Σε ένα πλαίσιο στενής συνεργασίας του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με το Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, αλλά και με τα εμπλεκόμενα Υπουργεία Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, ξεκίνησε από την Παρασκευή, 6 Οκτωβρίου, η υποβολή αιτήσεων, μέσω του gov.gr, για προσωρινή στέγαση με επιδότηση ενοικίου ή συγκατοίκησης για τους πολίτες των οποίων η οικία έχει πληγεί από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν τις αιτήσεις είτε μέσω του gov.gr επιλέγοντας στην κατηγορία “Πολίτης και Καθημερινότητα” την υποκατηγορία “Φυσικές Καταστροφές”, είτε απευθείας στο arogi.services.gov.gr, με τη διαδικασία να προχωρά από τη Γενική Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών της Γενικής Γραμματείας Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών και Κρατικής Αρωγής του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
Το σχήμα της προσωρινής στέγασης, όπως αυτό υλοποιείται μέσα από την πλατφόρμα, έχει δύο συστατικά, την προσωρινή στέγαση έως δύο έτη σε περιπτώσεις κατοικιών ακατάλληλων προς χρήση, αλλά και την προσωρινή στέγαση έως τρεις μήνες σε περιπτώσεις αδυναμίας χρήσης των κατοικιών λόγω του πρωτοφανούς πλημμυρικού φαινομένου.
Α. Επιδότηση προσωρινής στέγασης έως δύο έτη
Η επιδότηση προσωρινής στέγασης με τη μορφή επιδότησης ενοικίου ή συγκατοίκησης, για την κάλυψη των προσωρινών στεγαστικών αναγκών, χορηγείται στους ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές κατοικιών, για τις οποίες, έχει εκδοθεί Πρωτόκολλο Αυτοψίας Επικινδύνως Ετοιμόρροπου Κτιρίου (ΠΑΕΕΚ) ή έχουν χαρακτηρισθεί ως προσωρινά ακατάλληλες για χρήση με Δελτίο Δευτεροβάθμιου Ελέγχου ή Έκθεση Αυτοψίας – δηλαδή χαρακτηρισμένων ως «κόκκινων» ή ως «κίτρινων» κατοικιών – λόγω των:
- Πυρκαγιών του Ιουλίου και Αυγούστου 2023 σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων, Ανατολικής Αττικής και Δυτικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής, Κορινθίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου, Ρόδου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, Βοιωτίας και Φθιώτιδας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, Κέρκυρας της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων, Αχαΐας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, Μαγνησίας της Περιφέρειας Θεσσαλίας, Έβρου, Ροδόπης και Καβάλας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
- Πλημμυρών που εκδηλώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2023 σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων (α) Μαγνησίας, Βορείων Σποράδων, Καρδίτσας, Λάρισας και Τρικάλων, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, (β) Φθιώτιδας και Ευβοίας, της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και (γ) Ανατολικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής.
Η επιδότηση προσωρινής στέγασης για μεν τους ιδιοκτήτες ή τους χρήστες κατά δωρεάν παραχώρηση που διέμεναν στις κατοικίες που υπέστησαν βλάβες και έχουν χαρακτηριστεί προσωρινά ακατάλληλες για χρήση, επικίνδυνες για χρήση, δομημένες από ευτελή υλικά, επικινδύνως ετοιμόρροπες ή ολοσχερώς κατεστραμμένες, χορηγείται μέχρι την επισκευή ή ανακατασκευή της κατοικίας τους και με ανώτατο χρονικό διάστημα δύο (2) χρόνια, για δε τους ενοικιαστές των κατοικιών που υπέστησαν βλάβες, το επίδομα χορηγείται για έξι (6) μήνες.
Παράλληλα, έχει οριστεί προθεσμία τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση, στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της σχετικής Κοινής Υπουργικής Απόφασης, δηλαδή την 6η Οκτωβρίου 2023, για την υποβολή, από τους ενδιαφερόμενους, αίτησης για χορήγηση επιδότησης ενοικίου ή συγκατοίκησης.
