Νέα ερώτηση για τις Γωνιές Ανακύκλωσης του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης», κατέθεσαν τριάντα έξι (36) βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, με πρωτοβουλία του Σωκράτη Φάμελλου, τομεάρχη Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βουλευτή Β’ Θεσσαλονίκης. Όπως έχει καταγγελθεί στο παρελθόν, η πρόσκληση για τις Γωνιές Ανακύκλωσης περιέχουν φωτογραφικές διατάξεις εις βάρος του ανταγωνισμού, του δημοσίου οφέλους και της ανακύκλωσης. Όπως όμως αναδεικνύουν στη νέα ερώτηση οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, η πρόσκληση για «Χωριστή Συλλογή Βιοαποβλήτων, Γωνιές Ανακύκλωσης και Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων» έρχεται πλέον σε αντίθεση και με τον πρόσφατο νέο νόμο για την ανακύκλωση 4819/2021. Για το λόγο αυτό απαιτείται να ανακληθεί άμεσα η πρόσκληση και να επανασχεδιαστεί το πρόγραμμα με εξοπλισμό που έχουν ανάγκη οι Δήμοι και οι πολίτες της χώρας.
Πρόκειται για την τέταρτη κατά σειρά κοινοβουλευτική ερώτηση του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ για το θέμα, καθώς σε όλες τις προηγούμενες ερωτήσεις (1829/17-11-2020, 3623/460/27-1-2021 και 6363/29-4-2021) δε δόθηκαν ικανοποιητικές απαντήσεις από τα αρμόδια Υπουργεία Εσωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Σε όλες τις προηγούμενες ερωτήσεις, ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είχε επισημάνει ότι η εν λόγω πρόσκληση δεν εξαιρεί ρητά τον εξοπλισμό χωριστής συλλογής που θα έπρεπε να παρέχεται χωρίς κόστος από τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) προς τους Δήμους, και ότι οι φωτογραφικές περιγραφές εξοπλισμού της εν λόγω πρόσκλησης παραπέμπουν απευθείας στον εξοπλισμό που χρησιμοποιεί συγκεκριμένο ΣΕΔ συσκευασιών.
Πλέον, λόγω και της πρόσφατης αλλαγής του θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση αποβλήτων και την ανακύκλωση, με το Ν. 4819/2021, απαιτείται άμεσα η τροποποίηση της εν λόγω πρόσκλησης, με ρητή εξαίρεση του εξοπλισμού χωριστής συλλογής για τα υλικά συσκευασίας, καθώς η παροχή εξοπλισμού (ή κάλυψη του αντίστοιχου κόστους εξοπλισμού) είναι υποχρέωση των Συστημάτων και δεν παρέχεται η δυνατότητα στους ΟΤΑ να διαμορφώσουν δικά τους σχέδια εναλλακτικής διαχείρισης.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της ερώτησης
Υποχρέωση τροποποίησης και ανάκλησης προσκλήσεων του προγράμματος Αντώνης Τρίτσης λόγω αλλαγής του θεσμικού πλαισίου ανακύκλωσης με τον πρόσφατο νόμο 4819/21
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με πολλαπλές ερωτήσεις στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου (1829/17-11-2020, 3623/460/27-1-2021 και 6363/29-4-2021) έχει επισημάνει το ζήτημα της φωτογραφικής περιγραφής εξοπλισμού στην Πρόσκληση «Χωριστή Συλλογή Βιοαποβλήτων, Γωνιές Ανακύκλωσης και Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων» του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης» (ΑΔΑ ΩΩ1Λ46ΜΤΛ6-Ρ76) και την τροποποίηση αυτής ως προς το τεχνικό αντικείμενο (ΑΔΑ: Ψ0Ω146ΜΤΛ6-3Ψ8). Όπως έχει αποδειχθεί η Πρόσκληση παραπέμπει άμεσα και αφορά σε εξοπλισμό που χρησιμοποιεί ήδη το Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) «Ανταποδοτική Ανακύκλωση ΑΕ», καθώς επίσης και εξοπλισμό που παρέχεται και από άλλα ΣΕΔ εγκεκριμένα από τον ΕΟΑΝ (ΕΕΑΑ ΑΕ, Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ).
