Σε κλίμα συγκίνησης πραγματοποιήθηκε η τελετή για την επέτειο της Εθνεγερσίας, σήμερα, Δευτέρα 27 Μαρτίου 2023, στην Αίθουσα Τελετών «Αλέξανδρος Παπαναστασίου» της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του ΑΠΘ. Στην έναρξη της εκδήλωσης τηρήθηκε ενός λεπτού σιγή, στη μνήμη των θυμάτων της τραγωδίας των Τεμπών.
Στην εισήγησή του, ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Νικόλαος Γ. Παπαϊωάννου, μεταξύ άλλων, τόνισε «Είναι σαν μία ακόμη φορά να πέφτουμε στην ίδια παγίδα: μπροστά στο Τραύμα, κλείνουμε τα μάτια και επιλέγουμε τη Λήθη. Όπως ξεχάσαμε τις διαμάχες που λίγο έλειψε να εκτρέψουν της πορείας της την μεγάλη μας Επανάσταση, όπως θάψαμε την ανάμνηση των Εβραίων γειτόνων μας, όπως κρύψαμε τις πληγές του Εμφύλιου σπαραγμού στη χώρα μας, έτσι και τώρα μοιάζει να επιλέγουμε την εθελούσια τύφλωση.
Γιατί η πληγή αυτή που άνοιξε στις οικογένειες των παιδιών που χάθηκαν δημιούργησε ένα κενό στην ψυχή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου που δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Είναι αδύνατο να κατανοήσει κάποιος το βάρος εκείνου του τηλεφωνήματος που σου μεταφέρει πως έφυγε από τη ζωή ένας φοιτητής μας, ένα παιδί μας.
Οι μεγάλοι ηγέτες της ελληνικής Επανάστασης, με όλες τους τις αδυναμίες, προσέβλεπαν στη δημιουργία ενός καλύτερου μέλλοντος, όχι μόνο για τον εαυτό τους, αλλά πρωτίστως για τις γενιές που έπονταν. Οφείλουν να μας υπενθυμίζουν πόσο επικίνδυνη είναι για το συλλογικό υποσυνείδητο η επιλεκτική Μνήμη. Είναι κάτι που μας διαφεύγει έως ότου μας χτυπήσει την πόρτα η συμφορά. Και τώρα πάει να συμβεί το ίδιο: ξανά να μας διαφύγει. Πρόκειται για ένα σενάριο που ως πανεπιστημιακή κοινότητα και ως άνθρωποι, όχι απλώς δεν μπορούμε να δεχτούμε, αλλά απέναντι στην οποία οφείλουμε να αντιδράσουμε σθεναρά και ομόθυμα. Αυτό θα είναι ένα μήνυμα αντάξιο της ημέρας, αντάξιο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης».
Στον πανηγυρικό της ημέρας, με θέμα: «Ο φιλελεύθερος και δημοκρατικός συνταγματισμός της Επανάστασης του 1821», ο Αν. Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ Ακρίτας Καϊδατζής, αναφέρθηκε στα συντάγματα που ψήφισαν οι εθνικές συνελεύσεις της Επανάστασης του 1821 όπου καθιέρωναν αβασίλευτο πολίτευμα, θεμελιωμένο σε γνήσια φιλελεύθερες και δημοκρατικές αρχές. Ανέφερε επιπλέον ότι «το προσωρινό σύνταγμα που ψηφίστηκε στην Επίδαυρο τον Ιανουάριο του 1822 και αναθεωρήθηκε στο Άστρος τον Απρίλιο του 1823 και, ακόμα περισσότερο, το οριστικό σύνταγμα που ψηφίστηκε στην Τροιζήνα το 1827 –το τελειότερο και ωραιότερο των επαναστατικών συνταγμάτων, κατά τον Αλέξανδρο Σβώλο– βρέθηκαν στην παγκόσμια πρωτοπορία του συνταγματισμού. Το Σύνταγμα της Τροιζήνας πρέπει να ήταν το πιο δημοκρατικό και οπωσδήποτε ανάμεσα στα πιο φιλελεύθερα της εποχής του. Εποχή, σημειωτέον, της μοναρχικής παλινόρθωσης και της ήττας των επαναστατικών ιδεών στην Ευρώπη».
Ο κ. Καϊδατζής τόνισε ότι υπάρχει ένα προφανές παράδοξο το οποίο διερεύνησε μέσα από την ομιλία του και περιέγραψε ως εξής. «Πώς εξηγείται ότι οι Έλληνες επαναστάτες επέλεξαν την πιο προωθημένη εκδοχή συνταγματισμού, παρότι δεν είχαν προηγούμενη συνταγματική εμπειρία; Και, επίσης, πώς εξηγείται ότι εγκαθιδρύθηκε η πιο προωθημένη πολιτειακή μορφή της νεωτερικότητας σε μια χώρα που ζούσε ακόμα σε προνεωτερικές κοινωνικο-οικονομικές συνθήκες;».
Φέτος, η τελετή της 25ης Μαρτίου δεν περιελάμβανε το καθιερωμένο μουσικό μέρος, λόγω της τραγωδίας των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου 2023. Η τελετή ξεκίνησε με το Κοντάκιο του Ακάθιστου Ύμνου «Τη Υπερμάχω» σε επεξεργασία Χρήστου Σαμαρά, από τη Χορωδία «Γιάννης Μάντακας» του ΑΠΘ, υπό τη διεύθυνση της Εριφύλης Δαμιανού και ολοκληρώθηκε με τον Εθνικό Ύμνο.