Με επίκεντρο τη Ροτόντα όπου θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 7 Σεπτεμβρίου, με 50 μόνο προσκεκλημένους λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, η τελετή απονομής του βραβείου αυτοκράτειρα «Θεοφανώ» στο Erasmus, δίνεται μια μοναδική ευκαιρία για ανάδειξη του εμβληματικού μνημείου, της Θεσσαλονίκης, αλλά και ολόκληρης της χώρας στην Ευρώπη. Όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ήδη στην πόλη βρίσκονται εκπρόσωποι Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, προκειμένου να καλύψουν το γεγονός της βράβευσης του προγράμματος.
Στη διάρκεια της εκδήλωσης, η οποία θα μεταδίδεται διαδικτυακά, θα προβληθεί ένα βίντεο με την ιστορία του μνημείου, ενώ χορωδία με τέσσερις μουσικούς θα εκτελέσει τη σύνθεση του Δημήτρη Μαραμή, που έχει γράψει ειδικά για τη Ροτόντα. Ο νέος θεσμός ξεκινάει αύριο από τη Θεσσαλονίκη με την πρώτη απονομή, παρουσία του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη και του αντιπροέδρου της Κομισιόν, Μαργαρίτη Σχοινά, ενώ το Βραβείο «Θεοφανώ» θα απονέμεται κάθε χρόνο στο εμβληματικό μνημείο της Ροτόντας, σε κορυφαία προσωπικότητα ή θεσμό που προάγει τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιδέα.
«Η απόφαση για να πραγματοποιηθεί η τελετή στη Ροτόντα, προηγήθηκε της προετοιμασίας για την εκδήλωση. Το μνημείο αποτελεί δομικό κομμάτι της εκδήλωσης, καθώς συμβολίζει ακριβώς τη σύνθεση της Ευρώπης. Μαρτυρά τη Ρωμαϊκή, Βυζαντινή, Ορθόδοξη, Οθωμανική και Ελληνική επίδραση στη διαμόρφωση της Ευρώπης», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντρια του Ιδρύματος Θεοφανώ, Βίκυ Παπαδημητρίου. Μέσα από την εκδήλωση αναδεικνύεται και η πολυπολιτισμικότητα της Θεσσαλονίκης, καθώς, όπως σημειώνουν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αρχαιολόγοι της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης, «το εμβληματικό μνημείο αποτυπώνει όλη την ιστορία της πόλης».
Το μνημείο
Η Ροτόντα ιδρύθηκε στις αρχές του 4ου μ.Χ. αιώνα, στο μεταίχμιο δηλαδή του ειδωλολατρικού με τον χριστιανικό κόσμο, πιθανότατα ως ναός της αρχαίας λατρείας ή ως μαυσωλείο του Μεγάλου Κωνσταντίνου (306-337). Αρχιτεκτονικά το κτίριο μπορεί να συγκριθεί μόνο με το Πάνθεον στη Ρώμη. Μέσα στους αιώνες άλλαξε πολλά ονόματα και χρήσεις και είναι αναγνωρισμένο ως μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO. Με γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου τον Ιανουάριο του 2016 επιτρέπονται εκδηλώσεις «αντάξιες του μνημείου», με τρόπο συμβατό προς την μουσειακή χρήση του, την πολυπολιτισμική, διαχρονική λειτουργικότητά του και την ιερότητα του χώρου.
Το μνημείο είναι επισκέψιμο καθημερινά, εκτός Τρίτης, από τις 8:30 μέχρι τις 15:30.