Σε όλες τις παραπάνω ερωτήσεις έχει επισημανθεί ότι η εν λόγω Πρόσκληση δεν εξαιρεί ρητά από την χρηματοδότηση τον εξοπλισμό των Γωνιών Ανακύκλωσης που θα έπρεπε να παρέχεται από τα ΣΕΔ. Επιπλέον, η πρόβλεψη της Πρόσκλησης για εφαρμογή από τους ΟΤΑ που θα συμμετέχουν στην Πρόσκληση οικονομικού εργαλείου για τον εξοπλισμό Διαλογής στην Πηγή, εξακολουθεί να είναι υποχρεωτική και, όπως έχει αναφερθεί, με αυτό τον φωτογραφικό όρο μεθοδεύεται και χειραγωγείται η συνεργασία όλων των ΟΤΑ με ένα ΣΕΔ, το οποίο, βάσει της νομοθεσίας θα έπρεπε να παρέχει τον εξοπλισμό χωριστής συλλογής χωρίς επιβάρυνση για την Πολιτεία ή τους Δήμους.
Στην τελευταία απάντησή του στην ερώτηση 6363/29-4-2021 με τη διαδικασία των επίκαιρων ερωτήσεων στις 09-07-2021, ο Αν. Υπουργός Εσωτερικών, Σ. Πέτσας, επικαλέστηκε ως λύση τον έλεγχο εκ μέρους του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) κατά τη διαδικασία έγκρισης των Σχεδίων Εναλλακτικής Διαχείρισης των ΟΤΑ βάσει του Ν. 4496/2017 πριν από τη δημοπράτηση κάθε έργου, εφόσον η εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών πραγματοποιείται από τον ίδιο τον ΟΤΑ, και αφετέρου στην διαδικασία έγκρισης επιχειρησιακών σχεδίων των ΣΕΔ και εποπτείας της υλοποίησής τους από τον ΕΟΑΝ.
Ωστόσο, πλέον, βάσει του Ν. 4819/2021, έχουν επέλθει τροποποιήσεις στο θεσμικό πλαίσιο όσον αφορά στα θέματα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών στους ΟΤΑ και υποχρεώνουν το Υπουργείο Εσωτερικών σε σημαντικές τροποποιήσεις της εν λόγω πρόσκλησης. Ειδικότερα:
Δεν υφίσταται πλέον η δυνατότητα κατάρτισης και έγκρισης Σχεδίου Εναλλακτικής Διαχείρισης των ΟΤΑ (άρθρο 89) ενώ επιβάλλονται πρόστιμα στους ΟΤΑ για τη μη σύναψη σύμβασης με ΣΣΕΔ Συσκευασιών, καθιστώντας την σύναψη συμβάσεων ΣΣΕΔ-ΟΤΑ υποχρεωτική (άρθρο 91).
Παράλληλα, στο άρθρο 89, παρ. 2 του ίδιου νόμου διατηρούνται οι προβλέψεις του Ν. 4496/2017, για το αντάλλαγμα που οφείλουν να παρέχουν τα ΣΣΕΔ προς τους ΟΤΑ (παροχή εξοπλισμού ή χρηματικού ανταλλάγματος που αντιστοιχεί στο αναγκαίο κόστος για την παροχή υπηρεσιών διαχείρισης αποβλήτων με τρόπο οικονομικά αποδοτικό).
Τέλος, στο άρθρο 86, παρ. 2 γίνεται σαφές ότι ακόμη και σε χώρους ευθύνης των ΟΤΑ (π.χ. παιδικές χαρές, δημοτικές εγκαταστάσεις συνάθροισης κοινού κλπ), η εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών με χωριστή συλλογή σε τέσσερα ρεύματα (είτε με απλούς περιέκτες είτε με γωνιές ανακύκλωσης) αποτελεί υποχρέωση το κόστος της οποίας οφείλουν να καλύπτουν τα ΣΕΔ.
Επειδή πλέον, με τις τροποποιήσεις του θεσμικού πλαισίου, ορίζεται ρητά ότι οι Δήμοι για τα υλικά συσκευασιών υποχρεούνται να συνάπτουν συμβάσεις με ΣΕΔ τα οποία υποχρεούνται να καλύπτουν το κόστος εναλλακτικής διαχείρισης και δεν έχουν τη δυνατότητα να συντάσσουν και να υλοποιούν δικό τους σχέδιο εναλλακτικής διαχείρισης.
