Ο κ. Κατσαφάδος στην ομιλία του μεταξύ άλλων τόνισε:
«Εδώ από αυτόν τον τόπο, την αδούλωτη Μάνη, δεσμευόμαστε ότι η πατρίδα μας θα παραμείνει ισχυρή, θα συνεχίσει σταθερά να εξοπλίζεται, θα συνεχίζει να στέλνει το μήνυμα ότι είμαστε εδώ ακοίμητοι φρουροί της Εθνικής Κυριαρχίας και της Εθνικής Ανεξαρτησίας. Και χρωστάμε πολλά στις γυναίκες της Μάνης για τον αγώνα, τη θυσία τους για να μείνει η πατρίδα ελεύθερη, και για να μην χαθούν όσα είχε πετύχει η Επανάσταση του 1821. Η μάχη του Διρού είναι μια μάχη που όχι απλά έγραψε ιστορία, αλλά άλλαξε την ιστορία. Για αυτό και οφείλουμε πολλά σε αυτές και σε αυτούς που μας έδωσαν ένα μάθημα ελευθερίας, ένα μάθημα ιστορικής ευθύνης».
Ακολουθεί η ομιλία του Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Κώστα Κατσαφάδου:
Αγαπητέ κύριε Δήμαρχε,
Συμπατριώτισσες και Συμπατριώτες
Αποτελεί για μένα ιδιαίτερη τιμή και χαρά, να βρίσκομαι σήμερα εδώ, στην πατρική γη που χτυπά η καρδιά της αδούλωτης στη διαχρονίας της, Μάνης.
Σε αυτό το ιστορικό τοπόσημο, που σηματοδοτεί την υπερηφάνεια, την μαχητικότητα και το πάθος ενός λαού για ελευθερία.
Είμαστε εδώ ως ταπεινοί προσκυνητές αυτών των απλών ανθρώπων, αυτών των γυναικών, που μεταμορφώθηκαν σε μια νύχτα σε μαχητές και μαχήτριες.
Και εδώ από αυτόν τον τόπο, δεσμευόμαστε ότι η πατρίδα μας θα παραμείνει ισχυρή, θα συνεχίσει σταθερά να εξοπλίζεται, θα συνεχίζει να στέλνει το μήνυμα ότι είμαστε εδώ ακοίμητοι φρουροί της Εθνικής Κυριαρχίας και της Εθνικής Ανεξαρτησίας.
Τα σύνορά μας σε στεριά αέρα και θάλασσα θα προστατεύονται.
Αυτή ήταν η δέσμευση του πρωθυπουργού μας Κυριάκου Μητσοτάκη, αυτό είναι το ιστορικό μας χρέος.
Κυρίες και κύριοι
Σήμερα τιμούμε ένα ιστορικό γεγονός. Απλοί θεριστές, γυναίκες, γέροντες και παιδιά της Μάνης με τη θυσία τους κατέκτησαν την πιο επίζηλη θέση στη νεότερη Ιστορία μας.
Μάθημα ελευθερίας υπήρξε η μάχη της Βέργας ή αλλιώς η λεγόμενη μάχη του Αλμυρού, η οποία διεξήχθη κατά το κρίσιμο πενθήμερο μεταξύ 21ης και 25ης Ιουνίου 1826, στην άγρια περιοχή του Διρού και των πέριξ αυτού Μανιάτικων χωριών και περιοχών.
Η εκστρατεία του Ιμπραήμ με όλες του τις δυνάμεις, πεζικές, ιππικές, ναυτικές κάλυψαν χρονικά όλο το καλοκαίρι του 1826 και τοπικά όλη την έκταση της Μάνης και έδωσε την ευκαιρία σε όλους τους Μανιάτες και σε όλους τους ηρωικούς συμπολεμιστές τους να συνθέσουν ένα έπος επιβλητικό.
Η αυταπάρνηση, η τόλμη, το θάρρος, η ανδρεία και πατριωτική Αρετή των θρυλικών ηρωίδων δρεπανοφόρων Μανιατισσών κατάλληλη στιγμή κράτησαν ζωντανή τη φλόγα του αγώνα και διέσωσαν την Πατρίδα από βέβαιο αφανισμό.
