Έξι Rafale μέχρι το τέλος του 2021, άλλη μια εξάδα στο τέλος του 2022 και τα τελευταία έξι στο τέλος του 2023 προβλέπει η συμφωνία με το Παρίσι – Στα €2,32 δισ. το κόστος της αγοράς των 18 μαχητικών με τα όπλα τους
Σήμερα το απόγευμα στις 17:00 είναι η προγραμματισμένη ώρα έναρξης της κοινοβουλευτικής συζήτησης για την σύμβαση αγοράς των 18 γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών τύπου Rafale, με τα οποία θα ενισχυθεί σημαντικά η δύναμη της Πολεμικής Αεροπορίας. Η συζήτηση στην επιτροπή αναμένεται να διαρκέσει δύο ημέρες και την Πέμπτη 14 Ιανουαρίου προβλέπεται η ψήφιση της συμφωνίας από την Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων.
Επειτα από διαπραγματεύσεις, συμφωνήθηκε η παράδοση των έξι πρώτων -μεταχειρισμένων- Rafale να ξεκινήσει έξι μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης με ρυθμό αφίξεων ένα το μήνα. Το πρώτο Rafale αναμένεται να παραδοθεί στην Πολεμική Αεροπορία Ιούλιο με Αύγουστο του 2021 και κάθε μήνα αναμένεται να εντάσσεται κι από ένα μαχητικό. Στη συμφωνία προβλέπεται ότι το 2022 θα αρχίσει η παράδοση των έξι καινούριων Rafale (δύο διθέσια και τέσσερα μονοθέσια). Η παραλαβή των έξι καινούριων Rafale αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί 25 μήνες μετά την υπογραφή της σύμβασης, δηλαδή τον Ιανουάριο με Φεβρουάριο του 2023. Τα τελευταία έξι μεταχειρισμένα Rafale αναμένεται να παραδοθούν μέσα στο 2023 και συγκεκριμένα από τον 26ο μέχρι τον 31ο μήνα μετά την ενεργοποίηση της συμφωνίας, δηλαδή από τον Μάρτιο μέχρι τον Αύγουστο του 2023 οπότε προβλέπεται να παραληφθεί το 18ο και τελευταίο γαλλικό μαχητικό αεροσκάφος. Τα δύο από τα 12 μεταχειρισμένα Rafale θα είναι διθέσια και τα άλλα 10 θα είναι μονοθέσια, από τα αεροσκάφη που σήμερα είναι ενταγμένα στη γαλλική πολεμική αεροπορία.
Αν τηρηθούν τα συμφωνηθέντα, η Πολεμική Αεροπορία προσδοκά να διαθέτει έξι ετοιμοπόλεμα δικινητήρια μαχητικά αεροσκάφη στο τέλος του 2021, 12 στο τέλος του 2022 και 18 το καλοκαίρι του 2023.
Ρήτρες καθυστέρησης
Το κόστος για την αγορά των 12 μεταχειρισμένων και των έξι καινούριων Rafale που θα ενταχθούν στην 332 Μοίρα της Πολεμικής Αεροπορίας στην Τανάγρα μαζί με τα όπλα, ανταλλακτικά και άλλα υλικά τους ανέρχεται σε €2,32 δισ. -τίμημα που θα εισπράξουν οι Γάλλοι πωλητές χωρίς τις κρατήσεις. Για τα 18 αεροσκάφη προβλέπεται να εκταμιευθούν €1,92 δισ. και ακόμη €400 εκατ. θα δοθούν για την αγορά των όπλων τους. Η αποπληρωμή του προγράμματος θα ξεκινήσει από την αρχή του 2021. Η χρηματοδότηση που συμφωνήθηκε με τους Γάλλους κατασκευαστές προβλέπει την εκταμίευση του 30% του συνολικού τιμήματος ως προκαταβολή και την πληρωμή επιπλέον 30% επί της συνολικής αξίας της αγοράς των Rafale μέσα σε έξι μήνες από την ενεργοποίηση του προγράμματος. Πρακτικά, το ελληνικό δημόσιο θα έχει καταβάλει στους Γάλλους €1,392 δισ. μέχρι τον Ιούλιο του 2021, όταν και η Πολεμική Αεροπορία θα παραλαμβάνει το πρώτο από τα 18 Rafale.
Οι γαλλικές εταιρείες Dassault Aviation, Thales DMS France και SafranAircraft Engines δήλωσαν ότι δεν είχαν πρόθεση να εκδώσουν εγγυητικές επιστολές Οι κατασκευάστριες εταιρείες ζήτησαν τον καθορισμό ανώτατου ορίου προστίμου το οποίο πρότειναν να ανέρχεται στο ύψος του 6% της αξίας των εκπρόθεσμα παραδοτέων υλικών, χωρίς την επιβολή επιτοκίου επί της προκαταβολής και των ενδιάμεσων πληρωμών.