Επειδή για τα υλικά στόχο της οδηγίας 94/62/ΕΚ το θεσμικό πλαίσιο όπως διαμορφώθηκε με το νόμο 4819/21 προβλέπει ότι ο εξοπλισμός και το κόστος εναλλακτικής διαχείρισης θα καλύπτεται μόνο από τα εγκεκριμένα ΣΕΔ
Επειδή μετά την τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου οι διαβεβαιώσεις του Αν. Υπουργού και του ΕΟΑΝ για – έστω και μεταγενέστερο – έλεγχο των χρηματοδοτήσεων για Γωνιές Ανακύκλωσης μέσω του Προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης» δεν ισχύουν,
Επειδή η πρόσκληση για τη Χωριστή Συλλογή Βιοαποβλήτων, τις Γωνιές Ανακύκλωσης και τους Σταθμούς Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων είναι απαραίτητο να τροποποιηθεί προκειμένου να είναι συμβατή με το ευρωπαϊκό και το εθνικό θεσμικό πλαίσιο,
Επειδή η αποκάλυψη διπλής χρηματοδότησης μέσω του προγράμματος Αντώνης Τρίτσης και μάλιστα σε αντίθεση και με τον πρόσφατο νόμο για την ανακύκλωση που ενσωματώνει στο ελληνικό δίκαιο τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές οδηγίες μπορεί να θέσει σε αμφισβήτηση το σύνολο του προγράμματος και της χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Ερωτώνται οι κκ. Υπουργοί:
1. Προτίθεται να τροποποιήσει εκ νέου την πρόσκληση του Προγράμματος προκειμένου να είναι συμβατή με το Ν. 4819/2021, αφαιρώντας τα τμήματα αυτής που αναφέρονται στα υλικά στόχο της Οδηγίας 94/62/ΕΚ;
2. Έχουν ολοκληρώσει οι Δήμοι που έχουν αιτηθεί τη χρηματοδότηση για Γωνιές Ανακύκλωσης επικαιροποιημένα Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων; Έχουν επικαιροποιηθεί οι συμβάσεις συνεργασίας αυτών με ΣΣΕΔ συσκευασιών; Θα ελεγχθεί η συμβατότητα των προτάσεων των Δήμων με το Ν. 4819/2021;
3. Πως θα αντιμετωπιστεί η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου που υποχρεώνει πλέον επί ποινή όλους τους ΟΤΑ σε συμβάσεις συνεργασίας με ΣΕΔ και άρα ακυρώνει και τη δυνατότητα
χρηματοδότησης εξοπλισμού ανακύκλωσης στα υλικά στόχο (συσκευασίες) από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή ιδιωτική πηγή;
4. Έχει διαπιστωθεί μη συμβατότητα δημοπράτησης ή/και υλοποίησης έργων της Πρόσκλησης του προγράμματος Αντώνης Τρίτσης λόγω των άρθρων 86, 89 και 91 του Ν.4819/2021; Έχει δοθεί σχετική εντολή προς τις αρμόδιες υπηρεσίες και τις επιτροπές ώστε να τροποποιηθεί η πρόσκληση και να ανασταλεί η διαδικασία ένταξης έργων και προμηθειών;
5. Εφόσον δεν γίνει τροποποίηση της Πρόσκλησης, και διαπιστωθεί σε μεταγενέστερο στάδιο η μη συμβατότητα δημοπράτησης ή/και υλοποίησης έργων με το ευρωπαϊκό και εθνικό πλαίσιο, σε ποιους και με ποιο τρόπο θα επιμεριστούν οι ευθύνες και η καταβολή του χρηματικού ανταλλάγματος που αναλογεί στην προμήθεια εξοπλισμού για τις Γωνιές Ανακύκλωσης που εντάσσονται στο «Αντώνης Τρίτσης»;
Οι ερωτώντες Βουλευτές
Φάμελλος Σωκράτης
Ζαχαριάδης Κώστας
Αβραμάκης Ελευθέριος
Αγαθοπούλου Ειρήνη
Αναγνωστοπούλου Αθανασία (Σία)
Αυλωνίτης Αλέξανδρος – Χρήστος
Βαρδάκης Σωκράτης
Βέττα Καλλιόπη
Γιαννούλης Χρήστος
Γκιόλας Γιάννης
Ελευθεριάδου Σουλτάνα
Ηγουμενίδης Νίκος
Καλαματιανός Διονύσιος – Χαράλαμπος
Κασιμάτη Ειρήνη (Νίνα)
Κάτσης Μάριος
Λάππας Σπυρίδων
Μάλαμα Κυριακή
Μαμουλάκης Χαράλαμπος (Χάρης)
Μάρκου Κωνσταντίνος
Μπάρκας Κωνσταντίνος
Μπουρνούς Γιάννης
Μωραΐτης Αθανάσιος (Θάνος)
Νοτοπούλου Κατερίνα
Ξενογιαννακοπούλου Μαριλίζα
Πέρκα Θεοπίστη (Πέτη)
Πούλου Παναγιού (Γιώτα)
Ραγκούσης Γιάννης
Σκουρλέτης Παναγιώτης (Πάνος)
Σκούφα Ελισσάβετ (Μπέττυ)
Συρμαλένιος Νίκος
Τριανταφυλλίδης Αλέξανδρος
Φίλης Νίκος
Χαρίτου Δημήτριος (Τάκης)
Χαρίτσης Αλέξανδρος (Αλέξης)
Χρηστίδου Ραλλία
Ψυχογιός Γεώργιος