Σ’ αυτό το σημείο, θα ήθελα να κάνω μια σύντομη ιστορική αναδρομή στα θλιβερά όσο και τραγικά γεγονότα της εποχής εκείνης, βασιζόμενος σε δύο ιστορικές νομοτελειακές μεγαλοστομίες:
Τα οξυμένα πολιτικά πάθη και μίση της εποχής έχουν ως αποκορύφωμα τον διχασμό και εμφύλιο του 1824 – 1825, παραμονές δηλαδή της τουρκοαιγυπτιακής επίθεσης, και οδηγούν την χώρα από τραγωδία σε συμφορά και από συμφορά σε τραγωδία. Και παραθέτω:
• Καταστροφή της Κάσου τον Μάιο του 1824,
• Καταστροφή και γενική σφαγή των Ψαρών τον Ιούνιο του 1824,
• Μάχη του ΚρεμμυδίουΠυλίας και αιχμαλωσία των Ελλήνων τον Απρίλιο του 1825,
• Μάιο του 1825 παράδοση στον Ιμπραήμ 1000 πολιορκημένων του Νιοκάστρου,
• 20 Μαΐου του 1825, ο ηρωικός χαμός του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι,
• 24 Μαΐου του 1825, αποτυχία του Κολοκοτρώνη στα Τρίκοφα Αρκαδίας,
• Η έξοδος και ο ηρωισμός των μαχητών του Μεσολογγίου τον Απρίλιο του 1826.
Μέσα σ’ αυτή την πανελλήνια απελπισία, μόνη η Μάνη θαυματουργεί τον Ιούνιο και τον Αύγουστο του 1826 στις μάχες του Διρού, της Βέργας και του Πολυάραβου.
Οι τρεις αυτές μάχες συνθέτουν μια οιονεί Αγία Τριάδα της πολεμικής ιστορίας της Μάνης αλλά και της μαχόμενης για ελευθερία Ελλάδας.
Ειδικά η μάχη της Βέργας τηρουμένων κάποιων αναλογιών θα μπορούσε να παρομοιαστεί με την μάχη των Θερμοπυλών.
Ο Ιμπραήμ, θριαμβευτής μέχρι τότε σε όλα τα μέτωπα, βιάζεται να τελειώνει το έργο του για να πάρει προίκα την Πελοπόννησο σύμφωνα με την μυστική Συνθήκη μεταξύ Τούρκων και Αιγυπτίων. Εξαπολύει τριμέτωπο πόλεμο κατά της Μάνης και χάνει τα 2/3 του στρατού του σε νεκρούς και τραυματίες.
Στο Διρό μάλιστα ταπεινώνεται και καταντροπιάζεται από τις γυναίκες που ανυποψίαστες είχαν βγει για θερισμό στα χωράφια τους. Και εδώ είναι το θαύμα. Αν αυτές οι πρώτες θερίστριες του Δυρού το έβαζαν στα πόδια, τότε θα είχαν τελειώσει όλα και η Ιστορία της πατρίδας μας θα είχε πάρει άλλη τροπή.
Την νύχτα της αποβάσεως των ανδρών του Ιμπραήμ, 22 – 23 Ιουνίου 1826, στον όρμο του Διρού χτύπησαν οι καμπάνες των εκκλησιών Πύργου και Χαριάς γιατί ο Κων/νος Μαυρομιχάλης στρατολογούσε ενισχύσεις για τον πόλεμο της Βέργας του Αλμυρού 90 χιλ. κοντά στην Καλαμάτα.
Οι 2.000 τουρκοαιγύπτιοι που είχαν προσορμίσει στο Διρό με 3 πολεμικά και 14 αποβατικά πλοία, άκουσαν τις καμπάνες και νόμισαν πως το σχέδιο τους είχε προδοθεί. Περίμεναν λοιπόν μισοάπραγοι στην παραλία, υποτιθέμενη αντεπίθεση.
Και οι γυναίκες της Χαριάς που δεν είχαν άμεση ορατότητα με το Διρό, αφού αποχαιρέτησαν τους αγωνιστές που πήρε μαζί του ο Κων/νος Μαυρομιχάλης και για να μην χάνουν άδικα το χρόνο τους πήραν τα δρεπάνια και ακολουθώντας τη διαδρομή Χαριά – Φοκαλιώνας – Ξεπαπαδιάνικα πήγαν προς τα χωράφια τους. Έτσι λοιπόν οι εργάτριες αυτής της διαδρομής που δεν είχαν άμεση οπτική επαφή με το Διρό, δεν είδαν τα καράβια που ήταν αραγμένα στο Πορταράκι, στο μυχό που σήμερα είναι οι είσοδοι των σπηλαίων και ξαφνικά βρέθηκαν αντιμέτωπες με τον εχθρό. Όλες αυτές οι γυναίκες, χωρίς να το καταλάβουν, ήρθαν σε άμεση επαφή με τον εχθρό και άρχισαν εντελώς τυχαία και απρόσμενα οι μικροσυμπλοκές εκ του συστάδην.
