«Τρικλοποδιά» στη δημιουργία δημοτικών και διαδημοτικών ενεργειακών κοινοτήτων βάζει η κυβέρνηση με το νόμο 5037/2023 ο οποίος δήθεν αφορά τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, Ενεργειακές Κοινότητες και αυτοπαραγωγούς.
Την καταγγελία αυτή κάνει ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών με πρωτοβουλία του οποίου λειτουργεί η πρώτη πανελλαδικά διαδημοτική ενεργειακή κοινότητα, αποτέλεσμα του συνεταιρισμού του δήμου Νεάπολης-Συκεών με το δήμο Σιθωνίας.
«Το παράδειγμα των δύο δήμων αποδεικνύει ότι οι δημοτικές και οι διαδημοτικές ενεργειακές κοινότητες είναι εφικτός στόχος ο οποίος μπορεί κάλλιστα να επιτευχθεί επ’ ωφελεία τόσο των εμπλεκόμενων ΟΤΑ όσο και του δημοσίου, ιδιαίτερα την περίοδο ενεργειακής κρίσης που διανύουμε» αναφέρει ο Σίμος Δανιηλίδης και επαναφέρει την πρόταση που είχε διατυπώσει προ διετίας για την καθιέρωση από πλευράς του κράτους της υποχρεωτικότητας δημιουργίας δημοτικών ή διαδημοτικών ενεργειακών κοινοτήτων.
Όσον αφορά τον πρόσφατο νόμο ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών επισημαίνει ότι στην ουσία θέτει όρια στον ενεργειακό συμψηφισμό και στον εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό. Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με τη δυνατότητα υλοποίησης ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από ΟΤΑ και Ενεργειακές Κοινότητες, τίθεται από την 1η Ιουλίου 2023 ανώτατο όριο ισχύος τα 100kW, σε αντίθεση με τα 3MW που ισχύει μέχρι σήμερα. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι ένας ΟΤΑ ή Ενεργειακή Κοινότητα με συμμετοχή ΟΤΑ, θα μπορεί να υποβάλει αίτημα για Εικονικό Ενεργειακό Συμψηφισμό μόνο μέχρι 1-10 Ιουνίου 2023.
Συνεπώς, ενώ υποτίθεται ότι η κυβέρνηση προωθούσε τη σύσταση Ενεργειακών Κοινοτήτων από ΟΤΑ ή/και την συμμετοχή των ΟΤΑ σε Ενεργειακές Κοινότητες και υποσχόταν ότι θα ενισχύσει τις Ενεργειακές Κοινότητες με συμμετοχή ΟΤΑ Α και Β Βαθμού, στην ουσία με τον πρόσφατο Ν.5037/2023 περιορίζει στο ελάχιστο τη δυνατότητα υλοποίησης Εικονικού Ενεργειακού Συμψηφισμού.
Όπως εξηγεί ο δήμαρχος, στο net-metering (Ενεργειακός Συμψηφισμός και Εικονικός Ενεργειακός Συμψηφισμός όπως ίσχυε πριν τον Ν.5037/2023), η παραγόμενη ενέργεια που δεν ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο εγχέεται στο δίκτυο όπου «αποθηκεύεται» για διάστημα έως και τριών ετών. Στο net-billing, το οποίο εισάγει και περιγράφει ο νέος νόμος 5037/2023, όλη η πλεονάζουσα ενέργεια εγχέεται στο δίκτυο και αποζημιώνεται με έναν από τους τρόπους που προβλέπει η νομοθεσία. Όμως, ο ενεργειακός συμψηφισμός στο net-metering αφορά το σύνολο της παραγόμενης από φωτοβολταϊκά ενέργειας, ενώ στο net-billing μόνο το ποσοστό της παραγόμενης ενέργειας που ιδιοκαταναλώνεται σε πραγματικό χρόνο. «Με άλλα λόγια, ο Εικονικός Ενεργειακός Συμψηφισμός έχει πολύ μεγαλύτερο όφελος για έναν δήμο, αφού μπορεί να συμψηφίζει το σύνολο της κατανάλωσης του και να «αποθηκεύει» την ενέργεια που δεν ιδιοκαταναλώνει στο δίκτυο για διάστημα έως 3 ετών, κάτι πολύ χρήσιμο καθώς οι δήμοι έχουν μεγάλες καταναλώσεις και τις βραδινές ώρες λόγω του οδικού φωτισμού (Φωτισμός Οδών και Πλατειών, ΦΟΠ). Μετά την 1η Ιουλίου 2023 θα μπορούν οι δήμοι και γενικότερα οι ΟΤΑ καθώς και τα σχήματα στα οποία αυτοί συμμετέχουν (Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών, Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας, Ενεργειακές Κοινότητες) να υποβάλλουν αιτήματα μόνο για Net Billing, μία μορφή συμψηφισμού που δεν συμφέρει σε καμία περίπτωση όσο το net metering, καθώς οι μεγάλες καταναλώσεις του οδικού φωτισμού (ΦΟΠ), τη νύχτα λόγω έλλειψης ηλιοφάνειας δεν παράγεται ενέργεια, δεν θα μπορούν να συμψηφίζονται.
