Πολίτη .
Το κιμονό της Μαρίας Παπατζέλου (ύψος 1.60) με ζωγραφισμένα και επικολλημένα θραύσματα από χάρτες , και ζώνη Obi, με φύλλα χρυσού, φτιαγμένο από χειροποίητο ιαπωνικό παραδοσιακό χειροποίητο χαρτί Washi αιωρείται ανοιχτό, το σώμα απόν, αλλά παρόν ως υπαινιγμός με το ανάγλυφο αποτύπωμά του στο ρούχο. Όπως πολλά από τα πολύτιμα παραδοσιακά ενδύματα διαφόρων πολιτισμών, το κιμονό αναδεικνύει το γυναικείο σώμα κρύβοντάς το, το ομορφαίνει καταπιέζοντάς το – όντας στενό, περιορίζει τις κινήσεις και την αναπνοή καθώς η ζώνη δένεται σφιχτά ακριβώς πάνω στο διάφραγμα. Για να χωρέσει στην ομορφιά του κιμονό, η γυναίκα γίνεται αργή και ήσυχη -άρα υπάκουη- και στη μεταμόρφωση αυτή θα πρέπει να επινοήσει εκ νέου τον εαυτό της. Το πολύτιμο ρούχο γίνεται το δεύτερο δέρμα της, σχεδόν η ταυτότητά της, ένα σύμβολο μαζί και ένα συμβόλαιο ανάμεσα σε εκείνη και τον κοινωνικό ρόλο που η ιστορία, μέσω της παράδοσης, της ζητά να ενδυθεί.
Το λευκό Washi Κιμονό, διάφανο και εύθραυστο, σαν δεύτερο δέρμα, στέκεται ανοιχτό σαν πληγή αλλά και σαν μητρική αγκαλιά. Απέναντι, η ζώνη Obi ως ένας χρυσός διάδρομος που ενώνει μύθους και χρόνους, αλλά και σύμβολο των κοινωνικών δεσμεύσεων με τις οποίες η Ιστορία δένει τη γυναίκα.
Ο πυρήνας της δράσης Προλεγόμενες. «Ιστορίες που ντύθηκε το σώμα» εξελίσσεται γύρω από τον «διάλογο» μεταξύ του λευκού Washi κιμονό της Μαρίας Παπατζέλου και του εικαστικού βιβλίου της Βάγιας Πολίτη.
Πρόκειται για ένα βιβλίο εμπνευσμένο από την απαγορευμένη συλλογή του Louis Medard «Περί κολάσεως των γυναικών» , αφηγείται μια άλλη εκδοχή του κουτιού της Πανδώρας, ανακυκλώνοντας έργα της ευρωπαϊκής ιστορίας της τέχνης ,ενώ ταυτόχρονα διαπραγματεύεται τις αναπαραστάσεις του θηλυκού. Στο βιβλίο παρουσιάζονται δώδεκα επικολλήσεις , οκτώ δίπτυχα και τέσσερα τρίπτυχα . «Δεν κατασκεύασα νέες εικόνες. Ανακύκλωσα, αποδόμησα, επανατοποθέτησα σε ένα νέο συγκείμενο κάποια έργα της ιστορίας της τέχνης, συνδυάζοντας ψηφιακή επεξεργασία και παραδοσιακές τεχνικές εικονογράφησης. Το κουτί της Πανδώρας που προτείνω λοιπόν είναι η συνάντηση δύο συλλογών: του γραπτού υλικού «Περί κολάσεως των γυναικών» του Louis Medard και του προσωπικού μου εικονογραφικού υλικού Όψεις του Θηλυκού», λέει η Βάγια Πολίτη.
Το γυναικείο σώμα πλάθεται χωρίς τέλος μέσα από μύθους , παραδόσεις, την κουλτούρα της καθημερινότητας που το ντύνουν με κοινωνικούς ρόλους, επιθυμίες, απαγορεύσεις, προσταγές, όνειρα, αμφισβητήσεις , ανάγκες, προοπτικές…
Αυτή η πολύσημη δυνατότητα του γυναικείου σώματος αποτυπώνεται μέσα από τις φωτογραφίες τριών ανδρών καλλιτεχνών που συμμετέχουν στην έκθεση: Του Everett Kennedy Brown του ανθρώπου που έχει φωτογραφίσει τους «φύλακες της ψυχής της Ιαπωνίας» όπως χαρακτηρίζει ο ίδιος τις παλιές οικογένειες της Ιαπωνίας, του ιάπωνα φωτογράφου ερευνητή και συγγραφέα Masashi Nakamura, και του σκηνοθέτη, φωτογράφου και ηθοποιού Σταύρου Παρχαρίδη.
Η έκθεση εντάσσεται στις δράσεις του μουσείου για τον διεθνή εορτασμό «Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς» με θέμα για το 2020: «Πολιτιστική Κληρονομιά και Εκπαίδευση: η διά βίου μάθηση» και πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Ιαπωνίας στην Ελλάδα , με την υποστήριξη του Γαλλικού Ινστιτούτου Θεσσαλονίκης.
