του Γεωργίου Πισσαλίδη
Σαν σήμερα στις 14 Ιουνίου 1936 πεθαίνει ένα από τα μεγαλύτερα μυαλά της Αγγλίας του 20ου αιώνα (αλλά άγνωστος σχετικά στην Ελλάδα) ο Γκίλμπερτ Κήθ Τσέστερτον.
Υπήρξε λογοτέχνης, ποιητής, δημοσιογράφος, κριτικός τέχνης και λογοτεχνίας, λαϊκός θεολόγος, χριστιανός απολογητής, καλόκαρδος χιουμορίστας, “πριγκηπας των παράδοξων αποφθεγμάτων” και πιο γνωστός στην Ελλάδα για τις αστυνομικές ιστορίες του Πατέρα Μπράουν.
Αρνούμενος να καταταχθεί είτε στους προοδευτικούς είτε στους συντηρητικούς (που και τους δύο τρόλλαρε καλόκαρδα), ο Τσέστσερτον ήταν ενεργό μέλος των Ουίγων, αλλα οι πολιτικές του απόψεις σήμερα μάλλον θα τοποθετούντο σε αυτές του Παραδοσιοκρατικού Συντηρητισμού (κάτι που ισχύει επίσης για τον έργο του Τζων Ράσκιν). Έχει μείνει διάσημος για τις εβδομαδιαίες συναντήσεις/ αντιπαραθέσεις με τον “φιλικό εχθρό” Τζώρτζ Μπέρναρντ Σω, όπου κυριαρχούσε ένα ευχάριστο και ήπιο κλίμα και με νικητή πάντα τον ΤΣΕΣΤΕΡΤΟΝ
Photo: Getty Images
Όπως και ο Ουίλλιαμ Μόρρις, έτσι και ο Τσέστερτον ήταν λάτρης του Μεσαίωνα και νοσταλγός των Μεσαιωνικών Συντεχνιών που ουσιαστικά διαλύθηκαν τον 19ον αιώνα.
Υπήρξε ιδρυτής του οικονομικού, ηθικού και κοινωνικού κινήματος του Διανεμισμού, όρος που σημαίνει εξάπλωση σε όσο γίνεται περισσότερα χέρια των μέσων παραγωγής (ελεύθεροι επαγγελματίες, μικρομεσαίες οικογενεακές και συνεταιριστικές επιχειρήσεις). Αυτή η εξάπλωση συνοδεύεται από αποκέντρωση η λατρεία του μικρού σε οικονομία, πολιτική και κοινωνία σε συνδυασμό με παραδοσιακές απόψεις, αυτό που αργότερα αποκαλέσθηκε εναλλακτική οικονομία και επανατοποθέτηση της οικογένειας και όχι του ατόμου στο κέντρο της οικονομίας και της κοινωνίας. Ο διανεμισμός αποτελούσε μια τρίτη εναλλακτική λύση απέναντι στον υπερκαπιταλισμό και τον κομμουνισμό (αλλά και την παρεμβατικότητα του Κεϋνσιανισμού η του κοινωνικού κράτους)
Ο Τσέστερτον ήταν μια φωνή λογικής (Τhe Outline of Sanity αποκαλείται το κλασσικό του βιβλίο) σε μια θορυβώδη εποχή που από την μια πλευρά κυριαρχούσαν οι Φαβιανιστές Σοσιαλιστές του Σω και από την άλλη οι φασίστες του Μόσλεϋ. Ο θάνατος του στέρησε από τον Διανεμιστικό Σύλλογο (που μετρούσε στις τάξεις του τον Έλιοτ και τον Τόλκιν) το πιο πειστικό και μάχιμο μέλος του
Οι ιδέες του θα επηρέαζαν αργότερα το “Το Μικρό είναι όμορφο” του Σουμάχερ, την Χριστιανοδημοκρατία πριν γίνει θατσερική και την νομοθεσία ενάντια στα τραστ. Οι βιογράφοι του σήμερα τον θεωρούν συνεχιστή μεγάλων παραδοσιοκρατών συγγραφέων της Βικτοριανής εποχής, όπως ο Μάθιου Άρνολντ, ο Τόμας Καρλάυλ, ο Καρδινάλιος Τζων Χένρυ Νιούμαν και ο Τζων Ράσκιν