Στις 7 Σεπτεμβρίου του 2020 η ομάδα Addicted2h2o, αποτελούμενη από τους σπηλαιοδύτες Ερρίκο Κρανιδιώτη και Στέλιο Σταματάκη, επισκέφθηκε την κεντρική γαλαρία στην περιοχή της Πλάκας στο Λαύριο. Υπό την καθοδήγηση έμπειρων εξερευνητών των ορυχείων της Λαυρεωτικής, του Ηρακλή Κατσάρου και Βασίλη Στεργίου, και με τη βοήθεια του Άκη Πάλλη και Κώστα Ευθυμιάδη, η ομάδα κατέβηκε τέσσερα επίπεδα στο ορυχείο ώστε να πραγματοποιήσει υποβρύχια έρευνα και να εντοπίσει την εγκαταλειμμένη μηχανή. Η μηχανή πιστεύεται ότι εγκαταλείφθηκε στο ορυχείο όταν αυτό γέμισε με νερό από την άνοδο του υδροφόρου ορίζοντα στα τέλη της δεκαετίας του ΄70.
Χρησιμοποιώντας παλιούς χάρτες της Γαλλικής Εταιρείας Μεταλλείων Λαυρίου, η ομάδα Addicted2h2o ξεκίνησε για πρώτη φορά την έρευνά της να εντοπίσει τη μηχανή πριν από έναν χρόνο, όταν επισκέφθηκε το Ορυχείο 80 και καταδύθηκε σε τρία διαφορετικά πλημμυρισμένα τμήματα. Παρόλο που οι καταδύσεις κατάφεραν να αποκαλύψουν νέες υποβρύχιες στοές και να φέρουν πίσω εντυπωσιακές εικόνες, η αποστολή απέτυχε τότε να εντοπίσει τη μηχανή ή τυχών υπολείμματα άλλων εργαλείων εξόρυξης.
Οι εργασίες γεώτρησης στο πηγάδι των Σκλιβών ξεκίνησαν μεταξύ του 1920 και 1930. Οι μεταλλωρύχοι έφτασαν στη συνέχεια στην 3η μεταλλευτική επαφή όπου έγινε μερική εκμετάλλευση των μεταλλευμάτων και στη συνέχεια οι στοές αυτές εγκαταλείφθηκαν. Στις αρχές της δεκαετίας του 1970 έγιναν γεωτρήσεις στην περιοχή περιμετρικά του πηγαδιού και βρέθηκαν νέα πλούσια κοιτάσματα μεταλλεύματος. Με αυτή την ανακάλυψη το 1973 αποφασίστηκε να διανοίξει ένα μεγάλο πέρασμα να συνδέει το κεντρικό ορυχείο 80 με το πηγάδι των Σκλιβών.
Η εργασία αυτή λειτούργησε τέσσερα χρόνια έως το 1977 όταν τελικά εγκαταλείφθηκε. Τις πληροφορίες αυτές έδωσε στην ομάδα ο κύριος Κώστας Παπαθανασίου, ο οποίος ήταν μηχανικός και εργάστηκε σε αυτά τα ορυχεία για πάρα πολλά χρόνια. Έδωσε πρόσθετες πληροφορίες, ότι η μηχανή που χρησιμοποιείται για την εξαγωγή του μεταλλεύματος πάνω σε μεγάλα βαγόνια και διάφορα άλλα εργαλεία εξόρυξης αφέθηκαν στη θέση τους όταν ο υδροφόρος ορίζοντας άρχισε να ανεβαίνει έως ότου να πλημμυρίσει και να σφραγίσει για πάντα το ορυχείο.
Το πηγάδι στο ορυχείο των Σκλιβών φτάνει μέχρι τα 180 μέτρα βάθους από την επιφάνεια, ενώ το πλημμυρισμένο τμήμα που επισκέφτηκε η ομάδα ξεκινά από τα 155 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους. Η πρόσβαση σε αυτό το επίπεδο είναι εξαιρετικά δύσκολη, καθώς τα περισσότερα από τα τετρακόσια καί περίπου μέτρα για να φτάσουν στο πλημμυρισμένο τμήμα βρίσκονται σε απότομη πλαγιά. Εκτός από τη μεταφορά του καταδυτικού εξοπλισμού, μια άλλη δυσκολία είναι η προετοιμασία του εξοπλισμού όταν η ομάδα φτάνει τελικά στο σημείο κατάδυσης. Η είσοδος στο νερό βρίσκεται στο τέλος μιας απότομης πλαγιάς, οπότε όλος ο εξοπλισμός έπρεπε να προετοιμαστεί σε σχετικά σταθερό έδαφος πριν μεταφερθούν προσεκτικά όλα ένα ένα στους δύτες ώστε να ξεκινήσουν την υποβρύχια εξερεύνηση.