H αίτηση αυτή η οποία αφορά στη χορήγηση του πρώτου (1ου) τριμήνου της επιδότησης ενοικίου ή συγκατοίκησης υποβάλλεται στη διαδικτυακή πλατφόρμα «arogi.services.gov.gr», προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr- ΕΨΠ), χωρίς την απαίτηση υποβολής άλλων δικαιολογητικών και απευθύνεται στην αρμόδια υπηρεσία της Γενικής Διεύθυνση Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών, όπως αυτή ορίζεται στην υπό στοιχεία 20875/ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/Α325/04.10.2023 (B’ 5813, ΑΔΑ: Ψ02Ο46ΝΠΙΘ-3ΣΘ) Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για την αποκατάσταση των ζημιών στα κτίρια. Σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην εν λόγω Κοινή Υπουργική Απόφαση:
- Την επιδότηση προσωρινής στέγασης με τη μορφή επιδότησης ενοικίου ή συγκατοίκησης δικαιούνται οι οικογένειες που διέμεναν μόνιμα στην πληγείσα κατοικία η οποία αποτελούσε την κύρια κατοικία τους και οι οποίες για την προσωρινή διαμονή τους θα ενοικιάσουν ή θα φιλοξενηθούν (στην κύρια κατοικία τρίτου) στην ίδια ή όμορη Περιφερειακή Ενότητα με την πληγείσα κατοικία, εφόσον δεν διαθέτουν κενή ή δευτερεύουσα κατοικία σε απόσταση μικρότερη των 25 χλμ. από την πληγείσα κατοικία, που να καλύπτει τις στεγαστικές τους ανάγκες. Ως μέλη οικογενειών θεωρούνται οι συνοικούντες σύζυγοι ή με σύμφωνο συμβίωσης και συγγενείς μέχρι β΄ βαθμού εξ αίματος ή εξ αγχιστείας με το δικαιούχο. Το απαιτούμενο εμβαδόν για την κάλυψη στεγαστικών αναγκών εκτιμάται σε 20 τ.μ. ανά άτομο.
- Η επιδότηση προσωρινής στέγασης που θα χορηγείται στους δικαιούχους ορίζεται στο ποσό των 300 ευρώ το μήνα για μεμονωμένα άτομα, 350 ευρώ το μήνα για οικογένειες δύο (2) ατόμων, 400 ευρώ για οικογένειες τριών (3) ατόμων, 450 ευρώ για οικογένειες τεσσάρων (4) ατόμων και 500 ευρώ για οικογένειες περισσοτέρων ατόμων. Για κάθε μέλος της οικογένειας που είναι άτομο με αναπηρία, ο αριθμός των μελών της οικογένειας, για τον υπολογισμό του ποσού της επιδότησης, θα προσαυξάνεται κατά ένα (1) μέλος. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται η προσκόμιση Βεβαίωσης από Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕΠΑ), από την οποία να προκύπτει ποσοστό αναπηρίας τουλάχιστον 67%. Επισημαίνεται ότι η επιδότηση ενοικίου, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που αναγράφεται στην Απόδειξη Υποβολής εμπρόθεσμης Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) που αφορά στη μίσθωση της νέας κατοικίας.
- Εάν η πληγείσα κατοικία ήταν ενοικιαζόμενη απαιτείται η Απόδειξη Υποβολής Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) που αφορά στη μίσθωση της πληγείσας κατοικίας από τον αιτούντα. Το εν λόγω μισθωτήριο πρέπει να ήταν σε ισχύ την ημέρα εκδήλωσης της φυσικής καταστροφής και να είχε υποβληθεί έως την ημερομηνία αυτή.
- Δεν χορηγείται επιδότηση προσωρινής στέγασης σε αιτούντα που από τα φορολογικά του στοιχεία προκύπτει ότι διέμενε στην πληγείσα κατοικία ως φιλοξενούμενος.
- Δεν χορηγείται επιδότηση προσωρινής στέγασης εάν το πληγέν κτίριο δεν κατοικούνταν πριν τις πυρκαγιές ή τις πλημμύρες, όταν αυτό προκύπτει από την κατανάλωση ρεύματος από 1η Ιανουαρίου 2023 έως την προηγούμενη ημέρα εκδήλωσης της φυσικής καταστροφής. Δεν χορηγείται επιδότηση προσωρινής στέγασης εφόσον το πληγέν κτίριο, όπως διαπιστώνεται από την κατανάλωση ρεύματος, κατοικείται μετά την έναρξη της ημερομηνίας επιδότησης προσωρινής στέγασης.
- Δεν χορηγείται επιδότηση συγκατοίκησης στους πληγέντες στις περιπτώσεις που θα φιλοξενηθούν: (α) σε κατοικία στην οποία ο/η αιτών/ουσα ή μέλος της οικογένειας του/της έχει πλήρη ή ψιλή κυριότητα ή επικαρπία ή συγκυριότητα, (β) σε κατοικία που φιλοξενείται ήδη δικαιούχος επιδότησης συγκατοίκησης, (γ) σε κατοικία που δεν καλύπτει συνολικά τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους και της οικογένειας που τους φιλοξενεί (στην περίπτωση αυτή το εμβαδόν της κατοικίας που καλύπτει τις στεγαστικές ανάγκες των ατόμων που διαμένουν συνολικά εκτιμάται σε 15 τ.μ. ανά άτομο), (δ) σε κατοικία που ενοικιάζεται από δικαιούχο επιδότησης ενοικίου, (ε) σε κενή κατοικία, (ζ) σε δευτερεύουσα κατοικία, και (η) σε κατοικία που έχει χαρακτηριστεί ακατάλληλη για χρήση.
- Η επιδότηση χορηγείται ανά τρίμηνο. Η επιδότηση του πρώτου τριμήνου θα χορηγηθεί αμέσως μετά την έκδοση Απόφασης Δικαιούχου/Δικαιούχων Επιδότησης. Η εν λόγω Απόφαση, καθώς και οι αποφάσεις χορήγησης επιδότησης προσωρινής στέγασης των επόμενων τριμήνων εγκρίνονται από τον/την Προϊσταμένο/η της αρμόδιας υπηρεσίας.
- Ως ημερομηνία έναρξης της επιδότησης ορίζεται ή η ημερομηνία έναρξης της φιλοξενίας ή η ημερομηνία έναρξης της μίσθωσης που αναγράφεται στην Απόδειξη Υποβολής εμπρόθεσμης Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας που αφορά στη μίσθωση της νέας κατοικίας.
Η διαδικασία της επιχορήγησης της επιδότησης της προσωρινής στέγασης μέσω ενοικίασης ή μέσω συγκατοίκησης, προχωρά με τον έλεγχο κατά την έγκριση του δεύτερου (2ου) τριμήνου, όπου:
- Οι αιτούντες επιδότησης προσωρινής στέγασης θα προσκομίζουν για το σύνολο των μελών της οικογένειας για τους οποίους αιτούνται την επιδότηση, τις αρχικές δηλώσεις Ε1 του φορολογικού έτους 2022 (για εισοδήματα από 01.01.2022-31.12.2022), το έντυπο Ε2 του φορολογικού έτους 2022, το τελευταίο υποβληθέν Ε9 και εκτύπωση ΕΝΦΙΑ 2023 από τα οποία να προκύπτει η ιδιοκτησία ή η δωρεάν παραχώρηση για χρήση ή η μίσθωση της πληγείσας κατοικίας, καθώς και το εμβαδόν της. Τα έντυπα αυτά θα υποβάλλονται, με αίτηση του δικαιούχου, κάθε χρόνο, για το χρονικό διάστημα χορήγησης της επιδότησης.
- Οι αιτούντες επιδότησης συγκατοίκησης θα προσκομίζουν επίσης τις αρχικές δηλώσεις Ε1 του φορολογικού έτους 2022 (για εισοδήματα από 01.01.2022-31.12.2022), το έντυπο Ε2 του φορολογικού έτους 2022, το τελευταίο υποβληθέν Ε9 και εκτύπωση ΕΝΦΙΑ 2023 των φιλοξενούντων, από τα οποία να προκύπτει η ιδιοκτησία ή η δωρεάν παραχώρησή της για χρήση ή η μίσθωση της κατοικίας τους, καθώς και το εμβαδόν της. Στην περίπτωση που η κατοικία των φιλοξενούντων είναι μισθωμένη απαιτείται και η υποβολή της Δήλωσης Πληροφοριακών Στοιχείων Μίσθωσης Ακίνητης Περιουσίας της εν λόγω κατοικίας, η οποία πρέπει να είναι σε ισχύ πριν την ημέρα εκδήλωσης της φυσικής καταστροφής και να είχε υποβληθεί έως την ημερομηνία αυτή. Τα έντυπα αυτά θα υποβάλλονται, με αίτηση του δικαιούχου, κάθε χρόνο, για το χρονικό διάστημα χορήγησης της επιδότησης.
- Για την διαπίστωση της χρήσης του πληγέντος κτιρίου ως κύριας και μόνιμης κατοικίας του αιτούντος θα προσκομίζονται, επιπλέον των άλλων δικαιολογητικών, εκκαθαριστικοί λογαριασμοί ηλεκτροδότησης του εν λόγω ακινήτου (φωτοτυπία και των δύο όψεων των λογαριασμών) ή Βεβαίωση Κατανάλωσης Ρεύματος από τον πάροχο ηλεκτρικού ρεύματος που να περιλαμβάνει το χρονικό διάστημα από 1η Ιανουαρίου 2023 έως την ημέρα εκδήλωσης της φυσικής καταστροφής.
- Η αίτηση για χορήγηση επιδότησης του δευτέρου και των επομένων τριμήνων θα υποβάλλεται μετά το τέλος του κάθε τριμήνου.
- Σε περίπτωση οποιασδήποτε μεταβολής (ιδιοκτησιακού καθεστώτος της πληγείσας κατοικίας, αλλαγή μελών οικογένειας κλπ.) ο/η δικαιούχος οφείλει να ενημερώσει εγγράφως την αρμόδια υπηρεσία εντός είκοσι (20) εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία της μεταβολής.
- Στις περιπτώσεις συνιδιοκτητών ακινήτων οι οποίοι διέμεναν μόνιμα στην πληγείσα κατοικία και αδυνατούν να προσκομίσουν δικαιολογητικά των υπολοίπων συνιδιοκτητών από τα οποία να προκύπτει ότι εκείνοι δεν διέμεναν μόνιμα σ’ αυτή και δεν προτίθενται να διεκδικήσουν επιδότηση οι ενδιαφερόμενοι απαιτείται να προσκομίσουν υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/86, [με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής ή υπεύθυνη δήλωση εκδοθείσα από την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr- ΕΨΠ)] στην οποία θα δηλώνουν ότι είναι οι μόνοι ένοικοι της πληγείσας κατοικίας και ότι αδυνατούν να προσκομίσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά των συνιδιοκτητών της.
Περισσότερες λεπτομέρειες περιλαμβάνονται στην υπό στοιχεία 20875/ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/Α325/04.10.2023 (B’ 5813, ΑΔΑ: Ψ02Ο46ΝΠΙΘ-3ΣΘ) Απόφαση.
Τέλος, πρέπει να σημειωθεί, όσον αφορά τον τερματισμό της επιχορήγησης της προσωρινής στέγασης, ότι:
- Αν στο χρονικό διάστημα των δύο (2) χρόνων έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση της μόνιμης κατοικίας του δικαιούχου τότε μετά τη λήψη της τελευταίας δόσης της στεγαστικής συνδρομής για επισκευή της μόνιμης κατοικίας του δικαιούχου (εφόσον είναι ιδιοκτήτης), ανακατασκευή, αγορά υπό ανέγερση κτιρίου ή αποπεράτωση υφιστάμενου κτιρίου ή μετά την εφάπαξ λήψη της στεγαστικής συνδρομής για αγορά έτοιμου κτιρίου, παύει η καταβολή της εν λόγω επιδότησης προσωρινής στέγασης.
- Αν ο δικαιούχος επιδότησης προσωρινής στέγασης έχει την πλήρη ή ψιλή κυριότητα του πληγέντος ακινήτου και δεν έχει υποβάλει, έως την καταληκτική ημερομηνία αίτηση με πλήρη φάκελο μελέτης επισκευής ή ανακατασκευής του πληγέντος κτιρίου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπό στοιχεία 20875/ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/Α325/04.10.2023 (B’ 5813, ΑΔΑ:Ψ02Ο46ΝΠΙΘ-3ΣΘ) Απόφαση, προκειμένου να του χορηγηθεί Στεγαστική Συνδρομή, η εν λόγω επιδότηση προσωρινής στέγασης διακόπτεται αυτοδίκαια.
Φυσικά, εάν η αρμόδια υπηρεσία κρίνει απαραίτητο μπορεί να ζητήσει εγγράφως επιπλέον στοιχεία για την εξέταση της αίτησης χορήγησης επιδότησης προσωρινής στέγασης.
Β. Επιδότηση προσωρινής στέγασης έως τρεις μήνες
Ειδική πρόβλεψη υπάρχει για τις περιοχές που επλήγησαν από τα πρωτοφανή και ακραία καιρικά πλημμυρικά φαινόμενα του Σεπτεμβρίου 2023. Συγκεκριμένα, χορηγείται, για χρονικό διάστημα τριών (3) μηνών, επιδότηση προσωρινής στέγασης για τους ιδιοκτήτες ή τους χρήστες κατά δωρεάν παραχώρηση ή ενοικιαστές κατοικιών, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από τις αρμόδιες επιτροπές της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Επιπτώσεων Φυσικών Καταστροφών του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, δεν έχουν χαρακτηριστεί προσωρινά ακατάλληλες για χρήση, επικίνδυνες για χρήση, δομημένες από ευτελή υλικά, επικινδύνως ετοιμόρροπες ή ολοσχερώς κατεστραμμένες και έχουν ενταχθεί στην «Κατηγορία Γ» για τη χορήγηση έκτακτης εφάπαξ οικονομικής ενίσχυσης, λόγω των πλημμυρών που εκδηλώθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2023 σε περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων (α) Μαγνησίας, Σποράδων, Καρδίτσας, Λάρισας και Τρικάλων, της Περιφέρειας Θεσσαλίας, (β) Φθιώτιδας και Ευβοίας, της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και (γ) Ανατολικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής.
H αίτηση αυτή υποβάλλεται στη διαδικτυακή πλατφόρμα «arogi.services.gov.gr», προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr- ΕΨΠ), χωρίς την απαίτηση υποβολής άλλων δικαιολογητικών και απευθύνεται στην αρμόδια υπηρεσία, όπως αυτή ορίζεται στην υπό στοιχεία 20875/ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/Α325/04.10.2023 (B’ 5813, ΑΔΑ: Ψ02Ο46ΝΠΙΘ-3ΣΘ) Κοινή Υπουργική Απόφαση.
Οι αιτούντες υποχρεούνται εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών από την εκδήλωση της φυσικής καταστροφής να υποβάλλουν στην αρμόδια υπηρεσία αίτηση προσκομίζοντας τα απαραίτητα δικαιολογητικά, προκειμένου να επιβεβαιωθούν τα δηλωθέντα στην ηλεκτρονική αίτηση.
Σε περιπτώσεις ιδιαίτερων συνθηκών, και μετά από σχετική εισήγηση από τις αρμόδιες υπηρεσίες, είναι δυνατόν να επανεξεταστεί η διάρκεια χορήγησης, πέραν του τριμήνου, της επιδότησης προσωρινής στέγασης.
Τέλος, η αίτηση για τη χορήγηση του πρώτου (1ου) τριμήνου της επιδότησης προσωρινής στέγασης, υποβάλλεται σε μορφή προδιατυπωμένου κειμένου, στο οποίο συμπληρώνονται από τους αιτούντες, μεταξύ των άλλων στοιχεία που αφορούν στην πληγείσα κατοικία, καθώς και τα στοιχεία τραπεζικού λογαριασμού στον οποίο θα είναι δικαιούχοι ή συνδικαιούχοι για την καταβολή της ενίσχυσης, περιλαμβάνεται στην υπό στοιχεία 20875/ΔΑΕΦΚ-ΚΕ/Α325/04.10.2023 (B’ 5813, ΑΔΑ: Ψ02Ο46ΝΠΙΘ-3ΣΘ) Κοινή Υπουργική Απόφαση.