Σε χρόνο ρεκόρ οι διαπραγματεύσεις των τριών συμβάσεων για τα Rafale
Έπειτα από περίπου τέσσερις μήνες διαπραγματεύσεων μεταξύ του υπουργείου Εθνικής Άμυνας και των γαλλικών εταιρειών «Dassault Aviation» και «MBDA France», οι τρεις εμπορικές συμφωνίες έχουν οριστικοποιηθεί και αφού εγκριθούν από την Βουλή των Ελλήνων αναμένεται να υπογραφούν επισήμως από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και τους εκπροσώπους των γαλλικών εταιρειών.
Η 1η σύμβαση αφορά την προμήθεια 18 αεροσκαφών Rafale με αντισυμβαλλόμενη την κατασκευάστρια εταιρεία Dassault, η 2η σύμβαση αφορά την εν συνεχεία υποστήριξη των μαχητικών αεροσκαφών με ανταλλακτικά και αντισυμβαλλόμενες της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων είναι οι εταιρείες Dassault Aviation, Thales DMS France και SafranAircraft Engines. Η 3η σύμβαση θα συνομοληθεί μεταξύ της ΓΔΑΕΕ από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και της MBDA France και θα αφορά τα όπλα που θα ενσωματωθούν στα μαχητικά αεροσκάφη Rafale. Για το συμβόλαιο αγοράς των πυραύλων αέρος-αέρος Meteor και επαναπιστοποίησης των πυραύλων Mica, Scalp και Exocet που θα μπορούν να χρησιμοποιούνται τόσο από τα Mirage 2000-5 της Πολεμικής Αεροπορίας όσο και από τα καινούρια Rafale, έχει προβλεφθεί η καταβολή 400 εκατομμυρίων ευρώ σε διάστημα έξι ετών από την υπογραφή της σύμβασης. Στο ερώτημα πόσους πυραύλους αέρος-αέρος Meteor θα προμηθευτεί η Ελλάδα δεν υπάρχει επίσημη απάντηση, αφού οι όροι των τριών εμπορικών συμβάσεων με τους Γάλλους συμφωνήθηκε να μην αναρτηθούν στο διαδίκτυο. Οι πύραυλοι αέρος-αέρος Meteor, τεχνολογίας Ramjet, έχουν ακτίνα δράσης 110 χιλιόμετρα, μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητα τουλάχιστον πέντε φορές μεγαλύτερη από τους άλλους πυραύλους αέρος-αέρος και σε περίπτωση dogfight έχουν τη δυνατότητα να πλήξουν περισσότερα του ενός εχθρικά μαχητικά αεροσκάφη. Η πολλαπλάσια εμβέλεια των πυραύλων Meteor και η ακτίνα της λεγόμενης «no escape zone» στα 60 χιλιόμετρα ουσιαστικά δεν δίνουν δυνατότητα διαφυγής στους αντίπαλους πιλότους.
Από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας αναφέρουν ότι για πρώτη φορά η συμφωνία δεν αφορά μόνο τα μαχητικά αεροσκάφη αλλά περιλαμβάνει τόσο την σύμβαση αγοράς των όπλων όσο και την σύμβαση εν συνεχεία υποστήριξης με ανταλλακτικά και υλικά (Follow on Support), ώστε να μην διαπιστωθούν στο μέλλον τα τρομακτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Πολεμική Αεροπορία τους τελευταίους μήνες με τη διαθεσιμότητα των γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών λόγω έλλειψης ανταλλακτικών.
Οι πύραυλοι Mica, Scalp και Exocet υπάρχουν σήμερα στο οπλοστάσιο της Πολεμικής Αεροπορίας και αναμένεται να επαναπιστοποιηθούν για κοινή χρήση τόσο από τα Mirage 2000-5 όσο και από τα νέα Rafale. Οι πύραυλοι Scalp, τύπου cruise, είναι ένα στρατηγικού χαρακτήρα όπλο με επίσημη εμβέλεια 350 χιλιόμετρα.
