Σε μία περίοδο όπου ο Covid-19 βρίσκεται σε έξαρση, με τα αποτελέσματα στον ψυχισμό όλης της Ανθρωπότητας να είναι εμφανή, -όπως αναφέρει Διαδικτυακή έρευνα του World Economic Forum (Ipsos survey), που ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο 2020 σε δείγμα 13.000 εργαζομένων σε 28 χώρες – , το άγχος είναι παγιωμένη κατάσταση στις ζωές όλων, και ιδιαίτερα στις ζωές των εφήβων. Είναι γεγονός λοιπόν ότι οι έφηβοι νιώθουν άγχος. Για το θέμα αυτό της σωματοποίησης του άγχους στους εφήβους θα μας μιλήσει ο Ψυχίατρος -Ψυχοθεραπευτής Παναγιώτης Κουφίδης ,ο οποίος διατηρεί ιατρείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.
Γιατί οι έφηβοι νιώθουν άγχος?
Οι έφηβοι νιώθουν άγχος όταν έχουν να αντιμετωπίσουν κάτι που τους φαίνεται
δύσκολο.
Συνηθισμένα ζητήματα που αποτελούν πηγή άγχους για τους εφήβους είναι:
– οι φυσιολογικές αλλαγές στην εμφάνισή τους (σώμα, πρόσωπο, ακμή)
-οι μεγάλες απαιτήσεις των γονιών για σχολικές επιδόσεις
-οι πολλές υποχρεώσεις – δραστηριότητες
– το διαζύγιο ή η ασθένεια-θάνατος ενός μέλους
– τα οικονομικά προβλήματα στο σπίτι
-είναι αποδεκτοί από τους γύρω τους?είναι οι φιλίες είναι υπερβολικά απαιτητικές?
Πότε είναι ανησυχητικό?
(καλό είναι να αναζητήσουμε τη βοήθεια κάποιου ειδικού όταν):
-Το παιδί αποφεύγει συστηματικά να μείνει μόνο του(αποζητά κάποιο οικείο
πρόσωπο)
-Υπάρχει διαρκής φόβος για την ασφάλεια του,καθώς και την ασφάλεια των δικών
του.
-παραπονιέται συχνά για σωματικά ενοχλήματα (ψυχοσωματικά όπως
ζαλάδες,πονοκέφαλοι,στομαχόπονοι)
-κάνει επαναλαμβανόμενες σκέψεις(εμμονές)
-κάμψη στη σχολική επίδοση
– δ/χές στον ύπνο,κακή διάθεση,δ/χές στην συμπεριφορά(βία-επιθετικότητα-
ευερεθιστότητα-φυγές)
εξάρτηση/κατάχρηση ουσιών
Tα ψυχοσωματικά συμπτώματα στην εφηβεία ενός μέλους μιας οικογένειας,
μπορεί να εκφράζουν τα δυναμικά της οικογένειας!
Μπορεί να «εξυπηρετούν» στη συνοχή ενός οικογενειακούς συστήματος!
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα στην εφηβεία είναι ένας τρόπος αναζήτησης της
συνεχούς μητρικής φροντίδας, για λόγους που «εξυπηρετούν» όχι μόνο τον
έφηβο,αλλά και ολόκληρο το οικογενειακό σύστημα.H μητέρα ανταποκρίνεται,
αποφεύγοντας επί της ουσίας τη ταραχώδη σχέση με το σύζυγο!
(η προσοχή εστιάζεται στο παιδί και αποφεύγονται προς στιγμήν οι εντάσεις)
Προσπαθήστε να μετριάσετε το άγχος σας γιατί αποτελείτε πρότυπο για τον
Έφηβο!
Δείχνετε κατανόηση στα συναισθήματα και στις ανάγκες του(Οι πιο αυστηροί και
υπερπροστατευτικοί γονείς έχουν αγχώδη παιδιά,οι πρώτοι επειδή τα μειώνουν
συστηματικά και οι δεύτεροι επειδή δεν επιτρέπουν ουσιαστικά τις πρωτοβουλίες!)
Μάθετε στον έφηβο να βάζει τα πράγματα σε μια σειρά
(θέτει προτεραιότητες-επιμερισμός τον καθηκόντων που μπορεί να φαντάζουν
ακατόρθωτα)Προσοχή στα διπλά μηνύματα!(Κοινή γραμμή-ίδια συμπεριφορά και
στάση απο την μητέρα και τον πατέρα απέναντι στο παιδί)
Τι είναι η κρίση πανικού?
Ένα ξαφνικό κύμα φόβου, που έρχεται χωρίς προειδοποίηση και χωρίς φανερή
αιτία και είναι πιο έντονο από μία στρεσογόνα φάση που πιθανόν να αντιμετωπίσει
ένα άτομο. Τα πιο εμφανή συμπτώματα της κρίσης πανικού είναι:
– ταχυκαρδία που δυσκολεύει την αναπνοή
– ασφυξία μέχρι στο σημείο που να νιώθει το άτομο ότι παραλύει
– ιδρώτας
– μεγάλη συχνότητα έντονων πόνων στο στήθος
– μούδιασμα άκρων
– φοβίες ότι το άτομο θα πεθάνει ή τρελαίνεται
Μία κρίση πανικού,δεν είναι από μόνη της επικίνδυνη για την υγεία!
Οι επιπλοκές όμως που την ακολουθούν(φοβίες, κατάθλιψη, χρήση ουσιών ακόμα
και αυτοκτονία) είναι αυτές που πρέπει να μας θορυβήσουν
Οι φοβίες που οι άνθρωποι με κρίσεις πανικού αναπτύσσουν, δεν προέρχονται από
φόβους με πραγματικά αντικείμενα ή γεγονότα, αλλά περισσότερο από φόβους για
ενδεχόμενες νέες κρίσεις πανικού. Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι άνθρωποι θα
αποφύγουν ορισμένα αντικείμενα ή καταστάσεις, επειδή φοβούνται ότι τα
πράγματα αυτά θα προκαλέσουν νέα κρίση.
Πως τις αντιμετωπίζουμε?
Ψυχοθεραπεία: Η αναζήτηση βοήθειας από έναν ειδικό, θα βοηθήσει τον έφηβο να
ελέγξει καλύτερα τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Θα μπορέσει να μιλήσει για
τις σκέψεις,τις φοβίες,τα συναισθήματά του και θα κατανοήσει πως ο πανικός είναι
κάτι που αντιμετωπίζεται
Φαρμακευτική αγωγή: Σε ορισμένες περιπτώσεις ο συνδυασμός ψυχοθεραπείας
και φαρμακευτικής αγωγής, φαίνεται να έχει τα καλύτερα αποτελέσματα,(ιδιαίτερα
όταν οι κρίσεις πανικού συνυπάρχουν με την κατάθλιψη και ο έφηβος παρουσιάζει
πεσμένη διάθεση και ενέργεια, διαταραχές στον ύπνο και την όρεξή του, μειωμένη
σχολική απόδοση, κοινωνική απόσυρση)
Υποστηρικτικό περιβάλλον στο σπίτι: Οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν πως πρέπει να
είναι σύμμαχοι των παιδιών τους στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την
κρίση πανικού .Να παραμένουν ψύχραιμοι όταν είναι παρόντες σε κάποιο επεισόδιο,
να είναι ενήμεροι για τα συμπτώματα της διαταραχής και να παρέχουν υποστήριξη
στο παιδί τους, αποφεύγοντας πιεστικές και αγχωτικές για τον έφηβο
συμπεριφορές!