«Ενώ λοιπόν η κυβέρνηση στο δημόσιο διάλογο διατεινόταν ότι θα ενισχύσει τη δυνατότητα δημιουργία Ενεργειακών Κοινοτήτων από τους δήμους για υλοποίηση Εικονικού Ενεργειακού Συμψηφισμού, στην πράξη αποκλείει κάθε περίπτωση υλοποίησης του, υπογραμμίζει ο δήμαρχος, αφού είναι πρακτικά αδύνατο για οποιαδήποτε ενεργειακή κοινότητα με τη συμμετοχή δήμου να μπορέσει να καταθέσει πλήρεις φακέλους στο ΔΕΔΔΗΕ για εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό μέσα σε μόλις ενάμιση μήνα».
Υπερισχύουν τα συμφέροντα των ολιγαρχών
Στην απορία «ποιον εξυπηρετεί μία τέτοια ρύθμιση», ο κ. Δανιηλίδης είναι σαφής: «Για μία ακόμη φορά η κυβέρνηση υπέκυψε στα συμφέροντα της ολιγαρχίας των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας, αφού αυτοί είναι που πλήττονταν κυρίως από την εκτεταμένη χρήση του Εικονικού Ενεργειακού Συμψηφισμού από δήμους και Ενεργειακές Κοινότητες στις οποίες αυτοί συμμετέχουν. Αγνοεί το συμφέρον της κοινωνίας και των δήμων που μέσα από την υλοποίηση Εικονικού Ενεργειακού συμψηφισμού θα μπορούσαν να δώσουν ανάσα στο σύνολο των δημοτών τους για χάρη των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, όσα ακούγαμε από την κυβέρνηση για χρηματοδότηση των Ενεργειακών Κοινοτήτων στις οποίες συμμετέχουν ΟΤΑ προκειμένου να υλοποιήσουν Φ/Β σταθμούς για Ενεργειακό Συμψηφισμό έμειναν υποσχέσεις αφού η Βουλή ήδη διαλύθηκε λόγω εκλογών».
Να εξαιρεθούν οι δήμοι
Ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών ζητά την εξαίρεση των δήμων από το νέο νόμο και την παροχή κινήτρων για τη δημιουργία ή τη συμμετοχή των δήμων σε διαδημοτικές ενεργειακές κοινότητες:
«Ζητούμε άμεσα την εξαίρεση των δήμων αλλά όλων των σχημάτων που αυτοί συμμετέχουν (Ενεργειακές Κοινότητες Πολιτών, Κοινότητες Ανανεώσιμης Ενέργειας, Ενεργειακές Κοινότητες) από τους περιορισμούς του Ν/5037/2023 και τη διατήρηση της δυνατότητας υλοποίησης Εικονικού Ενεργειακού συμψηφισμού χωρίς ανώτατο όριο τα 100Kw, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Παράλληλα ζητάμε την άμεση πρόβλεψη χρηματοδότησης των δήμων των ΟΤΑ και όλων των σχημάτων που αυτοί συμμετέχουν προκειμένου να λυθεί το θέμα της εξεύρεσης πόρων για την υλοποίηση έργων Εικονικού Ενεργειακού Συμψηφισμού».
Όπως υποστηρίζει ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, κάθε ένας από τους 332 δήμους της χώρας μπορούν εντός δύο ή τριών ετών να ιδρύσουν ή να αποτελούν μέρη διαδημοτικής ενεργειακής κοινότητας η οποία να δημιουργηθεί χωρίς να χρειαστεί να δεσμεύσουν δικά τους κεφάλαια.
«Η πρόταση που έχω καταθέσει, επισημαίνει ο κ. Σίμος Δανιηλίδης, αφορά την κάλυψη του κόστους κατά 50% με την παροχή σχετικής επιδότησης και κατά 50% με ευνοϊκό χαμηλότοκο δάνειο». Με τον τρόπο αυτό εκτιμά πως θα αφαιρεθεί και το τελευταίο επιχείρημα από τους όσους αιρετούς παραμένουν επιφυλακτικοί ή διατυπώνουν ενστάσεις όσον αφορά τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων αναφέροντας ως απαγορευτικό το σχετικό κόστος. «Μπορώ μάλιστα να τους διαβεβαιώσω ότι το δάνειο όπως και το σύνολο του ποσού της επένδυσής τους θα το αποσβέσουν μέσα σε 4-5 χρόνια με το σημερινό καθεστώς, χρονικό όριο που θα αγγίξει τα 12-14 χρόνια με το νέο νόμο εφόσον ισχύσει» τονίζει.
Καταλήγοντας ο δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών επισημαίνει πως το όφελος από μία τέτοια επένδυση δεν θα περιοριστεί στα όρια των δήμων αλλά θα αφορά την απεξάρτηση της χώρας από τα ορυκτά καύσιμα όπως το φυσικό αέριο αλλά και από την ολιγαρχία της ενέργειας η οποία νέμεται το 90% της παραγόμενης ενέργειας από τα φωτοβολταϊκά: «Αξίζει να λάβουμε υπόψη μας ότι στη Γερμανία που αποτελεί διεθνώς έναν γίγαντα της ενέργειας μόλις το 15% της ενέργειας αποτελεί παραγωγή των ολιγαρχών ενώ στην Ελλάδα το ποσοστό αυτό αγγίζει το 90%!».