Αρχικά ο ένας δύτης μπήκε στο νερό και παρατήρησε το άνοιγμα από την επιφάνεια του νερού. Ήταν αμέσως εμφανές κοιτάζοντας μέσα από τη μάσκα ότι η υποβρύχια διέλευση έδειχνε να συνεχίζει ευθεία μπροστά. Αφού οι δύτες φόρεσαν τον καταδυτικό εξοπλισμό τους και ασφάλισαν μια γραμμή μίτο στην έξοδο, ξεκίνησε η κατάδυση.
Οι δύτες καταδύθηκαν και κολύμπησαν σε ευθεία πορεία για αρκετά μέτρα προτού φτάσουν σε μια μικρή σιδερένια σκάλα με 6 έως 7 σκαλοπάτια. Σε αυτό το σημείο η σήραγγα ακολούθησε μια κατεύθυνση προς τα κάτω και σε σύγκριση με άλλες καταδύσεις σε ορυχεία που έχει πραγματοποιήσει η ομάδα, το βάθος άρχισε να αυξάνεται προοδευτικά.
Μετά από μόλις 10 μέτρα πορείας, οι δύτες ήταν ήδη σε βάθος 8 μέτρων. Οι δύτες επίσης παρατήρησαν πολλά συντρίμμια στο πάτωμα, όπως παλιοί σωλήνες, εργαλεία και ξύλα. Περαιτέρω πρόοδος μέσω ενός στενού ανοίγματος σε βάθος περίπου 12 μέτρων και η ομάδα μπήκε σε ένα άλλο πέρασμα προτού συναντήσει μια δεύτερη σκάλα. Αυτή ήταν πολύ μεγαλύτερη από την πρώτη. Είχε από 15 έως 20 σκαλοπάτια και κατεβαίνει κατακόρυφα σε μια πολύ μεγάλη γαλαρία.
Σε αυτό το σημείο οι δύτες συνεννοήθηκαν γρήγορα προς το ποια κατεύθυνση πρέπει να ακολουθήσουν. Το βάθος εδώ υποβρυχίως ήταν στα 20 μέτρα. Ακολούθησαν τη διαδρομή που έδειχνε να φέρει τα περισσότερα συντρίμμια στο έδαφος για να ερευνήσουν τι ήταν αυτά. Περίπου μετά από άλλα 20 μέτρα συνάντησαν ένα βαγόνι. Ήταν η πρώτη φορά από τότε που η ομάδα άρχισε την υποβρύχια εξερεύνηση στα ορυχεία του Λαυρίου, πάνω από ένα χρόνο τώρα, που κατάφερε τελικά να εντοπίσει και να κινηματογραφήσει ένα βαγόνι υποβρυχίως. Καθώς ένας από τους δύτες ασφάλιζε την γραμμή, έκανε νόημα στον άλλο δύτη δείχνοντας πίσω του. Η μηχανή είχε βρεθεί!!!
Μετά τη βιντεοσκόπηση της μηχανής οι δύτες συνέχισαν τη διαδρομή αποκαλύπτοντας σιδηροδρομικές γραμμές μέσα σε μια τεράστια γαλαρία. Οι δύτες έχοντας συνείδηση του αποθέματος του αέρα τους και έχοντας επιτύχει τον πρωταρχικό στόχο που ήταν να εντοπιστεί η μηχανή, ασφάλισαν το μίτο και επέστρεψαν προς την έξοδο (σκάλα).
Εδώ οι δύτες ακολούθησαν σύντομα την αντίθετη κατεύθυνση εξερευνώντας μία από τις δύο άλλες σήραγγες που ανακαλύφθηκαν σε αυτήν την περιοχή έως ότου εξάντλησαν όλο το μίτο. Συνολικά, το μίτο που τοποθετήθηκε σε αυτήν την κατάδυση ήταν 130 μέτρα και το μέγιστο βάθος της κατάδυσης έφτασε τα 20 μέτρα. Η κύρια γαλαρία και οι σήραγγες που διακλαδίζονται, όλες βρίσκονται σε αυτό το βάθος. Η έξοδος από το τελευταίο στενό τμήμα γίνεται με μηδενική ορατότητα και οι δύτες φτάνουν στην έξοδο, ενθουσιασμένοι να μοιραστούν τα υπέροχα νέα με τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας.
Η Ομάδα: https://addicted2h2o.com/
Δείτε το βίντεο και τις φωτογραφίες: