Η σχέση μεταξύ του Μέγα Αλέξανδρου και του Ηφαιστίωνα αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό κομμάτι της αρχαίας ιστορίας και πολιτισμού. Πρόκειται για μια σχέση που απεικονίζεται σε πολλά ιστορικά κείμενα και τέχνη, μερικές φορές με στοιχεία που μπορεί να ερμηνευτούν ως φιλική σχέση και άλλες φορές ως κάτι περισσότερο.
Ο Αλέξανδρος ο Μέγας ήταν γνωστός για τη φιλία και την εκτίμησή του προς τους στρατηγούς και τους συντρόφους του. Ο Ηφαιστίων, ένας από τους πιο επιφανείς γενικούς του Αλεξάνδρου, ήταν επίσης ένας από τους πλέον εκλεκτούς φίλους του. Η φιλία τους συχνά απεικονίζεται σε αρχαία κείμενα και τέχνη, συμπεριλαμβανομένων των ντοκιμαντέρ που παρουσιάζονται στη σύγχρονη τηλεόραση.
Πολλοί ιστορικοί έχουν εξετάσει τη φύση αυτής της σχέσης. Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι πρόκειται απλώς για μια φιλική σχέση μεταξύ συντρόφων και συνεργατών στον στρατό. Άλλοι, ωστόσο, ερμηνεύουν ορισμένα στοιχεία ως υποδείξεις για μια πιο έντονη σχέση, η οποία ίσως να περιελάμβανε στοιχεία ρομαντισμού ή σεξουαλικής φύσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αρχαιολογία και η ιστοριογραφία παρέχουν περιορισμένες πληροφορίες για τη φύση των αρχαίων σχέσεων, και η ερμηνεία τους συχνά εξαρτάται από τον πολιτισμό και το πλαίσιο της κάθε εποχής. Εντούτοις, η φιλία μεταξύ του Αλεξάνδρου και του Ηφαιστίωνα παραμένει ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της αρχαιότητας και προσφέρει πολλά για συζήτηση και ερμηνεία.