Και με τις φωνές και τα ουρλιαχτά το φοβερό μαντάτο έφτασε αστραπιαία σε όλα τα χωριά όπου ξαναχτύπησαν οι καμπάνες συνθηματικά για Παμμανιάτικη πανστρατιά. Ο ΠρωτοσύγγελοςΡηγανάκος που λειτουργούσε στο Δυρό και ο παπα- Πουλάκος στον Άγιο Νίκωνα της Χαριάς, πρωτοβάρεσαν τις καμπάνες και από αυτούς πήραν το φοβερό μήνυμα και όλα τα άλλα χωριά της Μάνης.
Και έγινε ο απρόσμενος αιφνιδιασμός των επιτιθεμένων, το πισωγύρισμα τους στην παραλία του Διρού από όλα τα μέτωπα με τις ενισχύσεις που κατέφθασαν, ακόμα και από τον Αλμυρό στις 26 Ιουνίου και βάφτηκε κόκκινο το Δυρό από το ένα ακρωτήρι ως το άλλο.
Σ’ αυτή λοιπόν, την πιο τραγική στιγμή της νεότερης ιστορίας μας οι γυναίκες της Μάνης θαυματούργησαν και μεγαλούργησαν. Γιατί αν δεν πολεμούσαν οι γυναίκες του Διρού με τέτοιο πάθος με τέτοια ορμή, με πέτρες, με δρεπάνια, με ξύλα, με νύχια και με δόντια θα έπεφτε η Μάνη. Και αν έπεφτε η Μάνη θα χανόταν μια για πάντα η Πατρίδα.
Και τούτο διότι παρά την τριπλή πανωλεθρία του Ιμπραήμ στη Βέργα, στο Διρό και στον Πολυάραβο, αυτός βιάζεται να θέσει σε εφαρμογή το μυστικό σχέδιο προσαρτήσεως της Πελοποννήσου στην Αίγυπτο κατακαίγοντας και καταστρέφοντας τα πάντα στη Μεσσηνία.
Αυτό το αντιλαμβάνεται ο Κόδριγκτον και σπεύσει να τον αποτρέψει. Ο Ιμπραήμ όμως δεν καταδέχεται να τον δεχθεί και να μιλήσει μαζί του και τον παραπέμπουν στον βλοσυρό αντιναύαρχο του Τουρκοαιγυπτιακού στόλου, ο οποίος αντί να συζητήσει τον διατάσει τι πρέπει να κάνει.
Και τότε ο Κόδριγκτον, από φιλότιμο και ευθιξία τόλμησε και του ξεστόμισε: «Ήρθα να δώσω και όχι να λάβω διαταγές…». Και διέταξε την ναυμαχία του Ναβαρίνου, που σήμανε και την απελευθέρωση μέρους της σημερινής Ελλάδος. Αν δεν νικούσε η Μάνη και ιδιαίτερα οι Ηρωίδες του Διρού ο Κόδριγκτον δεν θα τολμούσε να εναντιωθεί στον Ιμπραήμ.
Η νίκη, λοιπόν, αυτή υπήρξε καθοριστική για την έκβαση του απελευθερωτικού αγώνα των Ελλήνων, πιο σημαντική ίσως και από την ναυμαχία του Ναβαρίνο που ήρθε 16 μήνες μετά.
Χάρις στο πείσμα, την αποφασιστικότητα και γενναιότητα των γυναικών της Μάνης, ο επιδρομέας υπέστη πρωτοφανή ήττα και τράπηκε σε φυγή.
Σε αυτές λοιπόν τις γυναίκες, χρωστάμε θα χρωστάμε για πάντα.
Και συνεχίζουμε να κρατάμε ζωντανή τη μνήμη και τον αγώνα τους.
Και συνεχίζουμε να κάνουμε την Ελλάδα ισχυρή,συνεχίζουμε να πιστεύουμε ότι ο διχασμός και η τοξικότητα, είναι νοοτροπίες και συμπεριφορές που τις έχουμε πληρώσει ακριβά,σαν χώρα και κάποτε πρέπει να καταλάβουμε άπαντες ότι μόνο με ενότητα ο τόπος μπορεί να πάει μπροστά.
Σας ευχαριστώ.