Οριστικοποίηση της συμφωνίας με διαδικασίες express
Έπειτα από μια υπερδεκαετή περίοδο αφοπλισμού των ενόπλων δυνάμεων, η αδράνεια ξεπεράστηκε και οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Εθνικής Άμυνας κινήθηκαν ταχύτατα για την ολοκλήρωση των τριών συμβάσεων για την αγορά των Rafale. Στις 19 Αυγούστου του 2020, το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας απέστειλε στην εταιρεία Dassault αίτημα για παροχή τιμών και διαθεσιμότητας. Την 1η Σεπτεμβρίου οι γαλλικές εταιρείες Dassault και MBDA γνωστοποίησαν την εμπορική προσφορά τους για τα αεροσκάφη και τα όπλα τους. Στις 14 Σεπτεμβρίου εκπρόσωποι της Γενικής Διεύθυνσης Εξοπλισμών είπαν στους Γάλλους της Dassault ότι το πρώτο Rafale πρέπει να έχει παραδοθεί το αργότερο στις αρχές Ιουλίου του 2021. Μία εβδομάδα αργότερα ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις με την Dassault για την σύνταξη αμοιβαία αποδεκτού σχεδίου σύμβασης. Στις 29 Οκτωβρίου το Ανώτατο Αεροπορικό Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της έγκρισης της «αναγκαιότητας-σκοπιμότητας ενεργοποίησης του υποπρογράμματος προμήθεια αεροσκαφών Rafale και συναφούς εξοπλισμού». Στις 30 Οκτωβρίου το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων γνωμάτευσε για την αναγκαιότητα ενεργοποίησης του προγράμματος των Rafale. Στις 18 Νοεμβρίου του 2020 η Γενική Διεύθυνση Εξοπλισμών συγκρότησε την επιτροπή διαπραγματεύσεων. Μόλις 20 ημέρες αργότερα, στις 8 Δεκεμβρίου, ο πρόεδρος της επιτροπής διαπραγματεύσεων υπέρβαλε το πρακτικό υπ’ αριθμόν 4 της επιτροπής στο οποίο περιλαμβάνονταν τα κοινά συμφωνηθέντα σχέδια σύμβασης για την προμήθεια των 18 Rafale, των όπλων τους και την εν συνεχεία υποστήριξη των μαχητικών αεροσκαφών. Αφού οι τρεις συμβάσεις επισημοποιηθούν με τις υπογραφές του γενικού διευθυντή Αμυντικών Εξοπλισμών και των εκπροσώπων των γαλλικών εταιρειών,θα κατατεθούν στη Βουλή προς έγκριση και έτσι οι εμπορικές συμφωνίες θα αποκτήσουν την ισχύ νόμου.
«Game changer» στο Αιγαίο τα Rafale
Με την απόκτηση των μαχητικών αεροσκαφών Rafale, η δύναμη πυρός της Πολεμικής Αεροπορίας αναμένεται να πολλαπλασιαστεί.
Τα προηγμένα συστήματα των Rafale συνδυαστικά προσφέρουν αεροπορική υπερχοή. Το πακέτο αισθητήρων ραντάρ Aesa και το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου Spectra, που θεωρείται το κορυφαίο διαθέσιμο σύστημα στον κόσμο, βοηθούν τους χειριστές των Rafale να εντοπίζουν και να στοχοποιούν εχθρικά αεροσκάφη από μεγαλύτερη απόσταση. Το σύστημα ηλεκτρονικού πολέμου παρέχει δυνατότητα ενεργού stealth που επιτρέπει στον πιλότο του γαλλικού μαχητικού να κάνει jamming στο αντίπαλο αεροσκάφος χωρίς το ραντάρ του εχθρικού μαχητικού να καταλαβαίνει ότι στην περιοχή υπάρχει άλλο τζετ. Ως δικινητήριο αεροσκάφος, απέναντι σε μονοκινήτηρια μαχητικά όπως τα F-16, το Rafale έχει πλεονέκτημα. Μπορεί να εκτελεί με μεγαλύτερη άνεση αποστολές συνοδείας ενώ παράλληλα έχει τον χρόνο να εμπλέκεται σε αερομαχίες, προσφέροντας σε άλλα φίλια μονοκινητήρια αεροσκάφη τον χρόνο για να εκτελέσουν την αποστολή τους. Όπως και τα τελευταίων τύπων F-16, το Rafale έχει το λεγόμενο Link-16 με το οποίο μπορεί να ανταλλάσει εικόνα σε πραγματικό χρόνο με αεροσκάφη έγκαιρης προειδοποίησης, πολεμικά πλοία, πυροβολαρχίες αντιαεροπορικών Patriot ακόμη κι αν χρειάζεται να πετάξει με κλειστό το ραντάρ του. Κατί εξίσου σημαντικό είναι ότι τα Rafale θα μειώσουν σημαντικά την αποτελεσματικότητα των τουρκικών ιπτάμενων ραντάρ και τάνκερ. Κι αυτό διότι, λόγω της εμβέλειας των όπλων των γαλλικών μαχητικών, τα τουρκικά αεροσκάφη θα είναι υποχρεωμένα να κινούνται πολύ πιο μακριά απ’ ότι έχουν συνηθίσει έστω να μην μπαίνουν στις παραμέτρους βολής των Rafale.